نزدیکی هند با امریکا، دوری با روسیه؟
جان کری؛ وزیر خارجه و پنی پریتزکر؛ وزیر تجارت امریکا، در سفری به هند، با نرندرا مودی، نخستوزیر هند دیدار کردند. گفته میشود که در این سفر، روی موضوعات کشمیر و وضعیت افغانستان بحث و تبادل نظر کردند.
همچنین، در نشستی بین وزیر دفاع هند و امریکا در واشنگتن، در مورد موضوعات افغانستان بحث صورت گرفته است. در هفتههای اخیر، جنرال نیکلسون؛ فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان، به هند سفر کرده و از آن کشور خواستار کمک چرخبالهای جنگی شده بود که برمبنای گزارشها، یکی از موارد مورد بحث مقامات امریکایی و هندی، این مساله بوده است.
رییس ستاد کل ارتش کشور نیز به هند سفر کرد و گفته میشود که با مقامات امنیتی این کشور دیدار و گفتوگو کرده است. اما، سفرهای پیدرپی مقامهای امریکایی و سفر لوی درستیز اردوی کشور چه معنا میتواند داشته باشد؟
چیزی که در چنین زمانی میتوان استنباط کرد، امریکا بهدنبال شریک استراتژیک در منطقه است که هند نیز نیازمند به حمایت یک قدرت بزرگی چون امریکا را ضرور میپندارد که در راستای بلندپروازیهایش بتواند از آن سود ببرد. امریکاییها در پی تقویت هند برای تضعیف چین و زیرفشار قراردادن پاکستان میباشد که اکنون تنشها میان امریکا و چین بر سر جزایر دریای شرقی بالا گرفته است.
با این وجود، هند قدرتمند، علیه اسلامآباد و بجینگ یک ضرورت نزد غربیها پنداشته میشود. چنانکه در این فرصت زمانی، افغانستان نیز جزیی از این استراتژی جدید است که غربیها هند را بهجای پاکستان در مسایل افغانستان بیشتر نقش داده و منافع مشترکی با هندیها ایجاد میکنند. هندیها روابط نزدیکی با افغانها دارند و این برای امریکاییها میتواند امتیازی باشد که هند نسبت به پاکستان دارد و این امتیاز، نقش هندیها را در امور افغانستان پررنگتر ساخته است.
پاکستانیها با حمایت از تروریزم و تقویت شورشیان در منطقه، بار دیگر القاعده را زنده و دهها شاخه و گروه اسلامگرا را فعال ساخت تا منافع غربیها را در منطقه خنثا سازد. به دلایلی، اسلامآباد میلیاردها دالر از خزانۀ امریکاییها گرفت و مستقیم وارد کانال پرورش تروریزم کرد که اکنون نتایج آن را میتوان مشاهده کرد.
امریکاییها؛ گذشته از آنکه از کمکهای دوامداری که به پاکستان کرده است، حالا چانس امتحان را به هندیها داده و این کشور میپندارد که دهلی نو، توانایی کمک و همکاری در راستای تجهیز و تسلیح نیروهای امنیتی و همکاری در بخش استخباراتی و… را دارد و با این لحاظ، میتواند نقش فعالی دراین عرصه بازی کند. با این حساب، هند با امریکا پیمان امنیتی امضا کرد.
از سوی دیگر، احساس میشود که نقش پاکستان در منطقه تضعیف خواهد شد و هند به حیث قدرت بزرگ اقتصادی و سیاسی ظهور خواهد کرد. هندیها در قضیۀ افغانستان، برنامهریزی شده و سنجیده عمل کردند و افکار عام را تسخیر و روابط خود را با دولت صبورانه گسترش و مستحکم ساختند.
سفر جانکری به هند، میتواند مسالۀ دیگری را نیز روشن سازد؛ غربیها از اینکه هند با ایران بهخاطر «چابهار» منافع مشترک دارند و روسها نیز بهدنبال نزدیکی با هند هستند، هراس داشتند که با پیوستن این کشور به جبهه روسها، جایگاه امریکا را در منطقه متزلزل خواهند ساخت. بر این اساس، امریکاییها برای دهلی نو، منافعی در قضیۀ افغانستان تعریف کرده و در پی گسترش روابط با این کشورند.
نزدیکی هند با امریکا، وضعیت و رقابتهای منطقهیی را در افغانستان گسترش خواهد داد و به طور قطع، پاکستانیها، چیناییها، ایران و روسها نیز در جبهۀ دیگر علیه امریکا ایستاده و موضع مستحکمتری اتخاذ خواهند کرد.