در سال 2016 بیش از 323 هزار تن در افغانستان بر اثر افزایش ناامنی و جنگ بی‌جا شده‌اند که احتمال می‌رود این رقم تا ختم سال روان میلادی به 400 هزار برسد.
گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد از وضعیت بشری بیجاشدگان داخلی افغانستان ابراز نگرانی دارد.
آقای چالو کابیانی؛ گزارشگر ویژه ملل متحد روز پنج‌شنبه 29 میزان در نشست خبری که در دفتر معاونت ملل متحد (یوناما) در کابل برگزار شد، وضعیت بشری بیجاشدگان داخلی را بحران‌زا توصیف کرده از مراجع بین‌المللی و دولت افغانستان خواهان اقدام‌های جدی شد.
به گزارش خبرنگار راه مدنیت، آقای بیانی هشدار می‌دهد که بنا بر گزارش‌های نهادهای مددرسان، رقم بیجاشدگان داخلی در افغانستان در حال افزایش است، در حالی که زمستان هم از راه می‌رسد و در برخی از ولایت‌ها از هم اکنون هوا سرد شده است.
وی با خطاب به دونرها و دولت افغانستان علاوه کرد: « هزاران تن از این بیجاشدگان در فقر به سر می‌برند و به زمین، آموزش، اسکان، خدمات صحی، آب آشیامیدنی وغذای کافی دسترسی ندارند.»
به گفته وی، 56درصد این بیجاشدگان داخلی را اطفال تشکیل می‌دهند. وی تاکید دارد: اکثر اطفال بی‌جاشده به آموزش و پرورش دسترسی ندارند و در آینده همین اطفال، یک نسل از دست رفته را شکل خواهند داد که سبب افزایش معضلات اجتماعی خواهند گردید.
او می‌افزاید: گزارش‌هایی وجود دارند که اطفال بی‌جاشده سرحدات را عبور کرده به جنگ‌های سوریه و عراق اشتراک کرده‌اند و از پولی که از جنگ به‌دست می‌آروند به والدین‌شان کمک می‌کنند.
او با ابراز تاسف گفت: «من طفلی هفت‌سالۀ را در کابل دیدم که به مکتب نمی‌رفت و زباله جمع می‌کرد.»
به قول او، این بحران را روند برگشت هزاران تن از مهاجران افغان از کشورهای پاکستان و ایران جدی‌تر ساخته است.
او علاوه می‌دارد: «در ساحاتی که تحت کنترول طالبان است، وضعیت بشری بیجاشدگان بدتر نیز است. برخی از بیجاشدگان مورد هدف نیروهای مسلح قرار گرفته و از آنان خواسته شده که خودشان با گروه‌های مسلح یکجا شوند یا بگذارند اطفال‌شان با گروه‌های مسلح به‌خصوص طالبان یکجا شوند.»
اقای مارک بودین؛ معاون دفتر نمایندگی ملل متحد در افغانستان می‌گوید: در مدت چهار سالی که او در افغانستان ماموریت دارد وضعیت بی‌جاشدگی در حال افزایش و وخامت بوده است.
به گفتۀ او، در دو سال اخیر روند برگشت مهاجران افغان از پاکستان به‌دلیل بدرفتاری‌هایی که با آنان در پاکستان صورت می‌گیرند افزایش یافته و شماری هم از ایران برگشته‌اند که وضعیت بشری بی‌جاشدگی را وخیم‌تر ساخته است.
به گفته وی، در ماه سپتمبر 2016 یک تقاضای عاجل 150 میلیون دالری از منابع تمویل‌کننده بین‌المللی برای رسیدگی به مشکلات زمستان بیجاشدگان در افغانستان صورت گرفت که از این رقم تا کنون 40درصد اجرا شده است.
در حالی که زمستان نزدیک است بیجاشدگان کندز همچنان نسبت به امنیت کندز نگران هستند. اکثر این بیجاشدگان نمی‌خواهند بدون اطمینان به ولایت‌شان برگردند. درعین حال همه دارایی‌های این بیجاشدگان به شمول خانه و سرپناه‌های‌شان نیز نابوده شده‌اند، اگر هم برگردند برای زمستان پیش رو به کمک‌های عاجل نیاز دارند.
رقیه غرجستانی/ راه مدنیت/ کابل
