تکاپوی پاکستان برای امنیت مرزی
دولت اسلامآباد دستور داده تا شهروندان قبایلیاش برای رفت و آمد به افغانستان، ویزای عبور دریافت کنند. این اقدام در پی حملههای مرگبار اخیر در ایالت بلوچستان این کشور صورت میگیرد؛ حملههایی که دولت پاکستان فکر میکند سرنخ آن در افغانستان قرار دارد و شبه نظامیان برای انجام حملات تروریستی از اقلیم افغانستان وارد این کشور شدهاند.
این اولین باری نیست که اسلامآباد به تنهایی یا در همکاری با دولت کابل دست به امنیت مرزی خود میزند. سال گذشته نیز دو کشور تصمیم گرفتند تا در زمینه عملیات علیه شبه نظامیان، پوستههای کنترل مرزی میان دو کشور را دوباره فعال کنند؛ اقدامی که حاکی از افزایش همکاریهای امنیتی اسلامآباد و کابل بعد از روی کار آمدن حکومت وحدت ملی و نیز بعد از پایان ماموریت نظامی نیروهای چندملیتی در افغانستان بود.
پاکستان و افغانستان در سال 2008 تعدادی پوستههای مرزی در مناطق مرزی ‘تورخم’ و ‘سپین بولدک’ میان دو کشور برای کمک به انجام عملیات علیه شبه نظامیان فعال در مناطق مرزی دو کشور همسایه ایجاد کردند. اما مدتی بعد، پاکستان در اعتراض به حمله سال 2011 جنگندههای امریکا به یکی از پایگاههای نظامیان پاکستانی در منطقه قبیلهیی ‘مهمند’ در نزدیکی مرز افغانستان، نیروهای خود را از پوستههای مرزی خارجی کرد. این مساله در موارد مختلف دچار شکست و گسست شده و آخرین بار در واکنش به ایجاد محدودیتهای مرزی از سوی پاکستان، بار دیگر تنشها میان دو کشور بالا گرفت و کماکان فضای اتهامزنی در روابط دیپلوماتیک دو کشور حاکم است.
اما آنچه مسلم است اینکه در شرایط جدید، هم پاکستان و هم افغانستان به خوبی ضرورت تقویت همکاریهای امنیتی را به ویژه همکاری برای تامین امنیت و کنترل مناطق مشترک مرزی خود، حس میکنند و تصمیم به تقویت این همکاریهای امنیتی گرفتهاند.
با این حال، مقامات پاکستانی مدعی هستند که برخی از عناصر مسلح مخالف این کشور از جمله کسانی چون ‘ملا فضلالله’ رهبر گروه تحریک طالبان پاکستان و افرادش در خاک افغانستان حضور دارند و حملات خود علیه پاکستان را در خاک افغانستان طراحی میکنند. متقابلا، افغانستان نیز ادعای مشابه را علیه پاکستان مطرح میکند و مدعی است که طالبان افغانستان در پاکستان حضور دارند و حملات خود علیه افغانستان را در خاک پاکستان طراحی میکنند.
در چنین وضعیتی، آنچه لازم و ضروری است، رسیدن به درک مشترک و متقابل از سوی دو طرف برای ایجاد حلقۀ مشترک امنیتی در مرزهای دو کشور است تا در پرتو آن منافع مشترک دو کشور رقم زده شود.
در غیر آن صورت، اقدامات یکجانبه به جای امنیتآفرینی، فضای سوءظن را در میان دو کشور حاکم ساخته و حالت اتهامزنی را کماکان برقرار خواهد ساخت که این امر به معنای روشن نگه داشتن شعلههای آتش کینه و نفاق میان دو کشور و سوختن مردمان دو کشور همسایه در آتش تروریزم است.