دیدبان شفافیت افغانستان بر اساس نظرسنجی تازه‌یی که در ۳۴ ولایت کشور انجام داده، می‌گوید که افغان‌ها سالانه 3 میلیارد دالر رشوه می‌دهند.
در این نظرسنجی، 8 هزار تن از سراسر کشور شرکت کرده بودند که نزدیک به ۷۰ درصد اشتراک‌کننده‌ها، دادگاه‌ها، قضات و دادستان‌ها را فاسد خوانده‌اند.
دیدبان شفافیت افغانستان در این نظرسنجی دریافته است که پس از ناامنی و بیکاری، فساد همچنان بزرگترین مشکل مردم افغانستان است.
اکرام افضلی، رییس دیدبان شفافیت افغانستان روز پنجشنبه هنگام ارایه نتیجه این نظرسنجی گفت که 55 درصد مصاحبه‌شوندگان نیز گفته‌اند که در صورت سروکار با دادستانی و دادگاه‌ها، از آنان درخواست رشوه شده است.
آقای افضلی افزود که کمتر از 50 درصد مصاحبه‌شوندگان شاهد فساد بوده‌‌اند و آن را نیز گزارش کرده‌اند اما بیشتر مردم معتقدند که این کار بی‌فایده است و در نابودی یا کاهش فساد هیچ تاثیری ندارد، زیرا بسیاری از آن‌ها با مراجع عدلی و قضایی نیز مشکل دارند.
دامنیک جرمی؛ سفیر انگلستان در این نشست هشدار داد که تحمل جامعه جهانی در مبارزه با فساد لبریز شده و نمی‌خواهند پس از این کمک‌های‌شان بی‌جا به مصرف برسد.
آقای جرمی افزود، بریتانیا از حکومت افغانستان می‌خواهد که کمک‌های این کشور به گونه درست به مصرف برسد و ما دیگر این را تحمل نمی‌توانیم که کمک‌ها به گونه ناروا به مصرف برسد و همه شهروندان افغانستان در قسمت مبارزه با فساد هم‌صدا شوند.
اما برخلاف گفته‌های سفیر انگلستان، 49 درصد مصاحبه‌شوندگان بر این باورند که جامعه جهانی نیز در برابر مبارزه با فساد کوتاهی کرده‌اند.
آنان گفته‌اند که در سال‌های گذشته، حمایت خارجی‌ها از مافیای مواد مخدر و زورمندان باعث افزایش فساد اداری در کشور شده است.
همچنین بر اساس نظرسنجی دیدبان شفافیت افغانستان، ۸۰ درصد مصاحبه‌شوندگان نیز گفته‌اند که وضعیت فساد بدتر از دو سال قبل شده که این آمار نشان‌دهنده نارضایتی شهروندان از دولت است.
پیش از این بنیاد آسیا نیز گزارشی را منتشر کرد که گفته شده بود میزان ناامیدی در افغانستان افزایش یافته و در سال جاری میلادی حدود 29.2 درصد از کارکردهای دولت رضایت داشته‌اند.
ارگ اما با نشر اعلامیه‌یی گفته بود که نظرسنجی بنیاد آسیا در مواقعی صورت گرفته که فشارهای جنگ افزایش یافته بود و مردم نگران وضعیت بودند.
گفتنی است که این نظرسنجی اما یک روز پیش از ۹ دسامبر یعنی روز جهانی مبارزه با فساد صورت گرفته که وضعیت دولت نسبت به چند ماه پیش خیلی بهتر است، ولی شهروندان از موجودیت فساد ابراز نگرانی کرده‌اند.
بر اساس نظرسنجی، مصاحبه‌شوندگان گفته‌اند که فساد تاثیر منفی بر وضعیت امنیتی و اقتصادی داشته و فساد در تقویت و حمایت از هراس‌افکنی نقش دارد.
چند روز پیش؛ حسین فخری، رییس اداره مبارزه با فساد اداری نیز با انتقاد از رویکرد دولت در پیوند به مبارزه با فساد اداری گفته بود که مبارزه با فساد اداری با صدور فرمان‌های تقنینی و یا گماشتن چند پولیس ممکن نیست.
آقای فخری افزوده بود، دولت باید افرادی که در فسادهای گسترده دست دارند را به کیفر اعمال‌شان برساند.
دیدبان شفافیت نیز از مقام‌های دولتی می‌خواهد که مبارزه با فساد را در راس کارهایش قرار دهد و با افراد فاسد، به ویژه مقام‌های بلندپایه برخورد جدی بکند.
لازم به ذکر است که چندین نهاد همسو برای مبارزه با فساد در کشور کار می‌کنند، ولی همواره براساس گزارش‌های منتشرشده؛ افغانستان در صدر کشورهای فسادپیشه است.
سازمان دیدبان شفافیت بر این باور است که دولت تلاش‌های فراوانی برای مبارزه با فساد کرده، ولی این تلاش‌های ناکافی است و باید تلاش‌های بیشتری را انجام دهد.
علی‌رضا احمدی/ راه مدنیت
