تحلیل

میانجی‎گری روسیه از ادعا تا عمل؟

کاخ کرملین پس از شکست شوروی در افغانستان، همواره نقش خنثا در داشته و یا دست‌کم در پشت پردۀ حوادث جاری قرار داشته است. با این‌حال، گمانه‎هایی از ارتباط پنهانی و حمایت احتمالی مسکو از گروه طالبان یا سایر هراس‌‌افگنان در افغانستان وجود داشت.

تا این‌که هم‌دستی مسکو و طالبان در یک سال اخیر آشکار شد و مسوولان دیپلماتیک این کشور در کابل نیز از چنین رابطه‌یی انکار نکردند. همان‎گونه که گمان می‎رفت، دخالت کاخ کرملین با همکاری تهران صورت گرفت و شاید پیش‌تازی‎های این دو کشور در میدان نبرد سوریه، چنین جراتی را در افغانستان نیز به دنبال داشت.

دولت‎مردان روسیه گفته‌اند: حاضر به همکاری در روند صلح افغانستان هستند. حکومت وحدت ملی، به نشانۀ حسن نیت، صلاح‎الدین ربانی، سرپرست وزارت خارجه را به مسکو فرستاده تا زمینه‎ و نشانۀ همکاری‌اش را نشان داده و ثابت سازد که کابل، دست هرکسی را که در راستای مساعدت به پروسۀ صلح بلند شود، خواهد فشرد.

به نظر می‎رسد اعزام نماینده به مسکو به منظور اثبات ادعای مسوولان این کشور در این عرصه، گامی نیکی است که باید برداشته می‎شد؛ زیرا اگر گزینه‎های دیپلماتیک جهت اثبات چنین ادعایی به کار گرفته شود، روشن خواهد شد که آیا روسیه از نفوذ لازم برای حضور گروه‎های مسلح طالبان در میز مذاکره برخوردار است یا نه؟

اما آن‌چه شواهد جاری و سوابق فکری گروه طالبان نشان می‎دهد، اطاعت‎پذیری این گروه به دلایل مختلف از مسکو، قابل توجه نبوده و باز کردن حساب روی این ورق سیاسی، کار مطلوبی نخواهد بود؛ زیرا از یک‎سو گروه طالبان به صورت عمده، یک ساختار ایدیالوژیک دارد و حکومت رییس‌جمهور پوتین توانایی نفوذ در لایه‎های فکری این گروه را نخواهد داشت. این گروه شاید برای باج‎گیری در جبهه‎های نبرد و پیشبرد اهداف جنگی‌شان از روسیه مساعدت دریافت کنند، ولی تسلیم شدن آنان در عرصۀ سیاسی به دولتی ‎که سابقۀ خصمانه با ایدیالوژی اسلامی داشته، قابل باور نمی‎باشد.

دلیل دومی که ثابت می‎سازد روسیه شریک سیاسی خوبی در روند مذاکره نخواهد بود، آن است که این کشور همانند سایر حامیان مخالف مسلح افغانستان، نیت صادقانه و عمل‌کرد شفافی در این حوزه نداشته است. برگزاری نشست سه‌جانبه در مسکو، بدون اینکه رضایت و نقش دولت کابل را با خود داشته باشد، به خوبی گواه این مساله می‎باشد.

بنابراین، نگرانی عمده این است که کاخ کرملین، پاکستان دیگری در عرصۀ جنگ و صلح افغانستان شده و به‌جای رونق بخشیدن به مذاکرات صلح، این پروسه را پیچیده‎تر ساخته و به یک باج‎گیر سیاسی دیگری مبدل شود. رفع این نگرانی، رایزنی سازنده و حضور نماینده‌های افغانستان در تعامل با روسیه را لازم دارد که باید در دستور کار هیات کنونی و سایر گروه‎های مسوول در این عرصه مد نظر گرفته شود.

نوشته‌های مشابه

دکمه بازگشت به بالا