غرب در افغانستان با چالش جدید روبهروست؟
این روزها حرف و سخن از افزایش چندهزاری سربازان ناتو برای بار دوم در افغانستان شنیده میشود. گفتنی است که در آینده، حدود پنجهزار سرباز تازهنفس ناتو دوباره به افغانستان در کنار سربازان باقیمانده امریکا اعزام خواهند شد.
افزایش گروههای تروریستی متعدد تحت نامهای طالبان و داعش، حالا اوضاع را درست خلاف میل کارگزاران دکترین سیاسی امریکا میچرخانند. بارک اوباما؛ رییسجمهور پیشین ایالات متحده امریکا ماموریت نظامی امریکا و ناتو را در سال 2014 مختومه اعلام نمود و تلاش کرد با خارج کردن بخش اعظم نیروهای خارجی، پایانی آبرومند برای ماموریت نظامی غرب در افغانستان دستوپا کند، اما حالا معلوم میشود حضور 17ساله نظامی غرب در افغانستان با چالشهای جدیتر مواجه است.
سال 2014 پایان حضور نظامی غرب در افغانستان اعلام گردیده بود. قرار بر این بود که چیزی درحدود 10هزار سرباز خارجی برای مشوره و آموزش نیروهای دفاعی افغانستان باقی بمانند. آن روزها رهبران خوشبین غرب، ختم سال 2016 را پایان حضور کامل نظامی ناتو در افغانستان تعریف کرده بودند.
اما حالا که یک ربع از سال 2017 نیز سپری شده، روسیه رقیب سرسخت غرب در منطقه، میگوید که امریکا ناکامیهایش را زیر عنوان همکاری روسیه با طالبان توجیه میکند.
الکساندر مانتیتسکی؛ سفیر روسیه در سخنانی رابطه روسیۀ با طالبان را رد کرده گفته «امریکا که در ماموریت جنگ با تروریسم در افغانستان شکست خورده است، بدون شواهد به روسیه اتهام همکاری با طالبان را میبندد.» او علاوه کرده که شواهد و مدارکی که نشان دهد روسیه با طالبان در تماس است وجود ندارند.
چندی پیش نیز سفارتخانههای روسیه و ایران در کابل گفته بودند که با طالبان در تماساند. این بار نیز سفیر روسیه بر موضوع روسیه در افغانستان تاکیده کرده گفته است رابطهیی که روسیه با طالبان دارد تلاشی در جهت صلح خواهد بود.
با این اعترافهای صریح و رک رقبای منطقهیی، این نکته نیز معلوم میشود که حضور غرب در افغانستان عملن با یک چالش بزرگ مواجه است.
غرب بهخصوص امریکا با اشتباههای مرتبی که در افغانستان مرتکب شدند و اگر هنوز هم با همان اشتباهها پیش بروند، اگرنه زود، دیرتر همان طعمی را خواهند چشید که در مساله عراق و سوریه چشیدهاند.
پدیدهیی بهنام طالب در سال 2002 برای همیشه در جغرافیایی بهنام افغانستان نابود شده بود، ولی فرصت دادن یا دستکم نادیده گرفتن اخذ موقعیت جدید پاکستان برای احیای مجدد تندروی و تروریسم در منطقه، از سوی غرب و بهخصوص امریکا موجب این شد که حالا حضور غرب به لحاظ نظامی بهطور کامل در منطقه و افغانستان با سوالهای بزرگی مواجه گردد.
در بعد سیاستگذاریهای منطقهیی نیز تلاشهای اخیر که به ابتکار روسها با حمایت چین و پاکستان برای روند صلح با طالبان با حکومت افغانستان روی دست گرفته شده، بیانگر این واقعیت تلخ است که در حوزه صلح و گفتگو نیز دیگر ابتکار عمل بهدست امریکا و متحدان غربی آن نخواهد بود. طوری که بحث جنگ و صلح در خاورمیانه را روسیه و متحدان منطقهییاش در دست گرفتهاند، در افغانستان نیز بهدست خواهند گرفت.
این نکته مشخص میکند که افزایش دوباره سربازان ناتو در افغانستان باز هم دردی را دوا نخواهد کرد جز اینکه بار جنگ بر دوش غرب و امریکا سنگینتر میشود.
امریکا هنوز فرصت دارد با مساله تروریزم از روی شفافیت برخورد کرده، هم هزینههای جنگ در منطقه را از این طریق کاهش دهد و هم به ادامه حضورش در منطقه (افغانستان) معنا ببخشد. در غیر آن، ادامۀ اشتباه، جبرانناپذیر خواهد بود و نتیجه ناگوار در پی خواهد داشت.