پیروزی شعر بر سیاست
چند روز گذشته، در همۀ افغانستان از طرف مجاهدین برنامههای هشت ثور بود و طبق هر سال باید فضای مجازی را فخرفروشی مجاهدین و جنگ زرگری طرفداران جریانهای لیبرال و چپ با آن پر میكرد.
بهعلاوه كه لافهای اصحاب احمد ضیای نامسعود، جنرال تركتاز و آمدن امیر ناراضی از ماضی، نوعی هراس را در جامعه پخش كرده بود، اما برعکس تصور، همۀ این قصهها زیر سایۀ درگذشت عفیف باختری شاعر مثالی و ضد سیاسی گم شدند.
همۀ فضای مجازی را شعر عفیف گرفته بود و جز چند گرگی سیاس، دیگر همه گرفتار اندوه مرگ شاعر ملی شدند؛ حتا بیذوقترینها هم شعر عفیف را پست كرده بودند. این مژدۀ خوب از امکان سیاستگریزی میتواند باشد.
شعر هنوز قدرتی است هست كه میتواند سیاست را شکست دهد. با اینكه پالیسیسازهای خارجی از آن غافلاند، اما تقریبا مقامهای عمده درگیر مثل محمدحنیف اتمر و عطامحمد نور، در این باره پیام دادند. پیام آنها درباره مرگ شاعر چندان استقبال گردید كه دغدغه سیاسیشان کمرنگ شد.
این یعنی شعر ثروت ملی ماست. برخلاف سیاست كه واردات كثیفی است، شعر ما را به زیبایی و آشتی میخواند و سیاست به جنگ و فحاشی.
اما عفیف باختری، شاعری كه حافظۀ جامعه را شكافت كه بود؟
عفیف باختری شاعری كه به تنهایی جریان مدرن ادبیات را در دو دهه گذشته رهبری میكرد، بهطور ناگهانی درگذشت. او شاعری بود كه با دانش فوقالعادهاش از ادبیات و هنر مدرن و ارتباط عالیاش با جامعه جوان، باعث نوگرایی و رشد جریانهای نو فرهنگی شد.
شاعری كه در طی سالها توسط مافیای فرهنگی و قومندانهای ادبی بایکوت و انكار میشد. ادبیات و فرهنگ در افغانستان به تبع نظامیگری و تنظیمگری مافیایی سیاست در افغانستان، عین رویه را در حوزه فرهنگ داشتند.
آنها از عوامگرایی مطلق و سطحینگری حمایت میكردند. نتیجه این عوامگرایی ابتذال فرهنگ عمومی بود. سقوط اخلاق و ذوق عمومی برای شهرت گرفتن چند مافیا كه همبسته با دیگر قومندانها، آدمكشها و اوباش بودند.
برای این بهطور جدی با عفیف دشمن بودند؛ چون مزاحم كار و بازارشان بود، اما عفیف با همۀ این انكارها عقب ننشست. او به تنهایی با نسل جوان و نوقلمان شروع به كار كرد. با حوصله آثار آنها را میخواند و نقد میكرد. به آنها كتاب و فلم و آلبوم میداد.
نتیجه این حوصلهمندیاش را در سالهای بعدی با ظهور یك جریان جدی گرفت. نسلی طلایی كه در روزنامهنگاری، ادبیات و هنر در سطح افغانستان و حتا منطقه درخشیدند.
برای این وقتی برای اولین بار عفیف جهت شعرخوانی به كابل آمد با تشویق و استقبال بینظیر مواجه شد. این نشاندهنده پیروزی او بود و شکست همان مافیا كه حالا در هیچ كنج ادبی جایی ندارند.
بیتردید جریان درست ولو با سختی، به ثمر مینشیند و عفیف گواهی خوبی بر این مدعاست. حالا عفیف اسطورۀ نسلی نو در افغانستان است كه با مرگ او نیز نهتنها فراموش نمیشود؛ بل هر روز بعد از این بیشتر و بیشتر متجلی خواهد شد.
سید رضا محمدی؛ شاعر و نویسنده