درونمای امنیتی افغانستان پس از ۱۷ سال جنگ با تروریزم با حضور نظامی ۴۲ کشور قدرتمند جهان به رهبری ایالات متحده امریکا هنوز تاریک و گنگ است.
دن کوتس، رییس تشکیلات اطلاعاتی امریکا، پنج‌شنبه ۲۱ ثور به کمیته اطلاعاتی سنای امریکا گفت که با وجود افزایش کمک‌های نظامی از سوی امریکا و متحدانش، اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان به طور قطع در سال ۲۰۱۸ میلادی بدتر خواهد شد.
او دلیل مشکل‌های امنیتی را ضعف اقتصادی دولت افغانستان تعریف کرده گفت که تنها ۶۲ درصد جمعیت و ۵۷ درصد خاک این کشور در کنترول دولت مرکزی قرار دارد.
آقای کوتس که به توانایی کافی نیروهای امینتی افغان در برابر تروریزم خوش‌بین نیست افزوده که ضعف در لوجستیک، کمک‌رسانی، ترک افسران و رهبری ضعیف نیروهای دفاعی افغانستان موجب می‌شود وضعیت امنیتی افغانستان در سال آینده بدتر گردد.
این درحالی‌ست که چندی پیش رسانه‌های امریکایی از افزایش حدود سه‌هزار سرباز امریکایی در افغانستان در سال روان خبر داده بودند.
پیشتر ینس استولتن برگ؛ دبیرکل ناتو نیز گفته بود که این نهاد نظامی در حال بررسی اعزام نیروهای بیشتر در افغانستان است، ولی سربازان ناتو در جنگ سهم نخواهند داشت و نقش آن‌ها آموزش و مشورت خواهد بود.
از سال ۲۰۱۴ به بعد که دولت بارک اوباما پایان ماموریت نظامی امریکا در افغانستان را اعلام کرد، هرازگاهی مقام‌های امریکایی به ابراز نظرهایی می‌پردازند که برای مردم افغانستان هزینه‌های زیادی در پی دارد.
جنرال جان نیکلسن؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی گفته بود که نبرد نیروهای امنیتی افغان به «بن‌بست» رسیده است.
او نیز برخی از دوسیه‌های فساد، بی‌توجهی، ضعف مدیریت و مسایلی از این دست را مطرح کرده بود. اینکه این گونه اظهارات چقدر هدفمندانه یا از روی بی‌توجهی به تبعات آن گفته می‌شوند، حرف جدایی است، ولی آنچه مسلم است، چنین اظهارات تبعات جدی منفی را در افغانستان در پی دارد.
این نوع اظهارات در قدم اول مردم را نگران ساخته، نسبت به آینده نا امید می‌سازد و دلهره را میان مردم افزایش می‌دهد. براساس تیوری‌های دولت‌سازی؛ جمعیت اولین اصل در نظام‌سازی است. وقتی جمعیت نسبت به آینده‌شان بی‌باور شوند و نگرانی داشته باشند، آنگاه سنگ بنای دولت را روی چه سنگی باید گذاشت؟
دومین اثر نامطلوب که این گونه اخبار دارد، باعث دلسردی سرمایه‌گذاران شده و بیکاری و فقر، نا امنی را تقویت می‌بخشد.
اینکه این اظهارات تا چه میزانی روی برنامه‌های سیاسی کشور اثرهای نادرست دارد بماند سر جایش، ولی چرا مقام‌های امریکایی این همه با افکار عمومی در افغانستان بازی می‌کنند؟
آیا این مقام‌ها نمی‌دانند که باخت مردم افغانستان، باخت امریکاست که بیش از ۱۷ سال در این کشور جنگیده، حدود ۱۰۰ میلیارد دالر هزینه کرده و حدود پنج‌هزار سربازش را دست داده است.
واقعیت مسلم این است که شرایط جدید متفاوت‌تر از چندسال قبل در افغانستان است. قبل از سال ۲۰۱۴ روسیه به عنوان یک قدرت رقیب همیشه از بیرون شدن نیروهای ناتو ابراز نگرانی می‌کرد، ولی اکنون در فکر سبوتاژ حضور این نیروها در جغرافیای همسایه‌اش است.
اگر امریکایی‌ها این گونه به پروپاگندای محض ادامه دهند، خلای امنیتی که به‌وجود می‌آید نه به نفع غرب است و نه به نفع مردم افغانستان. وقتی کشور ما پس از ۱۸ سال دوباره ناامن شود، حضور نظامی غرب چه معنایی داشته می‌تواند؟ یک «اشغال» احمقانه یا ضعف استراتیژیک در برابر رقبای استراتیژیک؟
به هر ترتیب همان طور که در اظهارات هر دو مقام امنیتی امریکایی آمده، نبود پشتیبانی خوب، ضعف مدیریت و فساد در میان افسران از عمده‌ترین مشکل‌های نیروهای امنیتی افغان است. بخش دیگر مشکل‌های نیروهای دفاعی ما به عدم تجهیز مناسب، بروز و کافی برمی‌گردد.
امریکایی‌ها در برابر مردم افغانستان با امضای موافقت‌نامه امنیتی میان دو کشور، متعهد به تجهیز و اکمال نیروهای دفاعی افغانستان هستند. بنابراین هر نوع تهدید امنیتی و ضعف در برابر تروریزم به معنای باخت و ضعف امریکاست، هرچند قربانی را مردم افغانستان می‌پردازد.
آقای کوتس اذعان داشته که ضعف اقتصادی دولت افغانستان مادر همه مشکلات می‌باشد و این چالش بزرگ زمانی قابل رفع است که گروه‌های تروریستی یا سد نفوذ شوند و یا حکومت به یک توافق صلح با آنان برسد.
اینکه نیروهای دفاعی افغان هنوز قدرت مبارزه جدی و یکسره با طالبان را به‌دلیل نداشتن تسلیحات مناسب و کافی و نیز سیاست نادرست حکومت افغانستان در برابر طالبان ندارند یک امر پذیرفته‌شده است، ولی به همه هویداست که در هر صورت سرنخ رسیدن به نتیجه در افغانستان به‌دست منابع تصمیم‌گیری در امریکاست.
سال ۲۰۱۸ ممکن برای مردم افغانستان سال بد باشد و قربانی بیشتر از این مردم بگیرد، ولی در چنین صورتی، قربانی قابل پرداخت امریکایی‌ها به مراتب بزرگتر و خطرناک‌تر خواهد بود؛ زیرا با عوض شدن شرایط، رقبای امروز خودشان را به مراتب قدرتمندتر از دیروز می‌بینند و به راحتی میدان خالی شده توسط غرب را پر می‌کنند.
مردم افغانستان نیز به سختی از حضور امریکایی‌ها خواهند پرسید که در پایان یک حضور نظامی ۱۸ ساله چرا باز هم جنگ ادامه دارد؟
