پس از بیست‌وسه سال از شهادت عبدالعلی مزاری؛ «شهید وحدت ملی» افغانستان، سالیاد او امروز چهارشنبه 23 حوت، در ارگ ریاست جمهوری به‌شکل رسمی و گسترده گرامی داشته شد.
در این مراسم، استاد سرور دانش؛ معاون دوم ریاست جمهوری، تجلیل از مزاری در ارگ ریاست جمهوری را، بزرگداشت نه، بل تحلیل اندیشه‌های مزاری خواند.
معاون رییس‌جمهور اصل وحدت ملی و عدالت اجتماعی را شاخصه و شالودۀ تفکر مزاری خواند.
آقای دانش، همسویی میان تمام گروه‌ها (گروه‌های جهادی)، وحدت ملی، تعامل بین اقوام، وحدت شیعه و سنی، عدالت اجتماعی و تحلیل واقع‌بینانه از تاریخ را از اصول اساسی اندیشۀ سیاسی مزاری تعریف کرد.
معاون رییس‌جمهور در مورد اندیشه سیاسی شهید مزاری گفت:«از نگاه تاریخی، همه ما و شما می‌دانیم که سرکوب هزاره‌ها توسط امیر عبدالرحمان خان، توام با جرایمی بوده که امروز از آن به جرایم ضد بشری و نسل‌کشی یاد می‌شود، از این جهت هزاره‌ها حق دارند که دل خونین داشته باشند، اما شهید مزاری معتقد بود که امروز ما نباید جنایات یک شخص را به یک قوم و یا یک ملت تعمیم بدهیم.»
وی علاوه کرد که اگر امروز کسی خود را پیرو شهید مزاری بداند و بیاید و عدالت‌خواهی مزاری را به دشمنی اقوام تفسیر کند و در جهت خصومت میان هزاره‌ها و سایر اقوام حرکت کند، در حقیقت اندیشه شهید مزاری را تحریف کرده است.
دانش گفت که شهید مزاری تنها یک طرح ذهنی برای عدالت مطرح نکرد؛ بل او راهکار عملی نیز مطرح کرد. وی علاوه نمود که مزاری برای جلوگیری از تجزیه و بحران، نظام فدرالی را مطرح کرد و زمانی که ایتلاف‌ها میان گروه‌های جهادی شکل گرفت، مزاری نظام مشارکت سیاسی را مطرح کرد.
دانش گفت که طرح مشارکت مردمی بر اساس انتخابات را که به‌نام طرح چهارجانبه مشهور شد نیز برای بهبود اوضاع سیاسی و تامین عدالت مطرح کرد.
معاون رییس‌جمهور با اشاره به‌تفکر صلح‌مدارانه مزاری گفت:«استاد مزاری هرچند در جنگ و منازعات مسلحانه به شکل ناخواسته کشانیده شده بود، ولی در سرتاسر سخنان او بر این نکته تاکید می‌شود که در افغانستان جنگ راه حل نیست. هیچ گروه یا قومی نمی‌تواند دیگران را از راه جنگ حذف کند، راه نجات فقط صلح است و این واقعیتی است که امروز هم باید به آن تاکید کنیم.»
دانش تلویحن به مخالفان مسلح نظام و گروه‌های ترویستی علاوه کرد که تنها راه منطقی صلح است و از راه جنگ به خواست‌های‌تان نخواهید رسید.
دانش این تفکر مزاری را تلاشی برای تشکیل یک نظام دولت ملت تعریف کرد.
دانش افزود که با تشکیل نظام مردم‌سالار، قانون اساسی مدرن و کثرت‌گرا، تعدیل واحدهای اداری (که کار اندکی در آن شده است)، انکشاف متوازن (تا حدودی)، مشارکت همه اقوام در ساختار نظام، استخدام کارمندان بر اساس شایسته‌سالاری، رسمیت هویت همه اقوام و سایر دست‌آوردهای نظام سیاسی کشور در یک‌ونیم دهه اخیر، بخش‌های مهم تفکر مزاری برآورده شده است.
معاون رییس‌جمهور تاکید کرد که «در حضور رییس‌جمهور از کمیسیون اصلاحات اداری می‌خواهم که درصدی اقوام را در سطوح مختلف اداری از بالا تا پایین نشر کند تا مردم بدانند که حقیقت چیست و حتا اگر مشکلی وجود داشته باشد رفع گردد.»
آقای دانش رسمیت هویت‌های قومی و مذهبی مردم را جزو تفکر سیاسی و اجتماعی شهید مزاری خوانده افزود که امروز با همه مشکلات، بخشی از ارزش‌های فکری وی برآورده شده و برخی هم برآورده‌شدنی است.
وی تصریح کرد: «هویت کلان ملی و خورده‌هویت‌های قومی باهم هیچ تعارض و تضادی ندارند، همه اقوام کشور با حفظ هویت قومی خود جزیی از هویت کلان ملی است. آیا یک هزاره جعفری، سنی و اسماعیلی جز این می‌خواهد که هویت قومی و مذهبی او به‌عنوان هزاره سنی و یا اسماعیلی به رسمیت شناخته شود و در عین حال به عنوان جزو هویت کلان ملی هم شناخته؟ همچنین آیا یک پشتون، تاجیک، اوزبیک، ترکمن، بلوچ، پشه‌یی، نورستانی، ایماق، قزلباش، عرب، قرغیز، گوجر، براهوی و اقوام دیگر ما چون سادات و بیات و …، آیا چیزی جز این می‌خواهند که هم هویت قومی، دینی و مذهبی‌شان به رسمیت شناخته شوند و هم همگی گل‌های رنگارنگ این سرزمین و اجزای ملت بزرگ افغانستان باشند؟»
وی تجلیل از شهید مزاری، فیض‌محمد کاتب هزاره و امیر علی شیرنوایی در ارگ ریاست جمهوری، ضرب مدال رسمی به کاتب و شیرنوایی و اعطای لقب شهید وحدت ملی به استاد مزاری را همگی نشان احترام ارگ به عنوان مرکز اقتدار کشور به اقوام و شخصیت‌های ملی دانست.
وی علاوه کرد که رییس‌جمهور را کسی مجبور نکرده است که چنین مجالسی را برگزار کند و از این شخصیت‌ها تجلیل، اما دریافت من از نزدیک از رییس‌جمهور این است درکی را که رییس‌جمهور از کاتب و مزاری دارد اکثر ما نداشته‌ایم و نداریم.
وی از ریاست جمهوری ابراز تشکر کرده گفت که باید پس از این تمام مردم افغانستان بدانند که ارگ، ارگ همه است. پس از این ما در قصر سلام‌خانه از همه رجال برجسته کشور و شخصیت‌های همه اقوام تجلیل می‌کنیم.
در این مراسم که شمار زیادی از رهبران سیاسی، مقام‌های ارشد دولتی، نماینده‌های مردم در مجلس و شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی اشتراک کرده بودند، محمداشرف غنی رییس‌جمهور، داکتر عبدالله؛ رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، محمدکریم خلیلی؛ رییس شورای عالی، سید حسین عالمی بلخی، وزیر مهاجرین، سید سعادت منصور نادری، وزیر شهرسازی نیز سخنرانی کردند.
راه مدنیت/ کابل
