هشتم مارچ در سایۀ امارت اسلامی طالبان
سید امین بهراد
امروز هشتم مارچ روز همبستگی بینالمللی زنان است. این روز در حالی در افغانستان فرا رسیده که نزدیک به هفت ماه است زنان در افغانستان از ابتداییترین حقوق خود محروماند. در این هفتماه گذشته زنان در افغانستان حق کار را از دست داده، حجاب اسلامی(نوع تعریف طالبان از حجاب) بر آنان اجباری شده و حق هیچگونه فعالیت فرهنگی و هنری ندارند. به عبارت کوتاه در مدت هفتماه از حاکمیت امارت اسلامی طالبان دست زنان از تمام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی، هنری، سیاسی و … کوتاه ساخته شده است.
اخیرا مکاتب (دورههای متوسطه و لیسه) و دانشگاههای دولتی و غیر دولتی بعد از حدود شش ماه بهروی دختران و زنان افغانستان توسط امارت اسلامی طالبان باز شدند، اما در تمام نهادهای تحصیلی دولتی و غیر دولتی نوع حجاب اسلامی که توسط امارت اسلامی تعریف شده، بر زنان اجباری شده است.
براساس هشدارهای امارت اسلامی طالبان و آنچه تا کنون تجربه شده، کمترین تخلف از این نوع حجاب پیگرد جدی در قبال دارد و سبب محرومیت زنان و دختران از حق آموزش و تحصیل میشود.
زنان اما هنوز حق کار را به دست نیارودهاند. در خوشبینانهترین سیاست امارت اسلامی در برابر زنان، زنان کارمند تنها در هفته یک روز حق دارند به ادارههایشان بروند و حاضری را طوری امضا کنند که هیچ مردی در آن ساعات در اداره موجود نباشد.
در تازهترین رویدادها، یک دختر نواجوان در منطقه هزارهنشین دشت برچی و دو دختر دیگر در ولایت بلخ به طور مرموزی کشته و اجساد این دختران نوجوان بعدتر پیدا شدند. تا کنون هیچ معلومات کافی در این مورد به دست نیامده و منابع مسوول در حکومت طالبان نیز هیچ ابراز نظری در این خصوص نکردهاند.
شاهدان عینی در دشت برچی گفتهاند که اخیرا موارد زیادی از این قتلهای مرموز در منطقهشان را دیده یا شنیدهاند، ولی بهخاطر اینکه مورد پیگرد قرار نگیرند از دادن اطلاعات خودداری کردهاند.
عالیه عزیز یک افسر سابق پولیس از نخستین روزهای حضور گروه طالبان تا کنون از شهر هرات ناپدید است و خانم ندیمه یک زن افغان-کانادایی که در حوزه حقوق زنان فعالیت داشت نیز از حدود یک ماه به این طرف از شهر کابل ناپدید شده است.
فریده کوچی؛ عضو سابق سنای افغانستان با نشر تصاویری از تلاشی خانهاش توسط امارت اسلامی طالبان شکایت کرده است. او گفته که عساکر طالبان خانه شخصی او را ویران کرده و تمام داراییاش به شمول موترهای شخصی و پول نقد وی را با خود بردهاند. به گفته فریده کوچی، او و اعضای خانوادهاش توسط آن عساکر مورد لتوکوب و بیاحترامی قرار گرفتند.
اخیرا در پی فشارهای بینالمللی شمار زیادی از زنان معترض و دادخواه در کابل و ولایات که توسط امارت سلامی طالبان زندانی شده بودند، یکی پی دیگری رها شدند. اما گمان میرود که از همه این زنان طالبان ضمانت گرفته شده باشند تا مبادا پس از این به هیچگونه فعالیتی علیه سیاستهای زنستیزانه این گروه انجام ندهند.
یوناما یا دفتر نمایندگی ملل متحد در کابل امروز با نشر اعلامیهای بهمناسبت هشت مارچ گفته است که ملل متحد در کنار زنان افغانستان در بحرانهای وخیم در کنار زنان و دختران افغان میایستد.
در اعلامیه این نهاد آمده است:«دیبرا لاینز؛ نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان گفت: چیزی که ما امروز در افغانستان شاهد آن هستیم یک بحران فاجعهبار است. همه در کشور از بحران کنونی متاثر گردیدهاند، اما وضعیت زنان و دختران به ویژه نگرانکننده است، زیرا حقوق آنها و دسترسیشان به فرصتها بهطور فزایندهای به چالش کشیده شده است.»
در اعلامیه یوناما در حالی از بدتر شدن وضعیت زنان در افغانستان ابراز نگرانی شده که در موارد مشخص از جمله قتلهای مرموز اخیر، ناپدید شدن شماری از زنان و شکایت فریده کوچی هیچ اشارهای نشده است.