در حالی که شامگاه گذشته، خیابان‌های فرانسه در تب‌وتاب قهرمانی تیم فوتبال پاری‌سن‌ژرمن در لیگ قهرمانان اروپا بودند، این جشن ملی به‌سرعت رنگ خشونت و تراژدی به خود گرفت. وزارت داخله فرانسه اعلام کرد که در جریان این رویداد، دو نفر جان خود را از دست دادند و صدها نفر بازداشت شدند.
نخستین قربانی، زنی جوان بود که هنگام رانندگی با اسکوتر در منطقه پانزدهم پاریس، در نزدیکی محل تجمع هواداران، با یک موتر برخورد کرد و درگذشت. در شهر دکس، در جنوب فرانسه، یک نوجوان ۱۷ساله در اثر جراحت‌های ناشی از ضربات چاقو جان سپرد. هنوز جزییات کامل این دو حادثه منتشر نشده، اما هم‌زمانی آن‌ها با جشن قهرمانی PSG، افکار عمومی را نگران کرده است.
طبق اعلام رسمی، تنها در پاریس ۴۹۱نفر بازداشت و ۲۵۴نفر به بازداشتگاه منتقل شده‌اند. در مجموع، شمار بازداشتی‌ها در سراسر کشور به ۵۵۹ تن رسید. پولیس فرانسه وضعیت شبانه پایتخت را “بسیار پرتنش” توصیف کرد.
پاری‌سن‌ژرمن، باشگاه پرستاره پاریس، پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری و تلاش، برای نخستین بار قهرمان اروپا شد. این پیروزی برای بسیاری از هواداران، نه فقط یک موفقیت ورزشی، بل نشانه‌ای از غرور و هویت شهری بود. اما برای بخشی از جوانان طبقات پایین و حاشیه‌نشین، این لحظه چیزی بیش از یک بازی بود؛ فرصتی برای حضور در خیابان، فریاد، و تخلیه فشارهایی که روزمره تجربه می‌کنند.
تحلیل‌گران اجتماعی بر این باورند که جشن‌های بزرگ در فرانسه به‌ویژه در پاریس، اغلب صحنه تنش می‌شوند. داکتر «ژان-پی‌یر لوکلر»، جامعه‌شناس شهری در دانشگاه سوربن، در گفتگو با رسانه‌های داخلی گفته است:
«جوانانی که خود را در نظام رسمی فرانسه نادیده‌گرفته‌شده می‌دانند، اغلب از فوتبال و جشن‌های خیابانی به‌عنوان عرصه‌ای برای دیده‌شدن استفاده می‌کنند و این دیده‌شدن اگر مدیریت نشود، به درگیری منجر می‌شود.»
با وجود آمادگی نسبی نیروهای امنیتی، حجم بالای خشونت و تعداد بازداشتی‌ها نشان‌دهندهٔ چالش در مدیریت کنترل جمعیت است. برخی کارشناسان معتقدند که رسانه‌های جریان اصلی، با بزرگ‌نمایی شور قهرمانی و استفاده از کلیدواژه‌هایی چون «افتخار ملی» و «لحظه تاریخی»، به‌طور ناخواسته به افزایش بار روانی جشن‌ها کمک می‌کنند؛ جوی که در صورت نداشتن شبکه‌های مناسب، ممکن است به خشونت بینجامد.
در سال‌های اخیر، حضور سلاح سرد در خیابان‌ها، افزایش درگیری‌های شبانه و بی‌اعتمادی جوانان به نهادهای رسمی، به‌ویژه پولیس، به یکی از نگرانی‌های مهم جامعه فرانسه بدل شده است. بسیاری از ناظران معتقدند که تکرار چنین رویدادهایی نشان‌دهندهٔ بحرانی عمیق‌تر در بافت اجتماعی کشور است؛ بحرانی که خود را در لایه‌هایی مانند تبعیض نژادی، فقر شهری، و گسست هویتی بازتاب می‌دهد.
باید گفت که قهرمانی پاری‌سن‌ژرمن، به‌جای آن‌که لحظه‌ای وحدت‌بخش و شادی‌آور برای همه اقشار جامعه فرانسه باشد، بار دیگر شکاف‌های عمیق اجتماعی را به‌نمایش گذاشت. خشونت‌های شبانه در دل شادی جمعی، یادآوری می‌کنند که فوتبال، اگرچه می‌تواند الهام‌بخش باشد، اما در بستر بحران‌های حل‌نشده اجتماعی، ممکن است به جرقه‌ای برای انفجار بدل شود.
محسن آذربیگی/ فرانسه
