پروندۀ افغانستان روی دست نامزدان امریکا
دو نامزد نهایی احزاب دموکرات و جمهوریخواه درحالی وارد دور حساس رقابتهای انتخاباتی در آخرین هفتههای کاروزار میشوند که بسیاری از کشورها نیز سرنوشت خود را با این رخداد دموکراتیک گره میزنند.
از این جمله اما افغانستان و شهروندان آن بیشتر چشم به این قضیه دوخته و منتظرند که تصمیم این دو نامزد درباره آیندۀ افغانستان چه خواهد بود؟ این سوال برای آنان اهمیت دارد که آیا برنده شدن هیلاری کلینتون؛ در جایگاه زن قدرتمندی که نامزد دموکراتها بوده و پیش از این نیز در ساختاری حکومتی در خصوص افغانستان شرکت کرده بهتر است یا رییسجمهور شدن تجارتپیشهیی که تا حدودی مباحث را تندتر و ملیگراتر مطرح میکند.
هرچند مقام اول کاخ سفید به عنوان شخصیکه درباره دنیا تصمیمگیر خواهد کرد، نمیتواند متمرکز و معطوف به مسایل داخلی باشد، ولی فرازهای اول از مناظرات و سخنرانیهای این دو نامزد بر محور مسایل داخلی آغاز میشود. مسلم است که منافع ملی هر کشور برای مقام اول آن اولویت دارد و این را نمیتوان انکار کرد.
اما در این میان افغانستان اگر از جایگاه نخست در سیاستهای کاخ سفید برخودار نباشد، در میان اولویتهای مهم مسایل مطرح در سیاستهای این کشور مقتدر جهان قرار دارد. به همین دلیل نیز جدا از اینکه برندۀ نهایی کدام نامزد را بدانیم، میتوان گفت که افغانستان یکی از پروندههایی خواهد بود که روی دست رییسجمهور آیندۀ امریکا قرار دارد. چه اینکه نامزد دموکراتها، بار سنگین ریاست جمهوری امریکا را بر دوش بکشد و یا آنکه عنصر مورد حمایت جمهوریخواهان بر این مسند بنشیند، ناگزیر خواهد بود تا افغانستان را مورد حمایت قرار داده و این پرونده را به فرجام برساند.
این مسأله در صحبتهای نخستین دو نامزد کنونی نیز مطرح شده بود. دونالد ترامپ در یکی از سخنرانیهایش گفت: “تهاجم ایالات متحده به عراق اشتباه بود، اما من هرگز نگفتهام که تهاجم ما به افغانستان اشتباه بوده است. افغانستان همسایۀ پاکستان است و باید مواظب اسلحۀ هستهیی پاکستان بود.”
ترامپ در 29 اپریل نیز به تلویزیون فاکس نیوز گفت: “در افغانستان باقی خواهیم ماند؛ زیرا در شرق میانه کشوری است که ما باید به آن میرفتیم و چونکه [افغانستان] در جوار پاکستان قرار دارد، کشوری که دارای اسلحه هستهیی است. به نظر من باید آنجا بمانیم و بیشترین تلاش را کنیم. حدود ۱۰ هزار سرباز امریکایی مستقر در افغانستان را در آنجا حفظ خواهیم کرد صرف به خاطر اینکه پاکستان مجهز با اسلحه هستهیی است، فکر نکنم جز این گزینه، راه دیگری داشته باشیم.”
نظر بانو هیلاری نیز از جهات زیادی مشابه به این نوع نگاه است. این نامزد مورد حمایت دموکراتها در خصوص افغانستان تصریح کرده است: “ما برای کمک به آن کشور (افغانستان) با جان و مال سرمایهگذاری کردهایم و پذیرفته نمیتوانیم که بار دیگر آن کشور زیر سلطۀ طالبان یا داعش قرار گیرد و ما و تمام جهان را تهدید کند.” “روشن است که اگر رییسجمهور شوم، توجه خود را از افغانستان منحرف نخواهم ساخت.”
با این وجود، هرچند نظارت از این روند و پیگیری مناظرات انتخابات در کاروزارهای داغ این کشور یک نیاز در راستای حساسیتهای سیاسی از سوی شهروندان آگاه است، ولی دغدغه از واگذاری افغانستان به حال خودش در سیاستهای این نامزدان جا نخواهد داشت؛ زیرا منطقی نیست تا افغانستان به عنوان یک پروژه پر هزینۀ امنیتی نافرجام مانده و باعث بدنامی امریکا و همپیمانان این کشور شود. از سویی هم واگذاری افغانستان در حالت کنونی، موجب رشد افراطگرایی خواهد شد که پیامد آن محدود به یک کشور نبوده و دامن دنیا را تا امریکا و اروپا نیز خواهد گرفت.