انحصار افغانستان در کام کالاهای بی‌کیفیت پاکستانی و سواستفاده این کشور از محدویتهای مرزی افغانستان، یکی از نقاط ضعفی بود که سالیان گذشته، دولت کابل و تاجران ملی کشور را زمینگیر کرده بود.
تاثیر این وضعیت در حالتهای حساس و اضطراری که تنشهای سیاسی میان دو کشور زیاد میشد، دمار از روزگار مردم نیز درمیآورد.
تلاشهای دولت وحدت ملی اما در راستای رهایی از این ابزار سیاسی- اقتصادی پاکستان، باعث ایجاد بسترهای مناسب دیگری نیز شده که تا اندازۀ زیادی از این فشار سیاسی اسلام‌آباد کاسته است. این وضعیت در بسته‌شدن مرز پاکستان طی سال گذشته به خوبی مشهود بود.
روز گذشته، گام دیگری نیز برداشته شد که در امتداد توسعۀ روابط اقتصادی افغانستان-قزاقستان صورت گرفته است. اتاق تجارت کشور اقدام به ایجاد کمپينی مشترک تجاری با تاجران قزاقستان کرده که کار آن، ايجاد پيوندهای بيشتر تجارتی ميان دو کشور خواهد بود.
به گفتۀ خان‌جان الکوزی، معاون اتاق تجارت افغانستان سالانه 21 قلم جنس از جمله آرد، گندم و گاز را از اين کشور وارد مي‌کند؛ اکنون اما مرکز تجارتی قزاق‌ها در کابل فعال شده و 44 شرکت به ارزش 30 ميليون دالر در افغانستان سرمايه‌گذاری کرده‌اند.
درحال‌حاضر، حجم سالانۀ تجارت ميان افغانستان و قزاقستان، 437 ميليون دالر است. 426 ميليون دالر آن سهم صادرات قزاقستان است و ارزش سالانۀ صادرات افغانستان به اين کشور، رقم ناچيز 11 ميليون دالر است.
انور اسماعيل‌اف، مستشار سفارت قزاقستان در کابل گفت: «ميزان تجارت ميان دو کشور به حدود 500 ميليون دالر رسيده و اين رقم، نشان‌گر افزايش ارتباط تجاری ميان دو کشور است. قزاقستان متعهد است تسهيلات بيشتری را براي بازرگانان افغانستان فراهم کند.»
دراین‌میان، آن‌چه حایز اهمیت است اینکه کشور قزاقستان بعد از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی تاکنون پیشرفتهای قابل ملاحظۀ اقتصادی و اجتماعی را تجربه کرده است.
قزاقستان کشوری است پهناور با منابع وسیع زیرزمینی گاز و نفت و همچنین یکی از ده کشور بزرگ تولیدکنندۀ گندم دنیا محسوب میشود.
از سویی، در نظام سیاست خارجی افغانستان، قزاقستان جزو کشورهای همسایۀ ماست که در اولویت برنامههای سیاست خارجی حکومت وحدت ملی بر مبنای منشور تیم تحول و تداوم قرار دارد.
افغانستان به دلیل نیازمندی شدید به گندم، آرد، نفت و گاز، میتواند از قزاقستان در این موارد کمک بگیرد. به خصوص اینکه روابط تجاری میان افغانستان و پاکستان، به دلیل مشکلات و چالشهای ایجادشده از سوی دولت پاکستان، با موانع جدی مواجه شده است و زمینۀ ایجاد روابط گسترده و وسیع اقتصادی و سیاسی میان افغانستان و قزاقستان به وجود آمده است.
ازسوی‌دیگر، قزاقستان که مازاد تولید گندم و آرد و مواد سوختی مثل گاز‌ونفت در اختیار دارد، خواهان یافتن بازارهای بکر و درعین‌حال نزدیک به این کشور میباشد. افغانستان از این نظر برای قزاقستان یکی از بازارهای مطلوبی که ظرفیت فراوان دارد، محسوب میشود.
بنابراین، قزاقستان به عنوان کشور ثروتمند منطقه میتواند یکی از طرفهای قابل اعتماد تجاری برای افغانستان باشد؛ زیرا بسیار به نفع افغانستان است که خود را از انحصار تجاری با پاکستان خارج نموده، منابع و راههای دیگری را برای تامین مایحتاج زندگی مردم جستجو کند و برای قزاقستان هم یافتن بازار خوب و مطمینی مثل افغانستان از نظر اقتصادی و گسترش روابط اقتصادی این کشور، از اهمیت خاص برخوردار است.
