با بیاعتمادی موجود میان دو طرف گفتگوهای صلح افغانستان راه بهجایی نمیبرد
منبع: آژانس خبری جنوب آسیا (اِی.ان.آی)
گفتگوهای صلح طالبان و افغانستان که از ۵جنوری ۲۰۲۱ در پایتخت قطر؛ دوحه از سر گرفته شد، با بیاعتمادی دو طرف نسبت به یکدیگر روبهروست.
در دسامبر، ملا برادر، رییس سیاسی طالبان در دوحه، در راس هیاتی سهنفره رسما به پاکستان سفر کرد. میرزا گفت که وی جلساتی را با نخستوزیر عمران خان و شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه برگزار کرده که در آن استراتژیی برای هدایت گفتگوها بهنفع طالبان و در نهایت پاکستان طراحی شده بود.
طبق گفته وی، هر دو هیات طالبان و پاکستان توافق کردند که مذاکرات را تا ماه می ۲۰۲۱، زمان خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان ادامه دهند.
احمدضیا سراج، رییس عمومی امنیت ملی افغانستان، در ۶جنوری هنگام سخنرانی در پارلمان افغانستان گفت: «طالبان تمایلی به صلح ندارند. آنها از تاکتیکهایی استفاده میکنند که هدفش طولانی کردن مذاکرات صلح تا زمان خروج نیروهای امریکایی از کشور است.»
بهعلاوه، امرالله صالح، معاون اول رییسجمهور افغانستان، در یک نشست عمومی خبر داد که طالبان از دیدگاه مذهبی نمیتوانند خشونت خود را مشروع جلوه دهند.
«خوب، این خشونتها جان کلام مذاکرات صلح دوحه را نشان میدهد. در حالی که طالبان اصرار دارند قانون شریعت در افغانستان اجرا شود، دولت منتخب دموکراتیک اشرف غنی قاطعانه بر این باور است که تنها از طریق انتخابات دموکراتیک درباره آینده افغانستان تصمیم گرفته شود. از این رو، بهزعم من مذاکرات به بنبست میرسد.»
میرزا، پاکستان را به دخالت در امور داخلی افغانستان در شش دهه گذشته متهم کرد. تشکیلات پاکستان نسبت به افغانستان کینهیی دارند که به سال۱۹۴۹ برمیگردد؛ زمانی که این کشور با عضویت پاکستان در سازمان ملل مخالفت کرد.
این فعال سیاسی اظهار داشت: این کینه را پرویز مشرف؛ رییسجمهور پیشین پاکستان در یک مصاحبه تلویزیونی مطرح کرد که هنوز هم در برخی رسانههای اجتماعی دست به دست میشود.
علاوه بر این، پاکستان همیشه به روابط هند و افغانستان غبطه خورده و با افغانستان بهعنوان همسایهیی مهم برای دستیابی به عمق استراتژیک خود در برابر هند رفتار کرده است.
میرزا افزود، تمایل به توانایی کنترول کرسی قدرت در کابل همیشه محور سیاست خارجی آسیای جنوبی در پاکستان، سرزمین مجاهدین اسلامی سرکش بوده است.
به گفته وی، هند در عوض، به افغانستان برای بازسازی آن یاری میرساند، باوجود اینکه افغانستان یک کشور عمدتا مسلمان است.
پاکستان مانع هرگونه پروژۀ توسعهیی است که توسط هند آغاز شود؛ بهعنوان مثال، در اگست۲۰۱۹ پاکستان از اعطای مجوز به افغانستان برای حمل کالاهای هندی از طریق مرز واگاه خودداری کرد.
این سالی بود که سقف صادرات هند به افغانستان جنگزده تقریبا یکمیلیارد دالر بود. صادرات هند بین سالهای۱۶-۲۰۱۵ تا ۲۰-۲۰۱۹ بیش از ۸۹درصد رشد داشته است. وی افزود، امروز حجم صادرات هند نزدیک به دو میلیارد دالر است.
نخستوزیر هند، نارندرا مودی و رییسجمهور افغانستان، اشرف غنی، پس از امتناع پاکستان در سپتامبر۲۰۱۶ از اعطای مجوز به این کشور برای تجارت مستقیم با هند، تصمیم گرفتند با دور زدن پاکستان یک راهروی هوایی ایجاد کنند. هر دو کشور همچنین از بندر چابهار ایران برای تجارت استفاده میکنند.
هند در پروژههای جدی زیربنایی در افغانستان مشارکت داشته است. ساختمان کنونی پارلمان در کابل که توسط هند با هزینه ۹۰میلیون دالر ساخته شده، در تاریخ ۲۶ اپریل۲۰۱۹ توسط رییسان دولتهای هند و افغانستان بهطور مشترک افتتاح شد.
هند یک جاده ۲۱۸کیلومتری از دلارام به زرنج (در مرز افغانستان و ایران) احداث کرد که به افغانستان امکان ارتباط دوسویه با ایران میدهد.
در نوامبر سال۲۰۲۰ هند و افغانستان توافقنامهیی برای ساخت سد شاهتوت امضا کردند که آب آشامیدنی سالم را برای دومیلیون نفر از ساکنان شهر کابل تأمین میکند. در حال حاضر بیش از ۱۰۰پروژه به ارزش ۸۰میلیون دالر وجود دارد که هند در آن سهیم است.
گزارش شده که تا سال۲۰۲۰ هند بیش از سهمیلیارد دالر برای کمک به افغانستان در ایجاد ظرفیت و توانایی بشری افغانها و همچنین مؤسسات آن هزینه کرده است.
وزیر امور خارجه هند هنگام سخنرانی در یک کنفرانس در جنیو گفت که هیچ بخشی از افغانستان وجود ندارد که از بیش از ۴۰۰پروژه دولت هند بهرهمند نشده باشد. این پروژهها در ۳۴ولایت افغانستان به صورت پراکنده اجرا شدهاند.
میرزا گفت: «پاکستان مشارکت تجاری روزافزون بین هند و افغانستان را به مثابه تهدابی برای همکاری سیاسی بین دو ملت میبیند. بنابراین به نفع دستگاه نظامی پاکستان است که تا جای ممکن بکوشد در روابط میان همسایۀ دیوار به دیوار و رقیب سرسختاش کارشکنی کند. همین موارد مرا به این نتیجه میرساند که احتمال صلح در جنوب آسیا بسیار ناممکن به نظر میرسد، مگر اینکه تشکیلات نظامی پاکستان در منطقه درهم شکسته و از میان برداشته شود.»
میرزا توضیح داد، اگر هدف دولت افغانستان از برگزاری گفتگوهای صلح در دوحه با تروریستهای جهانی، خرید وقت برای اشرف غنی جهت تقویت تواناییهای امنیتی و نظامی کشور بود، این هدف هم با حملات مداوم به نیروهای امنیتی و فعالان دموکراسیخواه با شکست مواجه شده است.
در همین حال، روز چهارشنبه آقای غنی، رییسجمهور افغانستان هنگام سخنرانی در یک نشست عمومی در ننگرهار شرقی، هنگامی که گفت با چشمانداز دولت موقت موافق نیست، پیام واضحتری به پاکستان ارایه داد.
امجد ایوب میرزا، یکی از فعالان منطقه کشمیر تحت اشغال پاکستان-لندن [انگلستان]، ۸ جنوری (ANI): امجد ایوب میرزا، یکی از فعالان (تبعیدی) کشمیر تحت اشغال پاکستان، شک و تردیدهایی را نسبت به مذاکرات صلح جاری در دوحه بین دولت افغانستان و طالبان مطرح کرده است.
ترجمه: شریفه عرفانی