جبهات مقاومت؛ چالشهای جدی برای طالبان؟
روز جمعه، ۱۵دلو گروه چریکی دیگری علیه طالبان اعلام وجود کرد. رزمندگان «جبهه آزادی افغانستان» در یک پیام ویدیویی روشن و دقیق، بدون سکتگی دلیل شکلگیری و اهداف خود را اعلام کردند.
جبهه مقاومت ملی نیز گفته است که به زودی «مقاومت در چهار گوشه افغانستان آغاز خواهد شد.»
با گرمتر شدن هوا، جبهات مختلف نظامی مخالف طالبان «حملات بهاری» خود را آغاز خواهند کرد. طالبان به این امر به خوبی واقف هستند؛ از این رو، اخیرا گزارش شد که این گروه نیروهای بیشتری به برخی نقاط از جمله ولایت پنجشیر فرستاده است.
جبهات نظامی و جنگهای چریکی به چند دلیل به چالش بزرگی برای رهبری طالبان تبدیل میشود. اول از همه، کاهش حمایت بیرونی طالبان است. حامیان گروه طالبان به ویژه پاکستان که طی ۲۰ سال گذشته هزینه هنگفتی را صرف این گروه کرد تا نهایتا قدرت را در کابل به دست بگیرد، حالا سرخورده شده است.
طالبان طی شش ماه گذشته نتوانستند حتا پایههای ابتدایی یک حکومت و نظام کارآمد اداری-سیاسی را ایجاد کنند. علاوه بر این، برچیدن حصارهای مرزی دیورند توسط طالبان و نزدیکی طالبان افغان با تحریک طالبان پاکستان، بیش از پیش اسلامآباد را در شرایط بغرنجی قرار داده است.
چین حامی دیگر حکومت طالبان که بسیار شتابزده ارتباطات تجاری و سیاسی خود را با این گروه آغاز کرد، نتوانست ابتکار عمل را به دست بگیرد و کشورها را برای رسمیتشناسی طالبان ترغیب کند. از این رو، بجینگ یک گام عقبنشینی کرده و منتظر حرکت دیگر طالبان در تعامل با جامعه جهانی است.
بدون شک هیچ کشوری نمیخواهد در ازای رسمیتشناسی گروه طالبان، هزینه سنگینی در معادلات سیاسی و اقتصادی خود متحمل شود.
چالش دوم طالبان در برابر«حملات بهاری» گروههای مقاومت، ناکارآمدی نظامی سربازان پیاده این گروه است. طالبان طی حداقل ۱۰ سال گذشته، تاکتیک نظامی خود را طوری تقلیل دادند که با هزینه اندک بتوانند اهداف شهری را هدف قرار بدهند. طالبان در جنگ رویارو و جنگهای روستایی دست بالایی نداشتند. تاکتیک جنگی شبکه حقانی یا ماشین جنگی طالبان در دو دهه گذشته، بیشتر متمرکز بر حملات انتحاری بوده است؛ تاکتیکی که به نظر میرسد دیگر در جنگهای چریکی رو در رو کافی نیست.
چالش سوم، نارضایتی مردم از جنگجویان طالبان در مناطق مختلف افغانستان است. اعتراضات اخیر در ولایت فاریاب یکی از نمونههای بارز این ادعا است.
افرادی که از گروههای قومی دیگر به طالبان پیوستهاند، طی شش ماه گذشته دریافتهاند که طالبان در پی ایجاد سلطه قومی در مناطق دیگر به ویژه شمال و مرکز افغانستان است. کوچهای اجباری، اعدامهای صحرایی، غصب زمین و خانه و افزایش اختطاف و بیاعتمادی مردم به تامین امنیت از سوی حکومت طالبان، یکی از دلایل گسترش نارضایتی مردم از حاکمیت طالبان است.
با آغاز حملات بهاری گروههای چریکی مقاومت، طالبان حداقل با این سه چالش عمده روبرو میشوند. این گروه توانایی مالی، اکمالاتی و نظامی کافی برای رویارویی با جنگهای چریکی ندارد.
سهیل غوری