نسل نو افغانستان؛ تطبیقکنندگان قانون
مصطفی کوشانی
از بدو ورود به سالون، خانمهای جوان با شنل سارنوالی ایستادهاند و خوشآمد میگویند و روبان نارنجیرنگ داخل پتنوس را تعارف میکنند. از آنها میپرسم که این روبانها برای چیست؟ یکی از آنها میگوید: «رنگ عدالت برای زنان».
با فارغ شدن از بستن روبانهای نارنجی، سراسر سالون را پر از زنانی میبینی که لباس قانون بر تن کردهاند؛ زنان شنلپوشیده به نام مرجع عدالت شناخته میشوند.
تعدادشان بیشمار است و حدود ۹۰درصد آنان را جوانان بین ۲۵ تا ۳۰سال تشکیل میدهد؛ نسلی که در آتش جنگ و ویرانی پا به جهان هستی گذاشتند و بیشترشان نخستین سال تحصیلی خود را در فضای گلوله و آتش سپری کردند و کلمهبهکلمه را با صدای گلوله آموختند.
نسلی که سالهای تحصیل خود را در دوره دموکراسی نوپای افغانستان به پایان رساندند و امیدوار بودند تا میراث ناخواسته جنگ را به اتمام برسانند تا افغانستان برای نسل پس از آنها کشوری عاری از جنگ و خشونت باشد.
سارنوالان زن جوانی که قرار است مشت آهنین عدالت در برابر زورگویان و قانونشکنان باشند، زنان جوانی که شاید هرکدام قصههای مختلفی از خشونت علیه زن را در حافظه داشته باشند، قصههایی از لتوکوب، قتل، تجاوز، بد دادن و ممانعت از حق تعلیم، دشنام، تحقیر و عرفهای ناپسندی که شاید هرکدام دلیلی برای آنها باشد تا آنها را به جایگاه بلند پاسداری از تطبیق قانون، یعنی سارنوالی هدایت کرده باشد.
در کنار آنها خانمهای جوان دیگری که ملبس به لباس پولیس و شنل قضاوت مصروف صحبت و گفتگو هستند. بحثها همه درباره قانون است. هیجانی سالون را احاطه کرده که شاید در تاریخ خود کمتر روزی را اینگونه دیده باشد.
خانمهای جوان و پرانرژی که سالون بزرگ ریاستجمهوری را با شور و هیجان افتتاح کمپاین شانزدهروزه منع خشونت علیه زنان، فتح کردهاند؛ افتتاح پرشوری که از سه سال پیش هرسال پرشورتر میشود.
نکتهیی که در این سه سال به شکوه این محفل میافزاید و آن را تبدیل به یکی از تاریخیترین محافل زنان در تاریخ کشور میکند این است که زنان در این سه سال و در این محفل، خودشان بهعنوان مجریان عدالت از حق خود دفاع میکنند؛ زنانی که حضورشان در اداره لوی سارنوالی از سه سال پیش تا به امروز، از کمتر از سه درصد به بیش از بیستویک درصد رسیده است.
این محفل از دو حیث بهصورت بینظیری در تاریخ کشور برگزار میشود؛ نخست اینکه اکثر کسانی که بهعنوان مجریان قانون در جلسه حضور دارند، جوانان هستند و مورد دیگر اینکه مجریان عدالت برای احقاق حقوق زنان نیز خود زنان هستند.
مهمانان یکبهیک وارد سالون میشوند. رییسجمهور، بانوی اول کشور، لویسارنوال و سایر مهمانان نیز به جمع افزوده میشوند.
محمدفرید حمیدی، لویسارنوال کشور با افتتاح کمپاین شانزدهروزه، از آمار بلند تعقیب و بازداشت قانونشکنان در مورد خشونت علیه زنان سخن میگوید؛ آماری که به گفته او تنها در نه ماه اخیر، سارنوالان این اداره توانستهاند به ۲۵۳۰ مورد قضیه در این رابطه رسیدگی کنند.
بیشتر سارنوالانی که در این محفل حضور دارند بخشی از ۲۴۵سارنوال جوان زن کشور هستند که توسط برنامه کارآموزی این اداره و به ابتکار لویسارنوال در سال ۱۳۹۶ پس از دوره هشتماهه کارآموزی به نیروی کاری مسلکی و جوان این اداره افزوده شدند و توانستند «ریاست منع خشونت علیه زنان» را به «معینیت منع خشونت علیه زنان» گسترش دهند و ریاستهای منع خشونت علیه زنان را در ۳۲ ولایت فعال کنند و صدای بلندی برای تحقق عدالت برای زنان افغانستان در تمامی نقاط کشور باشند.
محمدفرید حمیدی، لویسارنوال کشور میگوید که افغانستان آیندهیی نخواهد داشت مگر اینکه با خشونت مبارزه جدی صورت گیرد. او این روز را بهعنوان بهانهیی برای تجدید تعهد مینامد و میافزاید که مجرمان خشونت علیه زن هیچگاه در هیچ فرمانی شامل عفو نخواهند شد.
او با افتخار میگوید که از ۸۱ پست سارنوال مسلکی که به اعلان گذاشته شده بود از اول نمره تا ششم نمره را زنان تشکیل دادند و ۲۹سارنوال زن نیز به نیروهای مسلکی این اداره افزوده خواهد شد.
او با غرور خاصی دستانش را بلند میکند و میگوید که تصویر آینده امروز افغانستان همین تصویری است که پیش روی اوست. لویسارنوال به جمعیتی نگاه میکند که در این سه سال به نیروهای تازهنفس تطبیقکننده قانون پیوستهاند، نیرویی که به ابتکار خود او و نظر به ضرورت امروز کشور آموزش یافتند و شامل شدند.
محفل امروز نمونهیی از افغانستان کوچک است؛ چهرهیی از زنان امروز که قاطعانه برای تطبیق عدالت تلاش میکنند، زنانی که از دیرباز تا امروز در جایجای این کشور قربانی خشونت میشوند و سکوت میکنند؛ اما نسلی که امروز با تحصیل و اراده و انگیزه برای پایان دادن به جنگ و خشونت پا به میدان گذاشته است، میخواهد صدای خود باشد و از خود نمایندگی کند.
زنانی که اکنون در ۳۴ ولایت کشور بهعنوان مجریان عدالت، برای احقاق حقوق زنان به میدان آمدهاند و تابهحال توانستهاند زورگویان بسیاری را به پنجه عدالت بسپارند؛ زورگویان و قانونشکنانی که یادآور روزهای تلخ این سرزمین هستند، کسانی که در روزگاری نهچندان دور، زندگی زنان و کودکان بسیاری را تیره و تلخ کردند؛ اما نسلی که امروز در این محفل با شور و هیجان به میدان آمده بود، صدای رسایی است که تنها نیاز به همیاری و همدلی شهروندان دارد تا بتواند عدالت را به این سرزمین بازگرداند، نسلی که انگیزه و دلایل فراوانی برای این کار دارد.
رییسجمهور با سپاسگزاری از استقلال اداره لویسارنوالی و کارکردهای آن، از نسل نو میخواهد تا با جدیت به سمت فردایی بهتر حرکت کند. او به سارنوالان تازهنفس میگوید که چهره فردای کشور، آنها هستند؛ چهرههایی که هرکدام قهرمان قصههای تازه افغانستان خواهند بود.
محفل با چند سخنرانی دیگر به پایان میرسد؛ اما هیجانی که در وجود تکتک زنان جوان مجری و تطبیقکننده عدالت وجود دارد، بیشتر و بیشتر میشود؛ سارنوالانی که قرار است به جستجوی عدالت در جغرافیای جنگزده افغانستان بروند، عدالتی که روزنه امید افغانستان روشن است.