سرمقاله
بر اساس فیصله اخیر (چهارشنبه ۲۵سرطان) کابینه دولت جمهوری اسلامی افغانستان، مکتب‌ها و دانشگاه‌ها از ۱۵ اسد سال روان با درنظرداشت سفارشات و معیارهای صحی – مشروط بر تشدید نیافتن روند شیوع ویروس کرونا مبتنی بر ارزیابی‌های وزارت صحت عامه- بازگشایی خواهند شد.
با گذشت چهار ماه از آغاز سال تحصیلی۱۳۹۹، دولت مصمم است در صورت ارزیابی‌های مبتنی بر کاهش آمار شیوع ویروس کرونا، اقدام به بازگشایی مکتب‌ها و دانشگاه‌ها کند. این تصمیم عجولانه با مشکلات مختلفی همراه خواهد بود.
بازگشایی احتمالی مکتب‌ها با نخستین روزهای عید قربان همراه خواهد شد. تجربه تلخ افزایش سرسام‌آور آمار مبتلایان و قربانیان کرونا در عید فطر امسال، باید درس عبرتی برای حکومت و مردم برای کاهش تجمعات و دیدوبازدیدها باشد؛ اما مشخص نیست «کمیته اضطرار جلوگیری از ویروس کرونا» به ریاست معاون دوم رییس‌جمهور – که مسوول تدوین طرح و اجرای تدابیر لازم برای مهار این ویروس است – مبتنی بر کدام پژوهش علمی- طبی این تصمیم را اتخاذ کرده است.
درحالی‌که با دیدوبازدیدهای عید قربان، احتمال افزایش آمار مبتلایان و شیوع ویروس کرونا بسیار زیاد است و عملا دو هفته پس از عید، آمار مبتلایان و نتایج ملموس آن مشخص خواهد شد. به زبان ساده صدای فاجعه پس از عید قربان در هفته‌های پس‌ازآن شنیده خواهد شد.
باتوجه به توصیه‌های طبی داکتران متخصص در سراسر جهان، الی تولید واکسن، تنها راه جلوگیری از گستردگی شیوع ویروس کرونا قطع زنجیرۀ ارتباطی و شیوع و در مرحله دوم، آگاهی‌دهی و رعایت پروتکُل‌های صحی است.
طرح دولت درباره آگاهی‌دهی و بسیج عمومی در برابر کرونا که در مرحله نخست توسط آقای وحید عمر، مشاور آگاهی‌دهی عامه ریاست‌جمهوری روی دست گرفته شد، پس از سلسله‌یی از اشتباهات و اعتراضات عمومی به وزارت اطلاعات و فرهنگ سپرده شد؛ ولی تاکنون حتی چند طرح ساده نیز از این وزارت بیرون داده نشده است. رعایت پروتکُل‌های صحی نیز باتوجه به کمبود امکانات صحی در افغانستان توقع بسیار زیادی است.
مشکل بعدی در شهر کابل، فرا رسیدن کارناوال مذهبی محرم تا تقریبا ۴۵روز آینده است؛ مراسمی که همه‌ساله با حضور عزاداران در مکان‌های عمومی مثل مساجد، تکیه‌خانه‌ها و خیابان‌ها برگزار می‌شود و باتوجه به ضعف تبلیغاتی برای پیش‌گیری از کرونا و ارایه آمارهای بدون منبع، به نظر می‌رسد مردم با سخنان ضدونقیض پایان کرونا در افغانستان، امسال این مراسم را نیز برگزار خواهند کرد.
در وهله نخست، باید افزود که طرح‌های اجرایی کمیته اضطرار برای تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان به‌وسیله انترنت، حتی نتوانسته نیمی از مواد درسی را برای دانش‌آموزان به مرحله تدریس برساند. مشکلات مالی- اقتصادی، انترنت و برق ضعیف از عواملی هستند که در بی‌برنامگی کمیته اضطرار، حق تحصیل نیمی از یک سال تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان را به هدر داده است.
باتوجه به کمی زمان باقی‌مانده و خطرات احتمالی بالقوه انتشار ویروس کرونا، بهتر است دولت افغانستان، با صرف‌نظر از آغاز سال تحصیلی جاری با راه‌اندازی برنامه‌های مختلف فرهنگی از طریق رسانه‌ها، امسال را به فرهنگ‌سازی اختصاص دهد؛ از طرفی پرداخت معاش و کمک به قشر زحمت‌کش معلمان کشور، می‌تواند نکته مثبت دیگری توسط دولت باشد.
درصورتی‌که زنجیره انتشار ویروس کرونا تا اوایل خزان قطع و یا کاهش نیابد، با توجه به سردی و آلودگی هوا در زمستان، فاجعه‌یی غیرقابل‌تصور در پایتخت و سایر نقاط کشور به وقوع خواهد پیوست.
بازگشایی مکتب‌ها به‌عنوان تصمیمی عجولانه، به‌صورت ناخودآگاه به این فاجعه در صورت بروز کمک خواهد کرد و در کوتاه‌مدت نیز نقش اساسی در افزایش آمار مبتلایان به کرونا در افغانستان خواهد داشت.
