راه مدنیت: روزنامه گاردین روز جمعه گزارشی در مورد تخلیه پایگاه نظامی بگرام توسط نظامیان امریکایی نشر کرد. گزارش این‌گونه آغاز می‌شود: «نظامیان امریکایی پایگاه سمبولیک و قلب تپنده و موثر فعالیت‌های نظامی امریکا در افغانستان را پس از 20سال ترک کردند.»
در این گزارش از عدم هماهنگی میان نظامیان امریکایی و حکومت افغانستان یادآوری شده و آمده که عدم هماهنگی میان خروج نظامیان امریکایی از این پایگاه و جایگزینی نیروهای نظامی افغان، زمینه را برای چپاول‌گران مهیا ساخت و آن‌ها به غارت و چپاول قسمتی از این پایگاه پرداختند.
در گزارش گاردین از قول درویش روفی، یکی از کارمندان ولسوالی بگرام آمده است: «متاسفانه امریکایی‌ها بدون هیچ‌گونه اطلاعی به ادارات دولتی در بگرام، این پایگاه را ترک کردند.» این درحالیست که فواد امان، سخنگوی وزارت خارجه کشور در صحبت با رسانه‌ها گفته است که بر اساس تعهدات امریکا به وزارت خارجه افغانستان، تجهیزاتی که وزارت دفاع به آن نیاز و توانایی استفاده از آن را دارد، به وزارت دفاع واگذار شده است.
گزارش گاردین از قول جان ساکی، سخنگوی قصر سفید می‌رساند که خروج کامل نظامیان امریکایی تا آخر ماه اگست؛ هفته اول ماه سنبله سال جاری تکمیل خواهد شد؛ اما پس از تکمیل شدن این روند تعدادی از نظامیان خارجی که شمارشان کمتر از یک‌هزار نفر خواهد بود، در این کشور برای محافظت از سفارت و کمک به تامین امنیت میدان‌هوایی کابل باقی خواهد ماند. جمعه هفته قبل (چهارم سرطان) خبرگزاری اسوشیتدپرس به نقل از مقام‌های امریکایی گزارش داده بود که حدود 650سرباز امریکایی پس از تکمیل روند خروج نظامیان این کشور، برای تامین امنیت سفارت و دیپلمات‌های امریکایی باقی خواهد ماند.
امیدواری‌ها بر این بود که تخلیه پایگاه بگرام تاثیراتی روی مذاکرات صلح کشور داشته باشد؛ اما شماری از تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که تخلیه بگرام تاثیری بر روند صلح نخواهد داشت.
طارق فرهادی؛ مشاور پیشین رییس‌جمهور و تحلیل‌گر امور افغانستان، روز گذشته در صحبتی با شماری از رسانه‌های خارجی گفته است: «تخلیه پایگاه بگرام می‌تواند نقش سمبولیک مبنی بر ختم حمایت نظامی امریکا از افغانستان داشته باشد و ممکن است تاثیری روی روند صلح افغانستان نداشته باشد. گفتنی‌ست که طالبان روز یک‌شنبه (13سرطان) عملیات نظامی بر این محل انجام دادند که توسط نیروهای امنیتی عقب زده شد.
این در حالی‌ست که ترک پایگاه نظامی بگرام، با واکنش‌های گسترده‌‌یی در داخل و خارج افغانستان همراه بوده است.
حکایت‌الله حکمت؛ تحلیل‌گر مسایل سیاسی در اظهارنظری با تلویزیون آشنای صدای امریکا گفته است: «فراموش نباید کرد که تخلیه بگرام به چنین سرعت، از نگاه امنیتی مشکلات جدی را در پی خواهند داشت. این کار باعث تقویت روحیه مخالفین خواهند شد.»
او در ادامه سخنانش چنین تصریح می‌کند: «بنأً اگر اعمال افغانستان مسوولانه و مطابق شرایط نباشد، ممکن است تهدیدات امنیتی که در نتیجه تخلیه بگرام به وجود آمده، به قیمت گزافی برای حکومت افغانستان تمام شود.»
این درحالیست که امرالله صالح، معاون نخست ریاست جمهوری روز گذشته (یک‌شنبه، 13سرطان) با نشر مطلبی در صفحه فیسبوک خود گفته است که طالبان هرگز توانایی گرفتن افغانستان را ندارند. آمارها اما نشان می‌دهند که طالبان در روزهای اخیر بیش از 13ولسوالی را در شمال و جنوب از کنترل دولت خارج کرده است.
اظهارات آقای صالح، در روزهایی که شهروندان مایلند خبر شکست طالبان در میدان‌های جنگ و حاکم‌شدن دولت بر وضعیت امنیتی را بشنوند، ابراز می‌شود. او از ناتوانی طالبان سخن زده است. باید یادآور شد که طالبان اگر کاری دیگری نتوانند، تا کنون نشان داده‌اند که توانایی افزایش جنگ و خشونت‌ها را دارند که منجر به آواره شدن هزارها فامیل و کشته شدن ده‌ها نفر در سراسرکشور؛ به‌ویژه شمال شده است. در چنین وضعیتی، آن‌چه از سران حکومت توقع می‌رود، این نیست که ناتوانی طالب را به‌رخ بکشند؛ بل اینست که توانایی و دستاورد‌های حکومت را همگانی کنند.
به باور شماری از آگاهان حکومت برای مدیریت جنگ و جلوگیری از سقوط ولسوالی‌ها اقدامی خاصی نکرده است.
اسدالله ندیم، در صحبتی پیرامون اوضاع امنیتی با صدای امریکا روز گذشته گفت که ظاهراً دیده می‌شود رهبری حکومت نگرانی چندانی از این وضعیت ندارد.
او افزود: «(سران حکومت) هیچ اصلاً کدام تغییری نیاورده و کدام اقدام جدی برای جلوگیری از این وضعیت اتخاذ نکرده‌اند.» تخلیه پایگاه هوایی بگرام توسط امریکایی‌ها در چنین وضعیتی صورت گرفته است.
از سوی دیگر گزارش گاردین بیان‌گر خروج بی‌صدای نیروهای نظامی ناتو، در گذشته که موجب سراسیمگی و ناراحتی امریکا شده بوده، نیز است.
با این‌حال، در گزارش آمده که بریتانیا و ترکیه از جمله آخرین کشورهایی است که هنوز در افغانستان حضور دارند و مذاکره با طالبان برای ماندن نیروهای ترکی جریان دارد.
با آن‌که مهم‌ترین پایگاه نظامی امریکا در افغانستان تخلیه شده؛ اما در گزارش گاردین از قول جنرال جان استین میلر، بالا‌ترین مقام نظامی امریکا در افغانستان آمده که با وجود تخلیه این میدان، ایالات متحد امریکا هنوز توان حمایت از نیروهای نظامی افغانستان را دارد. گفتنی است که این جنرال امریکایی هفته گذشته از امکان یک جنگ داخلی در افغانستان نیز هشدار داده بود.
پایگاه نظامی بگرام واقع در 64کیلومتری شمال کابل در ولایت پروان موقعیت دارد و یکی از مهم‌ترین مراکز نظامی امریکا در افغانستان بود. این پایگاه در سال1950 توسط انجنیران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده و سال‌ها در خدمت روس‌ها قرار داشت. سرانجام روس‌ها در سال1979 این پایگاه را ترک کردند. در سال2001، اما امریکایی‌ها این پایگاه را گرفته و مورد باسازی و نوسازی قرار دادند.
از میان تاسیسات این پایگاه، یک زندان نیز در آن موقعیت دارد که به گوانتاناموی دوم نیز مشهور است. در گزارش گاردین آمده که در زمان امریکایی‌ها، افرادی مربوط به طالبان و القاعده در این زندان، زندانی، شکنجه و حتا گاهی کشته می‌شد که «بازداشت قاتل راننده تکسی» یکی از موضوعات برنده جایزه فلم‌های مستند اسکار نیز است.
طاهر احمدی
