روز گذشته مصادف با 22 اپریل، روز جهانی زمین بود؛ روزی که باید ساکنان زمین به فکر این بستر دایمی حیات‌شان بوده و شاهرگهای آن را زنده نگه‌دارند تا بهتر و بیشتر زندگی کنند؛ اما مسوولان مرتبط با حفظ زیست کشور هشدار دادند که شهر کابل به عنوان پایتخت، تنها چهارسال دیگر توان تولید اکسیژن لازم را دارند.
این زنگ خطر، به معنای آن است که پایتخت کشور درحال کشیدن نفسهای آخرش است؛ اکنون اما میلیونها نفر بر ساکنان این شهر بلادیده افزوده شده، بدون اینکه دانش محیط زیست و علم اقلیمی یا فرهنگ شهری را فرا گرفته باشند. با وجود این، ساکنان بی‌باک و شهروندان بی‌مسوولیت، چگونه میتوان به شعار امسال روز جهانی زمین که همانا «دانش اقليم ومحيط زيست» است، جامۀ عمل پوشاند؟
این درحالی است که روز زمین، روزی برای افزایش آگاهی و قدردانی نسبت به محیط زیست کرۀ زمین است. این روز دوبار در سال، یک‌بار در فصل بهار در نیم‌کرۀ شمالی و در فصل پاییز در نیم‌کرۀ جنوبی (که فصل بهار آن نیم‌کره محسوب می‌شود) برگزار می‌شود.
سازمان ملل هر سال در اعتدال بهاری، این روز را جشن می‌گیرد. این کار یک رسم بوده که توسط جان مک‌کانل؛ فعال صلح در سال 1969 در اجلاس یونسکو معرفی شد و توسط گیلورد نلسون، سناتور امریکایی به عنوان یک جلسه آموزشی در مورد محیط زیست بنیان گذاشته شد.
نخستین اعلامیه «روز جهانی زمین»، در سال 1969 به دست جوزف آلیوتو شهردار سانفراسیسکو با عنوان «بزرگداشت صلح، عدالت و مراقبت از زمین» نامیده شد.
جوامع بسیاری هفتۀ زمین را با آغاز روز زمین جشن می‌گیرند و تمام هفته را به فعالیت‌های زیست‌محیطی اختصاص می‌دهند. مهمترین راه‌کارهایی که برای مهربان‌بودن با زمین به عنوان بستر حیات سالم انسان تاکنون پیشنهاد شده‌اند، دست‌کم موارد ذیل هستند.
صرفهجویی در مواد آلاینده محیط زیست:
شهروندان باید تلاش کنند تا کاهش مصرف موادی چون کاغذ، استفاده از پلاستیک و سایر موادی که منجر به قطع درختان می‌شود، به عمر مفید زمین کمک کنند. این درحالی است که در شهرهای ما نه تنها با استفادۀ کاغذ، بل با سوختهای آلاینده و موادی که منجر به کاهش عمر زمین می‌شود، آسیب جدی به این بستر زندگی‌شان میزنند.
مشارکت در گسترش فضای سبز و درختکاری: کاشت هر نهال می‌تواند سال‌های سال، هم خاطرۀ خوشی از شما بر جای گذاشته و هم کمکی به محیط زیست باشد. حتا میتوان برای گسترش فضای سبز و حفاظت از آن، انجمنهایی را شکل بخشید که به حفظ زمین پاک کمک کرد.
صرفهجویی در مصرف آب: اسراف در آب می‌تواند به ضرر زمین تمام شود. استفاده مناسب از آب در کارهای روزانه، هدرندادن آب برای شست‌وشوهای غیرضروری، عدم بهرهبرداری از آن به عنوان جاروی حویلی، سرک و خیابان و… و در سطح کلان، مدیریت آبهای زیرزمینی به طول عمر زمین کمک خواهد کرد.
تلاش برای کاهش تولید زباله: با تحقیق در محله خود، میزان زباله تولیدشده توسط سوپرمارکت‌ها و دیگر مغازه‌ها را بررسی کرده و نکات مفیدی به آن‌ها گوش‌زد کنید. صد البته که خودتان نیز سهم‌تان را در این عمل‌کرد نادرست ادا کرده و کمتر زباله تولید کنید. بدون شک، مدیریت زباله توسط نهادهای مسوول به کمک مردم، برای بهبود در این عرصه، تاثیر به سزایی خواهد داشت.
در نهایت، عملی‌کردن این شعار که «شهر ما خانۀ ماست» و تلاش برای زیبایی و نظافت شهر همانند منزل، راهی است که مشارکت شهروندی را در حفاظت از زمین افزایش داده و محقق خواهد ساخت. به امید روزی که زمین پاک، شهروندان مسوول و شهر پاکیزه داشته باشیم و هشدار از نفسهای آخر پایتخت به زنگ زندگی دوباره مبدل شود.
