آخرین رویداد تروریستی در ایالت سند پاکستان که در زیارت صوفی شهباز قلندر صورت گرفت حکومت پاکستان را به طور بی‌سابقه‌یی دست‌وپاچه کرده است. در این حمله که 80 کشته و 200 نفر دیگر زخمی شدند، حکومت پاکستان را به شدت تکان داده است. مقام‌های ارتش پاکستان خلاف عرف دیپلوماتیک سفیر افغانستان مقیم اسلام‌آباد را در مقر یک افسر ارتش فراخوانده و از حکومت افغانستان خواهان واگذاری 76 تروریستی شده است که گویا در افغانستان به سر می‌برند.
علاوه بر این مرز تورخم که یکی از مرزهای بزرگ منطقه‌یی است و کشورهای جنوب آسیا را با کشورهای آسیای میانه از طریق افغانستان وصل می‌سازد؛ از دو روز به این طرف توسط مرزبانان پاکستانی مسدود شده است.
هرچند گروه موسوم به داعش مسوولیت این حمله را به عهده گرفته است؛ اما مقام‌های پاکستان گفته‌اند که این حمله در مناطق مرزی افغانستان سازماندهی شده است. افغانستان این ادعا را رد کرده می‌گوید که خود قربانی تروریزم است و در بیش از دو دهه اخیر قربانی تروریزم شده است که عمدتن از جانب پاکستان حمایت می‌گردد. رییس‌جمهور غنی و داکتر عبدالله رییس اجرایی حکومت وحدت ملی هر دو با ملت پاکستان اظهار همدردی کرده خواهان مبارزه مشترک منطقه‌یی علیه تروریزم شدند.
افغانستان بیش از دو دهه است که در برابر تروریسم قربانی بی‌شماری داده و هزاران انسان بی‌گناه و معصوم این مرزوبوم به‌دست تروریستان جان‌های خود را از دست داده‌اند و هنوز خون‌ریزی‌ها ادامه دارد. در سال‌های اخیر افکار منطقه‌یی و جهانی نیز بر این اعتقاد استوار است که تروریزم از خاک پاکستان مورد حمایت‌های بی‌دریغ قرار می‌گیرد. دولت و مردم افغانستان نیز بارها گفته‌اند که تروریزم از خاک پاکستان تقویت و تجهیز می‌گردد، اما پاکستان همیشه از این واقعیت طفره رفته است.
کشته شدن اسامه بن لادن، مرگ ملا عمر، کشته شدن ملامنصور و چندین رویداد دیگر نشان می‌دهند گروه طالبان و شاخه‌یی از القاعده با تمام سازوکارهای نظامی‌شان در پاکستان تحت حمایت ارتش و سازمان اطلاعاتی آن کشور فعال‌اند. علاوه بر این گروه حقانی، لشکر جنگوی و ده‌ها گروه تندرو دیگر پاکستانی نیز در پاکستان فعالیت‌های گسترده و آزاد دارند، اما قربانی این همه تروریست‌پروری پاکستان را کشورهای همسایه به‌خصوص افغانستان و هند می‌پردازند.
طی روزهای اخیر جنرال نکیلسن؛ فرمانده عمومی ناتو و نیروهای امریکایی در افغانستان نیز گفته است در صورت وجود پناهگاه‌های امن در پاکستان، نابودی تروریزم در افغانستان ممکن نخواهد بود. یعنی همه این واقعیت‌ها بیانگر این است که تروریزم از پاکستان به منطقه به‌خصوص افغانستان صادر می‌شود.
تجارب متعدد در سال‌های اخیر در منطقه ثابت کرده که مدیریت تروریزم دچار یک پیچیدگی عجیبی شده و در بسا مواقع حامیان تروریزم خود قربانی تروریزم شده‌اند. پاکستان همسایه ما اولین کشوری است که در امتداد مدیریت تروریزم، خود قربانی‌های بزرگی می‌پردازد.
ترکیه، عربستان سعودی و شماری از کشورهای غربی که طی سال‌های اخیر رویکرد حمایت از تروریزم را در خارومیانه در پیش گرفته بودند حالا با پرداخت هزینه‌های سنگین به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از تروریزم علیه رقبای منطقه‌یی راهکار نادرست و اشتباه بوده است.
اینکه حمایت از تروریزم در سطح منطقه و جهان تا چه میزانی بر پرستیژ منطقه‌یی پاکستان اثر منفی گذاشته و این کشور تا چه حد در انزوای منطقه‌یی فرو رفته، در جایش بماند، ولی حمله‌های اخیر نشان‌دهنده این است که پاکستان خود چگونه قربانی بلایی می‌شود که برای دیگران پرورش داده است.
بستن یک مرز تجاری منطقه‌یی و فراخواندن سفیر افغانستان در ارگان‌های نظامی در کجای عرف بین‌المللی و دیپلوماتیک تعریف شده که پاکستان با سراسیمگی تمام اقدام به آن کرده است؟
از دو شب به این طرف مناطق شرقی افغانستان پی هم مورد حمله‌های راکتی پاکستان نیز قرار گرفته و باشندگان منطقه لعل‌پور ننگرهار مجبور به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند.
پاکستان ناگزیر است این واقعیت را بپذیرد که تروریزم راهکار درستی در برابر رقبای منطقه‌یی‌اش نیست و نخواهد بود. اگر قرار بود استفاده از تروریزم کارا واقع می‌شد باید حالا افغانستان دربست در اختیار پاکستان قرار می‌داشت و هند نیز در برابر ادعاهای پاکستان کوتاه می‌آمد، اما رویدادهای سال‌های اخیر در خاک پاکستان نشان می‌دهند که مساله نتیجۀ معکوس نیز داشته است. پاکستان که زمانی از کشورهای دارای امنیت خوبی بود حالا به یکی از کشورهای ناامن مبدل شده است و مردم آن کشور هزینۀ محاسبات اشتباهی را پرداخت می‌کنند که حکومت و به‌خصوص ارتش پاکستان پیوسته مرتکب آن می‌شود.
روی هم‌رفته حرکت‌های سراسیمه و جنون‌آمیز حکومت پاکستان نه تنها گرهی از مشکلات را نمی‌گشاید که نشان می‌دهد آن کشور با چه بی‌ظرفیتی می‌خواهد علیه یک پدیده خودخلق‌کرده اقدام نماید. پاکستان باید حالا به این واقعیت رسیده باشد راهی را که می‌رود اشتباه است و بس خطرناک. اینکه مردم پاکستان مثل سایر ملل بی‌دفاع در منطقه در برابر تروریزم قربانی می‌دهند جز حکومت و نهاد های نظامی پاکستان هیچ فرد یا کشور ثانی مقصر نیست.
مبارزه با تروریزم نیاز به یک راهکار منطقه‌یی دارد که پاکستان می‌تواند نقش محوری را بازی کند و تنها یک راهکار وجود دارد و آن اینکه پاکستان یا قربانی دادن را بپذیرید یا در یک همکاری شفاف منطقه‌یی علیه تروریزم نه بگوید و با همه قربانیان منطقه‌یی تروریزم صادقانه مبارزه نماید. دعواهای مرزی و ادعای استراتیژیک خود را بگذارد به مجراهای سیاسی و دیپلوماتیک. در غیر آن، خود بهای بیشتری خواهد داد.
عادل پیکان
