جاسوسان چینی در افغانستان

عمق عملیات جاسوسی پاکستان و چین در افغانستان تا کجاست؟
منبع: دی.ان.ای. ایندیا
اخیرا درجریان درز اطلاعاتی محرمانه، ‌هویت ۱٫۹۵ میلیون نفراز افراد کادر حزب کمونیست چین (CCP) افشا شد. این اطلاعات شبکه گسترده جاسوسی چین را در سراسر جهان در مرکز توجه قرار داد. این مساله ماجراهای ناگواری را که چین به‌واسطه آن در امور داخلی ملت‌های دموکراتیک اثرگذار بوده، آشکار می‌کند.
اداره امنیت ملی افغانستان اخیراً شبکه بزرگی از جاسوسان چینی را شناسایی کرد و فعالیت‌های حزب کمونیست چین، که هدفش تأثیرگذاری بر پویایی جیوپلتیکی از طریق حضور در منطقه بود، را آشکار کرده است.
در تاریخ ۱۰ دسمبر، اداره امنیت ملی افغانستان سرکوبی این شبکه را آغازنمود و «لی یانگ‌یانگ»، یکی از عوامل اطلاعاتی چین را که از ماه جون سال جاری در این کشور فعالیت داشت، دستگیر کرد. یانگ‌یانگ از محل سکونتش در کابل دستگیر شد. اداره امنیت ملی افغانستان همچنین اسلحه، مهمات و مواد منفجره، از جمله پودر کتامین را از محل زندگی وی کشف کرد.
اداره امنیت ملی افغانستان همچنین جاسوس چینی دیگر«‌شا هونگ» را در همان روز از محل سکونتش در شیرپور کابل دستگیر کرد. در طی عملیات جستجو، مواد منفجره و سایر مواد بسیار قابل احتراق نیز از محل سکونت هونگ کشف شد.
بعلاوه، هفت جاسوس چینی دیگر به همراه یک تبعه تایلند توسط اداره امنیت ملی افغانستان دستگیر شدند. همه افراد دستگیر شده به‌عنوان جاسوسان چینی در افغانستان فعالیت می‌کردند.
نیروهای امنیتی افغانستان و افراد مرتبط با این موضوع فاش کردند که لی یانگ‌یانگ و شا هونگ، شاهرگ این شبکه جاسوسی بوده و هر دوی آنها با فرماندهان شبکه حقانی دیدار داشته‌اند.
اعتقاد بر این است که آی.اس.آی پاکستان نقش میانجی بین شبکه حقانی و مأموران اطلاعات چین را بر عهده داشته‌است.
از نظر کارشناسان، چین با آی.اس.آی و گروه‌های تروریستی مورد حمایت پاکستان همکاری نزدیکی دارد. چین علاوه بر همکاری با شبکه حقانی، طالبان را نیز از طریق پاکستان برای مقابله با نفوذ امریکا تمویل می‌کند.
هر دو کشور در تلاشند تا در مذاکرات صلح افغانستان کارشکنی کرده و پس از عقب‌نشینی نیروهای امنیتی ایالات متحده به جایگاهی مسلط براوضاع دست یافته و از طریق طالبان و القاعده مسائل افغانستان را تحت تأثیر قرار دهند.
آنها همچنین تأکید کرده‌اند جاسوسان چینی که به منظور ردیابی و نظارت بر فعالان و مبارزان اویغوری، به افغانستان یا غرب آسیا گریخته‌اند، ‌با فرماندهان طالبان نیز در ارتباط بوده و این اخبار را به دولت چین گزارش می‌دادند.
لی یانگ یانگ و شا هونگ به‌ویژه روی محل سکونت اویغورها در مناطق خاصی مانند بخش‌هایی از ولایت بدخشان و کنر متمرکز بوده و از طریق آی.اس.آی با طالبان، القاعده و فرماندهان شبکه حقانی در ارتباط بوده‌اند تا اخبار مربوط به جنبش و فعالیت‌های اویغورها، به دولت چین گزارش دهند.
یک منبع آگاه از این تحولات به زی نیوز گفت: «جاسوسان چینی روی پروژه هدف قرار دادن و از بین بردن رهبران اویغور در افغانستان از طریق تروریست‌ها کار می‌کردند تا از ساقط شدن جنبش شورشیان مخالف حزب کمونیست چین اطمینان حاصل کنند.»
پیش از این، در اواخر دهه ۱۹۹۰، دولت پاکستان به چین کمک کرده بود تا اویغورهایی را که از خشونت گریخته و به مناطق قبایلی شمال غربی پاکستان پناهنده شده بودند، از بین ببرد. دولت پاکستان مخالفان اویغور را یا به چین برمی‌گرداند یا ترورمی‌کرد.
حوادث اخیر نشان می‌دهد که در لیست هدف حزب کمونیست چین، اویغورهای افغانستان در رده بالاتری قرار دارند. دولت چین اویغورهای افغانستان را که برای دیدار با اقوام‌شان به سین کیانگ می‌رفتند، بازداشت می‌کرد. آخرین حادثه این چنینی در سال ۲۰۱۷ در ملاءعام رخ داد؛ هنگامی که چین شهروند افغانستانی عبدالغفورعبدالرشید را بازداشت کرد، یک اویغور متولد و بزرگ شده در افغانستان، که برای دیدار با نزدیکان خود به سین کیانگ رفته بود.
افغانستان مرز مشترک کوچکی با سین کیانگ دارد و برای اویغورهایی که از خشونت حزب کمونیست چین می‌گریزند، به مقصدی امن تبدیل شده‌ است. این کشور همچنین گذرگاهی است به کشورهای غرب آسیا. بیشتر اویغورها در شرایطی غیرانسانی و در محرومیتی شدید زندگی می‌کنند و در افغانستان به کارهایی با درآمد ناچیز و تجارت‌هایی کوچک مشغولند.
نیم دهه پیش، هنگامی که رییس‌جمهور اشرف غنی برای آغاز مذاکرات صلح در تلاش بود، چین نیز درصدد برآمد تا از این فرصت استفاده کند و دولت افغانستان را وادار کرد ده‌ها اویغور را اخراج کرده و به چین تحویل دهد. در حقیقت، چین پیشنهاد داد نقش میانجی را برعهده گرفته و پاکستان را برای آوردن سازمان‌های تروریستی مورد حمایتش سر میز مذاکره تحت فشار بگذارد و در عوض خواستار اخراج مهاجران اویغوری به چین شد.
علاوه بر افشای شبکه جاسوسی چین، دستگیری‌های پی در پی در افغانستان رابطه شوم میان چین و پاکستان را نیز آشکار کرده‌است. این رابطه علاوه بر کارشکنی در مذاکره صلح افغانستان، پیامدهای بالقوه‌یی برای وضعیت جیوپلتیکی منطقه‌یی و حقوق بشر جامعه اویغور به همراه داشت. در حقیقت، این افشاگری باعث از بین رفتن اعتبار پاکستان در جهان اسلام و چین در زمینه حقوق بشر شده‌ است.
نویسنده: مانیش شوکلا
ترجمه: شریفه عرفانی