افزایش گشت‌زنی هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی بر آسمان کابل و شماری از ولایت‌های افغانستان، نگرانی شدید طالبان را برانگیخته است.
پس از پیروزی طالبان در افغانستان، تقریبا همه‌روزه هواپیماهای بی‌سرنشین در آسمان افغانستان مشاهده شده است. با کشتن ایمن‌الظواهری رهبر القاعده در وزیر اکبر خان کابل، طالبان بیشتر از هر زمان دیگر، از پرواز بی‌وقفۀ این هواپیماها نگران شده‌اند.
به تازگی گلب‌الدین حکمتیار؛ رهبر حزب اسلامی مدعی شد که دربارۀ ورود هواپیماهای بی‌سرنشین به خاک افغانستان دو احتمال مطرح است: یا تاجیکستان حریم هوایی‌اش را در اختیار نیروهای امریکایی گذاشته و یا این‌که هواپیماها از قطر پرواز می‌کنند و از آسمان پاکستان وارد افغانستان می‌شوند.
پیشتر ملایعقوب مجاهد؛ وزیر دفاع گروه طالبان، پاکستان را متهم کرد که حریم هوایی‌اش را در اختیار نیروهای امریکایی می‌گذارد، اما پاکستان اظهارات وی را رد کرد و گفت که چنین اتهام‌هایی روابط دو طرف را صدمه می‌زند.
جدای از مسیر ورود هواپیماها به فضای افغانستان، واقعیت این است که گشت‌زنی پی‌هم طیاره‌ها بر آسمان مرکز و ولایات، خواب را از چشم طالبان ربوده است.
تقریبا همه‌روزه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها گزارش‌هایی منتشر می‌شود که حاکی از عملیات نیروهای هوایی امریکایی در کابل و ولایات است. به تازگی اعلام شد که رییس رجال برجستۀ طالبان و همراهانش در یک عملیات هوایی در ساحۀ دهمزنگ کشته شده است.
پیشتر هم گزارش شده بود که هواپیماهای بی‌سرنشین، اهدافی را در ولسوالی درقد و خواجه بهاءالدین تخار آماج قرار داده‌اند. همچنان، هفتۀ گذشته شایعۀ حمله به یک مرکز نظامی طالبان در ولایت لوگر گرم بود. برخی منابع مدعی بودند که در این حمله یک پایگاه مهم طالبان که در آن اعضای القاعده نیز حضور داشتند، هدف قرار گرفته است.
هم‌چنین از ولایت غزنی نیز اطلاعاتی منتشر گردید که هواپیماهای بی‌سرنشین برخی نقاط را در آنجا بمباران کرده‌اند. بدون درنظرداشت صحت‌وسقم این حوادث، این شایعات و گزارش‌ها، طعم پیروزی را برای طالبان تلخ می‌کند.
منابع از کابل گزارش می‌دهند که رهبران شبکۀ حقانی پس از کشته‌شدن ایمن‌الظواهری، کمتر در کابل حضور دارند. آنان به گونۀ سری به کابل سر می‌زنند و دوباره از صحنه غایب می‌شوند.
مقام‌های امریکایی گفته‌اند که اوضاع افغانستان را زیر نظر دارند و هر لحظه که احساس تهدید و خطر کنند، به گونۀ فوری دست به کار خواهند شد.
طالبان همواره تاکید می‌کنند که از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد، اما تمام کشورهای منطقه و جهان نگران نفوذ گروه‌های تروریستی در افغانستان هستند.
پاکستان از پروبال یافتن تحریک طالبان پاکستان عمیقا نگران است و برخی سران TTP را در شرق و جنوب افغانستان، هدف قرار داده است. ایران از نفوذ داعش در مرزهایش به‌شدت هراسیده است. حملۀ اخیر داعش در هرات، درگیری طالبان با داعش در فراه و شهر هرات، نشان‌دهندۀ نفوذ روزافزون داعش در حوزۀ غرب است که بخشی از حوزۀ امنیتی ایران محسوب می‌شود. آسیای مرکزی هم بیشتر از هر آدرس دیگر، خود را از ناحیۀ افغانستان آسیب‌پذیر می‌داند.
طالبان با وجود اصرار و درخواست پی‌هم کشورهای آسیای مرکزی، هرگز به تسلیم‌دهی و یا تجرید گروه‌های اسلامیست تاجیک و اوزبیک و قرغز موافقت نکرده است. هم اکنون اعضای شبکۀ جنبش اسلامی تاجیکستان در بدخشان حضور نیرومند دارد. مهدی ارسلان؛ رهبر تحریک اسلامی تاجیکستان، در مرزهای کشورش حاکم است و منتظر فرصتی برای ضربه زدن به رژیم امام علی رحمن در دوشنبه می‌باشد. از سوی دیگر، با وجود این‌که جنبش اسلامی اوزبیکستان از ولایت‌های سرپل، فاریاب و جوزجان رانده شده، اما در صفوف طالبان در شمال نقش نیرومند دارد. طالبان زیر فشار اوزبیکستان، روسیه و چین، اسلام‌گرایان رادیکال آسیای مرکزی را از ولایات مرزی به کابل، جنوب و برخی دیگر از ولایات شمالی منتقل ساخته‌اند. هم اکنون ده‌ها خانوادۀ خارجی شامل روس‌ها، تاجیک‌ها، اوزبیک‌ها، چچینی‌ها و اویغورها در بغلان و بخش‌هایی از کندز مستقر شده‌اند.
حضور رهبر القاعده در قلب کابل، روابط تیرۀ امریکا با طالبان را تیره‌تر ساخته است. پس از کشته‌شدن ایمن‌الظواهری، امریکا مذاکره با طالبان را بر سر آزادسازی ذخایر بانک مرکزی افغانستان متوقف کرده است. به‌‌رغم درخواست مکرر چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل برای رهایی ذخایر ارزی بانک مرکزی افغانستان، امریکا با قاطعیت با آزادسازی ذخایر بانک مرکزی مخالفت کرده است.
گفتگوهای دیپلوماتیک میان نمایندگان امریکا با طالبان در دوحه نیز متوقف گردیده است. امریکا طالبان را متهم می‌کند که توافق‌نامۀ دوحه را نقض کرده است، اما طالبان پیوسته تاکید می‌کنند که هنوز تحقیقات دربارۀ ادعای امریکا مبنی برکشته‌شدن رهبر القاعده در کابل تکمیل نشده است.
جمشید یما امیری
