با اشتراک نماینده‌های “طالبان” در نشست صلح مسکو، سر و صداهایی را میان کاربران رسانه‌های اجتماعی و مردم عام باعث شد که نماینده‌های این گروه، چگونه و با پاسپورت کدام کشور وارد مسکو شده‌اند؟
حسینه طیب، یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «گروه طالبان از جمله گروه‌های مخالف حکومت است که از سال‌ها به این سو علیه حکومت می‌جنگند. کسی که مخالف حکومت باشد چگونه پاسپورت کشور را دریافت و به کشور دیگر سفر می‌نماید. حال پرسش اصلی اینجاست که این نماینده‌های طالبان با کدام پاسپورت به مسکو سفر کرده‌اند و در نشست صلح مسکو اشتراک نموده‌اند؟»
سمسامه سیرت و فهیم صابر دو کاربر دیگر نیز نگاشته بودند:«طالبان با پاسپورت کدام کشور به مسکو سفر نموده‌اند؟»
در ابتدا از وزارت امور خارجه پرسیدم که آیا طالبان با پاسپورت افغانستان به مسکو سفر کرده‌اند؟
صبغت‌الله احمدی، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ گفت: «شما می‌دانید هر شهروند افغانستان حق دارد پاسپورت داشته باشد، اما این که نماینده‌های این گروه با کدام پاسپورت وارد مسکو شده‌اند، ما نمی‌دانیم. اگر قرار باشد پاسپورت افغانستان را داشته باشند به عنوان تبعه افغانستان حق دارند که پاسپورت افغانستان داشته باشند، ولی این را به صراحت گفته می‌توانم که آن‌ها از کابل پرواز نکرده‌اند.»
اما سید اکبر آغا، عضو پیشین گروه طالبان در گفتگو با راه مدنیت می‌گوید که اعضای گروه طالبان با پاسپورت افغانستان سفر کرده‌اند و همه‌شان دارای پاسپورت افغانستان می‌باشند.
به گفته وی، هر فرد که تبعیت افغانستان را دارد، می‌تواند پاسپورت افغانی داشته باشند. «هر فرد که تبعه افغانستان باشد می‌تواند پاسپورت افغانی داشته باشد، طالبان تبعه افغانستان است و حکومت برایشان پاسپورت داده است.»
از او پرسیدم در صورتی که یک فرد تذکره و پاسپورت یک کشور را دارد، نباید علیه این کشور و قوانین آن عمل کند، پس چرا این گروه علیه حکومت افغانستان می‌جنگند؟
سید اکبر آغا گفت:«شما ببینید یکی از ماده‌های قانون است که هر شهروند باید یک تابعیت داشته باشد، اما خود رییس‌جمهور و بیشتر وزرا دو تابعیت دارند، وقتی آن‌ها قانون را نقض می‌کنند، گروه طالبان نیز می‌تواند چنین کار را کند.»
در عین حال محمدشاکر حیات؛ آگاه مسایل حقوقی می‌گوید: «هر شهروند حق دارد که پاسپورت افغانی را دریافت کند، اما اگر فردی مرتکب جرم باشد یا ممنوع‌الخروج از افغانستان و یا هم عضو گروه تروریستی باشد، نمی‌تواند پاسپورت دریافت کند.»
به گفته آقای شاکر، طالبان هم گروه تروریستی است، و هیچ عضوشان نمی‌تواند پاسپورت افغانستان داشته باشد. «هیچ فردی غیر حضوری نمی‌تواند پاسپورت دریافت کند، زمانی که عباس استانکزی و یا هر نماینده دیگر طالبان پاسپورت دریافت کرده‌اند که حضور نداشته‌اند، پس خود حکومت افغانستان برایشان پاسپورت داده است.»
با این حال، پرسش‌های زیادی در مورد چگونگی اخذ پاسپورت اعضای گروه طالبان مطرح می‌شود.
اگر از سوی دولت برایشان پاسپورت داده شده، آیا قانون اجازه می‌دهد که مخالف مسلح دولت، صاحب پاسپورت متعلق به همین دولت شود؟ آیا کسانی که عملا مخل امنیت ملی کشورند، می‌توانند از پاسپورت افغانستان استفاده کنند؟ اگر این‌ها پاسپورت افغانستان را ندارند، پس به نمایندگی از کدام کشور در نشست‌های بین‌المللی مربوط به افغانستان شرکت می‌کنند؟
تمنا بهار/ راه مدنیت
