
در حالی که کاربران افغان در شبکههای اجتماعی بر سر تعلق قومی مناطق جغرافیایی مشخصی مانند بامیان و پنجشیر به مناقشه و جدل مشغولاند، یک روزنامهنگار افغان با نگاهی واقعبینانه مینویسد که تضاد اصلی و عمده کشور نه قومی، بل ایدیالوژیک و طالبانی است.
یاسین صمیم با یادداشتی تحلیلی در صفحه فیسبوک خود با اشاره به نظریه تضاد «مایو تسهتونگ» رهبر انقلاب چین، معتقد است که امروز در افغانستان تضاد عمده، بین اکثریت مردم اعم از تاجیک، هزاره، اوزبیک، پشتون و سایر اقوام، با گروه طالبان است؛ گروهی که با سیاستهای ستمگرانه، قوممحور و دینی افراطی، بستر زندگی را برای تمام اقوام کشور به تلخی کشانده است.
او در ادامه به چند محور اصلی از ستم ساختاری طالبان اشاره میکند:
کوچ اجباری و غصب زمین: طالبان در ولایتهایی چون دایکندی، بامیان، فاریاب و تخار زمینهای مردم بومی را از اقوام هزاره، تاجیک و اوزبیک گرفته و به حامیان خود، عمدتا از قوم پشتون واگذار کردهاند؛ اقدامی هدفمند برای تغییر بافت قومی.
حذف از قدرت و اقتصاد: اقوام غیرپشتون عملا در ساختار سیاسی طالبان هیچ سهم واقعی ندارند. هزارهها و زنان به کلی حذف شدهاند و سایر اقوام نیز نقش نمادین و تشریفاتی دارند. در کنار این، فشارهای اقتصادی، تعطیلی مکاتب و فشار مالیاتی، کسبوکارها را به نابودی کشانده است.
سرکوب فرهنگی و دینی: قوانین سختگیرانه امر به معروف، موسیقی، رقص و عزاداری اقلیتها را ممنوع کردهاند. زنان و دختران از آموزش، کار و حتا سرگرمی محروماند و فضای عمومی، امن و آزاد برای آنان نیست.
تبعیض سیستماتیک: هزارهها و تاجیکها بهدلایل تاریخی، فرهنگی و سیاسی با تبعیض و خشونت گستردهتری روبهرو هستند و از تمام نهادهای رسمی کنار گذاشته شدهاند.
سرکوب اقلیتهای مذهبی: شیعیان، از جمله اسماعیلیها، همینگونه صوفیان و پیروان مذاهب هندو و سیک، تحت فشار دینی شدید قرار دارند و آزادیهای مذهبیشان بهشدت محدود شده است.
صمیم هشدار میدهد که در چنین شرایط بحرانی، دامن زدن به نزاعهای قومی فقط ما را از خطر اصلی که طالبان و تفکر طالبانی است، غافل میسازد. او تاکید میکند که هویت قومی بخشی از واقعیت فرهنگی مردم افغانستان است و نه قابل حذف و نه قابل مصادره.
در پایان، او با نگاهی وحدتمحور و آیندهنگر مینویسد:
«ما با یک حکومت ایدیالوژیک و ضدتنوع طرف هستیم. اقتصاد ما فروپاشیده، فرهنگ ما در حال نابودی است و آینده ما مبهم. بیایید به جای نزاع، با هم گفتگو کنیم، از صدای زنان حمایت کنیم و به مهاجران کمک کنیم. ما یک دشمن مشترک داریم: طالبان.»