وزارت احیا و انکشاف دهات با ختم برنامه همبستگی ملی، از مزایا و امکاناتی که برای روستانشینان مهیا شده، سخن گفت و اشاره کرد که با توجه نقاط ضعف برنامه همبستگی ملی، میثاق شهروندی تهیه شده است.
نصیر احمد دُرانی، وزیر احیا و انکشاف دهات، روز شنبه در نشستی خبری که با حضور نمایندگان بانک جهانی دایر شده بود، گفت که در برنامه همبستگی ملی 35 هزار شورا ایجاد و به ارزش 1.5 میلیارد دالر پروژه تطبیق شد.
اعضای شوراهای قریه ضمن مفید واقع شدن برنامه همبستگی ملی ابراز می‌کنند که طی دو سال گذشته این برنامه موثریت بیشتری نسبت به سال‌های قبل برای روستاییان کشور داشته است.
احمدولی خان، عضو شورای برنامه همبستگی ملی گفت که در چند روستایی که او بر کارهایش نظارت دارد، نسبت به سال پیش کارهای بیشتری صورت گرفته است. دیگر اعضای شوراها نیز چنین نظری داشتند.
نصیر احمد دُرانی، وزیر احیا و انکشاف دهات نیز بیش از یک ماه پیش اظهار کرده بود که در دولت پیشین (کرزی) ولایت‌های دایکندی، بامیان، فراه، پکتیکا، غزنی و میدان وردگ توسعۀ کمتری یافته و برنامه‌ها نامتوازن بوده است. او گفته بود به ولایت‌هایی که در سال‌های گذشته کمتر توجه شده بود، بیشتر خدمات ارایه کرده است.
برنامه همبستگی ملی از سال 2003 میلادی برای احیای دوباره روستاها روی دست گرفته شد و تا اواخر سال 2016 میلادی ادامه یافت.
وزیر احیا و انکشاف دهات همچنین در این نشست گفت که در برنامه همبستگی ملی در این مدت، 100 هزار کیلووات برق آفتابی و آبی، 100 هزار منبع آب آشامیدنی، 6 هزار صنف درسی، صدها مرکز درمانی که شفاخانه هم شامل است، یک میلیون هکتار زمین تحت آبیاری قرار گرفته است. دُرانی هزینه این پروژه‌ها را 1.5 میلیارد افغانی عنوان کرد.
برنامه همبستگی ملی شش برنامۀ صحت، آموزش و پروش، سرک‌سازی، آب آشامیدنی، آبیاری زمین‌های زراعتی و تقویت زراعت طی 13 سال گذشته روی دست داشته است. در این برنامه باشندگان روستاها نیز 10 درصد در پروژه‌ها سهم مالی داشتند.
اکبر رستمی؛ سخنگوی وزارت احیا و انکشاف دهات در پیوند به ختم برنامه همبستگی ملی و هزینه‌های این برنامه گفت که در بخش آموزش و پرورش 3.3 میلیارد افغانی، در بخش صحت 249 پروژه به ارزش 303 میلیون افغانی، در بخش آبیاری نزدیک به 19 هزار پروژه به ارزش 17.6 میلیارد افغانی، برق 8 هزار پروژه به ارزش 9.5 میلیارد افغانی، آب آشامیدنی 20 هزار پروژه به ارزش 16.4 میلیارد افغانی و مقدار هزینه‌یی که برای سرک‌سازی مصرف شده است 24.6 میلیارد افغانی را در بر گرفته است.
آقای رستمی همچنین گفت که آماری که اداره احصاییه گرفته، در برنامه‌های همبستگی ملی دسترسی مردم به سرک در روستاها به 60 درصد و آب آشامیدنی به 59 درصد افزایش یافته است. وی اضافه کرد، برنامه همبستگی ملی 85 درصد روستاها را تحت پوشش قرار داده است.
استیف ندیگ وا، رییس عملیاتی بانک جهانی که در این نشست حضور داشت نیز گفت که برنامه همبستگی ملی یک تهداب خوب برای افغانستان بود. او اضافه کرد که برنامه همبستگی ملی در همه کشورهای جهان سومی نقش مهمی در دولت‌سازی دارد.
آقای ندیگ وا همچنین علاوه کرد که بانک جهانی در برنامه میثاق شهروندی نیز با دولت همکار خواهد بود.
میثاق شهروندی به جای همبستگی ملی
وزارت احیا و انکشاف دهات همچنین می‌گوید که با ختم برنامه همبستگی ملی، میثاق شهروندی را آغاز کرده و قرار است در سه مرحله کل کشور را تحت پوشش قرار دهد. در مرحله اول تا سال 2020 میلادی 12 هزار روستا که مربوط 117 ولسوالی از ۳۴ ولایت است، عملی می‌شود. هزینه این مرحله 910 میلیون دالر در نظر گرفته شده که از این مبلغ 630 میلیون دالر عملن موجود است.
در مرحله دوم از سال 2021 تا 2023 نیز بیش از 12 هزار قریه تحت پوشش قرار می‌گیرد. در مرحله سوم که تا سال 2026 ادامه پیدا می‌کند جمعن به‌شمول مرحله اول و دوم که شامل 36 هزار قریه می‌شود، تحت پوشش این برنامه قرار خواهد گرفت.
نصیراحمد دُرانی، وزیر احیا و انکشاف دهات در پیوند به میثاق شهروندی و مزیدهای آن گفت که در این برنامه نقاط ضعف همبستگی ملی سنجیده شده و رفع شده است. او همچنین گفت که میثاق شهروندی حقوق شهروندی را تامین می کند، پیشنهاد مردم است و براساس گفته‌های رییس جمهوری در کنفرانس لندن است.
وزیر انکشاف دهات در مورد تفاوت‌های میثاق شهروندی با همبستگی ملی گفت که برنامه میثاق شهروندی وسیع‌تر است و شامل شهر و روستا می‌شود، یک برنامه بین‌الوزارتی است، مسوولیت شوراها وسیع‌تر می‌شود و خدمات حکومت از طریق شوراها ارایه میگردد.
آقای دُرانی اضافه کرد که در برنامه میثاق شهروندی دو موضوع مهاجرت و کوچی‌ها نیز در نظر گرفته شده است که این برنامه می‌تواند از هجوم روستاییان به شهرها تا حدودی جلوگیری کند. گفتنی است که این موارد در برنامه همبستگی ملی وجود نداشت.
به گفته وی در برنامه میثاق شهروندی زیربناهای اقتصادی نیز قوی‌تر و با دوام‌تر می‌شود که این امر باعث سرمایه‌گذاری در روستاها و جلوگیری از مهاجرت روستانشینان میگردد.
همچنین طی سال‌های گذشته همواره ریاست و اعضای شوراها را مردان تشکیل داده بودند و در انکشاف روستاها و قریه‌هایشان نقش مهمی بازی کردند، اما اکنون وزارت احیا و انکشاف دهات می‌خواهد نقش زنان را بیشتر کند.
اکبر رستمی؛ سخنگوی وزارت احیا و انکشاف دهات در گفتگو با راه مدنیت گفت که قرار است در برنامه میثاق شهروندی 50 درصد زنان در شوراها سهم داده شوند.
برنامه میثاق شهروندی قرار در کل کشور روی دست گرفته شود، اما نگاه سنتی به زنان و محدود بودن زنان به خانه، چالش‌هایی است که فراروی زنان قرار دارد.
این امر ممکن در بعضی از ولسوالی‌ها، کلان‌شهرها و مناطق مرکزی چندان با مشکل روبرو نشود، اما مناطق ناامن امکان حضور زنان در برنامه میثاق شهروندی را کم می‌کند.
علی‌رضا احمدی/ راه مدنیت
