بازی جدید سیاسی با اظهارات اخیر جنرال دوستم در شمال کشور آغاز شده است. جنرال دوستم در اظهارات بی‌سابقه، مقام‌ها در حکومت وحدت ملی را به انحصارگرایی متهم کرد. آقای دوستم که خود عضو کابینه، شورای امنیت و معاون اول رییس‌جمهور می‌باشد این سخنان را به صورت عریان بیان می‌کند، اما وی از دو سال به این سو، صرف یک ماه در دفتر کار خود در کابل حضور داشته است.
در مقابل سخنگویان حکومت تاکید می‌کنند که رییس‌جمهور اکثر امور را از مجرای شوراهایی مانند: شورای عالی اقتصاد، تدارکات، کابینه، شورای عالی مهاجرین و… و در یک فضای همکاری و تیمی پیش میبرد. اکنون سوال جدی این است که ریشه‌های اساسی مشکل در کجا قرار دارد؟
در این شکی نیست که ساختار سیاسی افغانستان یک ساختار چندقومی است. فصل جدید سیاسی افغانستان با توافق‌نامه بن نیز بر همین بنیاد شکل گرفته است. قانون اساسی افغانستان بسترهای قوی را برای مشارکت تمام اقوام در ساختار سیاسی فراهم کرده است. اکنون در مطابقت با قانون اساسی هیچ شهروندی از شهروندی دیگر برتری ندارد، اما در عمل تطبیق قانون در تمام جزیره‌های قدرت با موانع روبروست. برای نمونه در دفتر معاون اول رییس‌جمهور چند تن از نخبه‌های اقوام دیگر فرصتی برای کار پیدا کرده است؟ همین گونه در ریاست اجراییه و سایر دفترهای دیگر مقام‌های حکومتی؟
هر یک از رهبران سیاسی که در حکومت کار می‌کنند دفاتر کاری‌شان را به جزیره‌های قومی بدل کرده‌اند. اکنون اگر رییس‌جمهور مورد نقد و ملامتی قرار می‌گیرد خوب است که خود آنان نیز در اجرایی شدن عدالت و قانون اساسی پیش‌گام شوند.
به نظر می‌رسد که تنش‌های خلق‌شده فراتر از مسایل سهم‌خواهی باشد. با توجه به پیشینه‌های فکری و همکاری سیاسی جنرال دوستم گمان می‌رود که وی دوباره در حوزه‌های دیگر قدرت در سطح منطقه درصدد جذب حمایت‌های سیاسی است.
نگرانی جدی این است که این بازی‌ها تقابل کشورهای بزرگ منطقه و جهان را در میدان افغانستان به دنبال خواهد داشت. هم اکنون روسیه و امریکا در چندین نقطه جهان در تقابل هم قرار گرفته‌اند.
جنگ سوریه ریشه اصلی در تقابل همین کشورها دارد. افغانستان نیز ظرفیتی برای تقابل در ابعاد گوناگون برای این کشورها دارد. اگر بازی‌ها در افغانستان به شکل درست مدیریت نشود روزی این کشور به میدان رقابت برای هند و پاکستان، ایران و عربستان و هم‌چنان امریکا و روسیه بدل خواهد شد.
شخصیت‌ها و رهبران سیاسی که اکنون صدای اعتراض بلند کرده‌اند نباید به ابزار بازی برای این کشورها بدل شوند. تجربه جنگ‌های چندساله برای همۀ مردم به خصوص تمام رهبران یک درس بزرگ است.
افغانستان پس از تجربه‌های تلخ اکنون در موقعیت خوبی به سر میبرد. هر نوع تنش سیاسی می‌تواند بار دیگر این کشور را در پرتگاه سقوط قرار دهد. با تمام مشکلاتی که وجود دارد ظرفیت‌ها برای گفتگو موجود می‌باشد. این گفتگوها باید از طریق مراجع مختلف صورت گرفته و راه را برای حل مشکلات جاری باز کند.
شمالی‌وال
