در فصل سرما مرگ معتادان افزایش می‌یابد، دولت نظاره‌گر نباشد
نوید کیوان
طبق گفته‌های مشاور وزارت مبارزه علیه مواد مخدر، تلاش‌های زیادی در بخش پیش‌گیری از اعتیاد و درمان معتادان در کشور آغاز شده، اما
گزارش‌ها نشان می‌دهد که این تلاش‌ها دست‌آوردهای چشم‌گیری نداشته‌اند.
مردن به خاطر مواد مخدر نامرغوب
در دوران رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید که معمولا با گران شدن همه چیز همراه است، مصرف‌کنندگان مواد مخدر رفتار‌های متفاوتی نشان می‌دهند. افراد باتجربه‌تر مصرف خود را کنترول می‌کنند و حتی ممکن است برای ترک مصرف اقدام کنند. اگر نظام درمانی ما آمادگی لازم را داشت و حمایت‌های لازم مثل بیمۀ کارآمد درمانی برای درمان اعتیاد همۀ افراد متقاضی برقرار بود، این می‌توانست یک فرصت باشد.
در عین حال مصرف‌کنندگان کم‌تجربه‌تر که عموما جوان هستند و کسانی که آمادگی ترک یا تعدیل مصرف را ندارند، ممکن است که مجبور شوند برای کاهش هزینه، مواد نامرغوب استفاده کنند که ناخالصی‌های موجود در آن عوارض حاد و مزمن مهمی را برایشان ایجاد می‌کند یا شاید روش‌های خطرناکی مانند تزریق را درپیش بگیرند که باعث انتقال بیماری‌های خونی مانند ایدز می‌شود. احتمال دارد از مواد ارزان‌تر، اما خطرناک‌تری استفاده کنند که به سرعت آنان را در معرض انواع آسیب‌هایی قرار می‌دهد که نمی‌توانند بر آن کنترول داشته باشند.
چرا معتادان از کمک‌رسانی فرار می‌کنند؟
دلیل اینکه معتادان حاضر نیستند داوطلبانه به جاهایی که دولت برای آن‌ها در نظر گرفته بروند، این است که آنان تصور غلطی از زندان‌ها و شفاخانه‌های معتادان دارند. همچنین چون در آن محلات معتادان به مواد مخدر دسترسی ندارند و مقررات سختی در مورد آن‌ها اعمال می‌شود از همکاری با این نهادها سر باز می‌زنند.
تا حال مقامات مبارزه با مواد مخدر آمار دقیقی از تعداد سرپناه‌های مورد نظر و مقدار ظرفیت برای سرپناه‌دهی را نداده‌اند که تا چه تعداد معتاد را در زمستان می‌توانند، پوشش دهند. همچنین در مورد شمار کل معتادان در افغانستان، آمار دقیقی وجود ندارد، ولی بر اساس تخمین ادارۀ جرایم و مواد مخدر سازمان ملل، احتمالا بیش از یک میلیون معتاد در کشورمان وجود دارد.
سرما، جان معتادان را خواهد گرفت
چند روز پیش در یکی از پارک‌های هرات با جوانی که اعتیاد داشت مصاحبه کردم، او دربارۀ وضعیت خود چنین می‌گفت:
«بسیار سرد است. چی کنیم؟ ما که مجبوریم، حالا که معتاد شدیم، چی راهی را پیش بریم، خب دیگه افراد معتاد هم انسان هستند، سرما را احساس می‌کنند و در این یخی جان می‌دهند.»
یک معتاد دیگر نیز که در آن محوطه بود، از دولت انتقاد می‌کرد و می‌گفت که حکومت به وضعیت آنان تا حال رسید‌گی نکرده و هیچ‌وقت هم نخواهد کرد.
«خانه نداریم و شب‌ها را در همین‌جا سپری می‌کنیم. دولت به ما توجه نکرده، اگر به ما توجه می‌شد، این‌گونه حالت بر سر ما نمی‌آمد.»
در آستانۀ فصل سرما قرار داریم، دولت باید برای جمع کردن معتادان از خیابان‌ها و محله‌های شهر سرپناه‌های ویژه‌یی را در نظر بگیرد. هرچند که آمار دقیقی دربارۀ معتادان در دست نیست، اما محلات تفریحی وجود دارد که هر کدام محل تجمع صدها معتاد است و سرما جان آن‌ها را تهدید می‌کند.
صدها معتاد در زیر پل‌ها، میان بلوارها و پیاده‌روها زندگی می‌کنند و از این پس هر شب احتمال آن وجود دارد که سرما جان آن‌ها را به خطر بیندازد.
