(نامۀ جمعی از جوانان فرهنگی و مدنی دروازِ بدخشان به امرالله صالح)
درود به شما جناب آقای صالح!
همان‌طور که مستحضر هستید و تجربه نظامی و استخباراتی‌تان حکم می‌کند که از وجب‌وجب خاک افغانستان اطلاعات داشته باشید، می‌دانیم که از فقر و تنگ‌دستی مردم ولسوالی‌های پنج‌گانه درواز بدخشان خبر دارید.
مردمی که در کرانه‌های رود آمو زندگی می‌کنند و مرز طولانی با کشور تاجیکستان دارند. بعد از رویداد تاریخی ۱۱سپتامبر و آغاز فصل دموکراسی، پل‌های دوستی و ترانزیتی میان درواز افغانستان و تاجیکستان ساخته شد و زندگی و معیشت مردم رو به‌بهبودی گرایید. اکنون مردم بدون آن‌که چند روز به مرکز ولایت سفر کنند، در بازارچه‌های هر ولسوالی نیازمندی‌هایشان رفع می‌شود.
معاون صاحب اول ریاست جمهوری!
منطقه درواز با داشتن تقریبا ۲۰۰هزار جمعیت در پنج ولسوالی (ماه‌می، نسی، شکی، کوف‌آب، خواهان) هنوز به‌خدمات مخابراتی دسترسی ندارد. در تناسب به‌نفوس خود، کلینیک و شفاخانه کافی و مجهز ندارد. وضعیت آموزشی آن دچار کاستی و نارسایی فراوان است. مردم درواز با وجود همه سختی‌ها سال‌هاست عزت‌مندانه زیسته و در برابر حکومت هیچگاه دست به نافرمانی نزده‌اند. از مرز افغانستان شرافت‌مندانه دفاع کرده و هیچ‌وقت پرستیژ حکومت را در برابر قوانین مرزی و سرحدی زیر سوال نبرده‌اند، اما حالا وجود گروه‌های تروریستی و طالبان زندگی ۲۰۰هزار دروازی را زیر تهدید گرفته است. ادامه جنگ و ناامنی‌ها از یک طرف مردم محل را دچار فقر و فلاکت می‌کند و با قطع روابط ترانزیتی با کشور دوست تاجیکستان، تردید نکنید که مردم از قحطی تلف خواهند شد و از فرط تهی‌دستی به تروریست‌ها خواهند پیوست. از طرف دیگر اگر مرز طولانی درواز به دست طالبان بیفتد اقتدار و حاکمیت حکومت را زیر سوال میبرد که اهمیت این مساله را شما بهتر می‌دانید.
جناب آقای صالح!
درواز منطقۀ بسیار دورافتاده است و جغرافیایی پیچیده دارد. صخره‌های بلند و دره‌های فراوان که همه به‌راحتی لانه‌های امن و مطمین برای گروه‌های تروریستی می‌شوند. در حال حاضر گزارش‌هایی وجود دارد که گروه داعش منطقه درواز را رصد کرده و آن جغرافیا را به‌عنوان سنگر و پایگاه استراتژیک مد نظر دارد که از آن پایگاه به آسیای میانه می‌توانند به‌سادگی رخنه کنند. آن‌گاه معادله تغییر خواهد کرد و دست روسیه و چین باز است و بحرانی پی بحران خواهد آمد.
جناب معاون صاحب اول!
ما دروازی‌ها که عمری را در تاریکی، بدبختی و نداشتن ابتدایی‌ترین امکانات زندگی سپری کرده‌ایم، از شما و دستگاه حکومت توقع زیادی نداریم. این‌که می‌خواهیم زنده بمانیم، خواست زیاد نیست. از این‌که سیاست‌مدار جوان و عمل‌گرا هستید و درک درست از مناطق دوردست کشور دارید، خواستیم این یادداشت را عنوان شخص شما بنویسیم.
چند هفته قبل شما به نهادهای امنیتی-دفاعی دستور دادید که عملیات تصفیوی را در درواز انجام دهند تا آن منطقۀ استراتژیک از وجود طالبان پاک‌سازی شود، اما هنوز آن دستور اجرایی نشده و دلیلش هم روشن نیست. دروازی‌ها به تکرار به مقام محترم ولایت بدخشان مراجعه کردند و با والی به‌گفتگو نشستند، اما متاسفانه ایشان به‌خواست و خواهش مردم تمکین نمی‌کند و علاقه‌یی به تصفیه کردن درواز ندارد. آمادگی‌های کماندو و سایر نهادهای امنیتی-دفاعی در پی کارشکنی و بی‌توجهی ذکریا سودا بی‌نتیجه مانده است. رفتار رهبری ولایت، درباره جنگ درواز برای ما ابهام‌آمیز است.
جناب آقای صالح!
ما بدخشانی‌ها در شرایط فعلی با فقر شدید در جنگ هستیم. با افراطیت و تحجر ویران‌گر در جنگ هستیم. با طالب و تروریست آتش‌افروز در جنگ هستیم و با ویروس کرونا همچنان. بدخشان به والی با ظرفیت و دارای کارنامه خوب نیازمند است که بتواند بحران‌های مضاعف جاری را مهار و مدیریت کند. اگر حکومت نان نمی‌دهد، اگر پروژه‌های انکشافی و عمرانی نمی‌دهد، اگر هزینه برق و کلینیک نمی‌دهد، دست‌کم در انتصاب و گمارش مسوولان ولایتی و محلی شرایط و خواست مردم را لحاظ کند تا نان ما را کسی سرقت نکند و جان ما را کسی نگیرد.
با احترام
جمعی از جوانان و فعالان فرهنگی و مدنی درواز بدخشان
درواز بدخشان واقعن در حال سقوط دادن هست البته شهرستان نسی عملن از کنترل دولت بیرون شده و در به دست طالب ها افتاده فقط خود مرکز نسی که یک قشلاق است که در دست حکومت است و بس. اگر شهرستان نسی به طور عموم سقوط بکند مطمئن باشید تمام پنج شهرستان دیگر درواز هم سقوط خواهند کرد چونکه نسی مرکز همگی آنهاست و نفوس بیشتر دارد و همچنین امکانات بیشتر.