مصطفی هزاره/ بخش دوم
تاخت و تاز کریکت در جهان، اتفاق ساده‌یی نبود و داستان‌های مختلفی در کشورهای جهان دارد. کریکت گاهی سلاح بود و گاهی آزادی و گاهی نماد وحدت و گاهی هویت یک کشور.
در ادامه به صورت خلاصه نگاهی به تاریخ کریکت و سپس کشورهای مختلف آن خواهیم داشت.
۱: تاریخ و سیاست کریکت
کریکت به عنوان ورزش محبوب کشور میلیاردی هندوستان و همچنین کشورهای بالای صد میلیون جمعیتی مثل بنگلادش، پاکستان به عنوان دومین ورزش محبوب جهان پس از فوتبال شناخته می‌شود.
تاریخ دقیقی از چگونگی پیدایش این ورزش در دست نیست و تنها به چند روایت تاریخی می‌توان اکتفا کرد، اما آنچه مسلم است این است که این ورزش توسط بریتانیایی‌ها به صورت منظم و شکل امروزی‌اش به وجود آمد و همراه با استعمار جهانی بریتانیا به کشورهای دیگر جهان صادر شد.
کریکت در هندوستان پس از تسلط کمپنی هند شرقی وارد این کشور شد و در ابتدا توسط افسران بریتانیایی بازی می‌شد. رفته رفته و گاه به علت کمبود افراد بازیکن، بریتانیایی‌ها این ورزش را به کارمندان هندی خود آموزش دادند و از آن‌ها به عنوان بازیکن استفاده کردند.
پس از تحولات سیاسی مختلف هند، این ورزش توسط ماهاراجه‌ها و اشراف‌زادگان هندی به عنوان سلاح و نمادی برای شکست سربازان بریتانیایی مورد استقبال و حمایت قرار گرفت که در ادامه به آن می‌پردازیم.
این ورزش در کشورهای افریقایی نیز این‌گونه وارد شد و افریقایی‌ها نیز زیر سلطۀ استعمار بریتانیایی‌ها چاره‌یی جز پیروزی در میدان کریکت برای کسب غرور و آبرو پیدا نکردند.
کریکت برای باشندگان دریای کاراییب، نماد صلح و اتحاد آن‌ها بود. برای استرالیایی‌ها شناسنامه‌یی‌ست که دوست دارند در جهان به نام آن شناخته شوند. برای پاکستانی‌ها وسیله‌یی برای تداوم نفرت‌شان به هندوستان شد و برای نیوزلندی‌های مرفه، ورزشی که می‌توانند با آن به استرالیا و انگلستان بخندند.
بریتانیایی‌ها با ایجاد اصول و قواعد در ورزش‌های گروهی به عنوان سرگرمی اشرافی خود در جامعه خود و جوامع زیر سلطه‌شان درصدد آن بودند که ساختارهای تقسیماتی قدرت و اجتماع را در میدانی تازه و سوای میدان سیاسی و قدرت سیاسی که از اختیار مطلق خاندان پادشاهی بود، بیاورند و این‌گونه بتوانند جوامع و گروه‌های قدرتمند را سرگرم بسازند.
بازی‌های گروهی مثل کریکت و فوتبال امروزه دو ورزش بزرگ جهانی هستند که با وجود افول سلطه استعماری با همان اهداف توسط حکومت‌ها حمایت می‌شوند. امروزه فوتبال توانسته است تا توجه ساختارهای خرده قدرت‌های نژادی و فکری مختلفی را در کشورها به خود جلب کند.
لندن، تورین، رم، گلاسکو، استانبول، مسکو، بخارست و شهرهای مختلف جهانی امروزه در میدانی مثل فوتبال دغدغه‌ها و نفرت‌های قومی و نژادی و مذهبی و عقیدتی خود را تخلیه می‌کنند.
ورزش‌های بریتانیایی نه شباهتی به میدان مدرن گلادیاتورها در امریکا در قالب بوکس و کشتی کج دارد و نه شباهتی به بازی‌های تک نفره مورد علاقۀ روس‌ها مثل شطرنج و نه شباهتی به ورزش‌های کشورهای شرقی مثل چین و جاپان و کوریا دارد که حرکات رزمی در قالب حرکاتی شبه مذهبی، ریشه در مرام و معرفت و مسیر زندگی آن‌ها دارد.
ورزش در بریتانیا، یک حرکت گروهی مثل گروه‌های سیاسی است و برای برنده شدن به همۀ اعضای آن با نقش‌های از پیش تعیین‌شده نیاز است. اما کریکت کمی‌با دیگر بازی‌های بریتانیایی فرق دارد و دوز سیاستش بالاتر است و به حوصلۀ فراوان نیاز دارد. خبری از دویدن برده‌وار بازیکنان فوتبال در میدان نیست. خبری از هر لحظه تلاش و دوش مثل فوتبال نیست.
برای بازی کریکت شما نیاز به حوصلۀ فراوان، ایستادگی و انتظار، قدرت و توانایی تقسیم تعادل بدنی و همچنین تغییر مداوم چیدمان دارید. اینکه چگونه این ورزش پرحوصله و زمان‌بر در کشورهای استعماری سابق تا امروز محبوب است، شاید به این دلیل باشد که آن‌ها هنوز طعم پیروزی‌شان را در میدان کمپنی هند شرقی به‌عنوان یک روایت تاریخی فراموش نکرده‌اند و به واسطه تلخی استعمار آن‌ها تا هنوز فکر می‌کنند با پیروزی در میدان کریکت، برنده میدان نبرد بزرگترین قدرت جهان هستند. از آن‌جا که برخی قهرمانان جهان مدرن هندوستان، افریقا، استرالیا همان بازیکنان کریکت آن دوره بود ه‌اند، این روایت قدرتمند‌تر به نظر می‌رسد.
همان طور که گفته شد از نحوه پیدایش کریکت، روایت تنهایی وجود ندارد. برخی اسناد می‌گویند که این ورزش در اواخر سدۀ ۱۶۰۰ میلادی به عنوان جریمه‌یی برای افراد و به خصوص جوانان و نوجوانان کم‌رغبت غیرمذهبی که در مراسم‌های یک‌شنبه کلیسا حاضر نمی‌شدند در بریتانیا به عنوان اولین گام‌های ورزش کریکت ایجاد شد. روایت دیگر می‌گوید، شالودۀ این ورزش به چوپان‌ها برمی‌گردد که در دشت‌های مرتفع برای گذران اوقات فراغت با پرتاب سنگ و ضربه زدن با چوب دستی شروع شد و میدان بازی نیز همان محوطۀ گوسفندها بوده است.
تیوری دیگری نیز می‌گوید که این ورزش توسط کودکان کشاورز و با توپ‌های پشمی نخ‌ریسی و چوب دستی بازی می‌شده و سپس کم کم به دنیای بزرگ‌سالان راه پیدا کرده است.
اما شکل سازمان یافته ورزش کریکت در اوایل قرن هفدهم با ثبت و رسمیت قوانین وضع شده در قالب ورزشی تازه در بریتانیا شکل گرفت و با تشکیل تیم‌های محلی، این بازی در ساختار یک بازی قانونمند در بریتانیا رواج یافت. این بازی در همان قرن وارد شبه قارۀ هند شد و نخستین بازی کریکت در هند در سال ۱۷۲۱ انجام شد و سپس تبدیل به محبوب‌ترین ورزش هندوستان در سه قرن گذشته شد. قوانین جهانی کریکت در قالب ساختاری یک پارچه و بین‌المللی در سال ۱۷۴۴ در بریتانیا وضع شد و این ورزش با یک قاعده در تمامی کشورهای محبوبش ثبت شد تا پایه‌ریز مسابقات جهانی کریکت باشد.
نخستین مسابقات بین‌المللی کریکت اما در سال ۱۸۸۴ بین برخی کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا در آسیای میانه، اقیانوسیه و افریقا شروع شد. رفته رفته این مسابقات پرشور‌تر و جامع‌تر شد و در سال ۱۹۷۰ با ایجاد یک تورنمنت انشعابی تازه در قالب دو جام برگزار شد و امروزه این ورزش در بیش از صد کشور جهان به عنوان ورزشی محبوب بازی می‌شود.
انگلیسی‌ها کریکت را به عنوان سوغاتی فرهنگی به تمامی سرزمین‌های تحت سلطه‌شان بردند و قصد داشتند از طریق کریکت، نظم و سبک زندگی تازه‌یی برای جوانان آن سرزمین‌ها به وجود بیاورند. اما رفته‌رفته، فاصلۀ طبقاتی به وجود آمده از کریکت در کشورهای مختلف، نتیجه‌یی معکوس برای دستگاه بریتانیا داشت و این ورزش به عنوان یکی از عوامل استقلال در جوامع مختلف استعماری سابق، نقش مهمی را در براندازی امپراتوری بریتانیا در آن سرزمین‌ها داشت.
