پذیرش و همراهی مردم برای واکسیناسیون، نقش تعیین‌کننده‌یی در مهار کرونا دارد
تولید و تزریق واکسین کرونا، از جمله مهمترین خبرهایی است که این روزها مرتب مطرح می‌شود و بسیاری از تصمیمات مهم جمعی و فردی مردم و دولت‌ها بستگی به این دارد که واکسین چه زمانی تزریق شود و نتیجه اثربخش آن چه طور باشد،؛ اما جدا از کیفیت کاربردی و قابلیت علمی این واکسین، پذیرش عمومی و همراهی مردم در جوامع مختلف برای این واکسیناسیون هم نقش تعیین کننده‌یی در مهار کرونا در جهان دارد.
پاندمی کرونا، یک شرایط بحرانی و بی‌سابقه برای دهه‌های اخیر است. گرچه قبلا هم دنیا با بیماری‌های همه‌گیر و کشنده مواجه شده است، ولی بشر در آن زمان به این حد از پیشرفت در علم طب و تکنالوژی نرسیده بود. این‌که دنیا در این عصر و این سطح از پیشرفت، زمینگیر این بیماری شده، ما را به این مساله رهنمون می‌کند که باید در زمینه مهار آن خصوصا تولید و استفاده از واکسین به توافقی فراگیر رسید.
در زمینه موضوع واکسیناسیون، عده‌یی قبل از مساله کرونا هم، با این مساله مشکل داشتند و حتی خواهان توقف آن بودند. از دلایل عمده این افراد، عدم اطمینان از اثر‌بخشی واکسین‌ها، عدم دسترسی همه مردم از اقشار مختلف و خصوصا جوامع فقیر به آن، شک به‌خاطر منافع تجاری تولید است. یکی از دلایل بی‌اعتمادی برخی دولت‌ها و مردم به واکسیناسیون، به این دلیل است در مناطقی که درگیر منازعات یا اختلافات بودند از این جریان جهت نفوذ به داخل گروه‌های متخاصم، استفاده ابزاری شده است. با وجود تعداد کم افراد و دیدگاه‌های مخالف واکسیناسیون، نسبت به اکثریت همراه، باز هم تاثیر منفی این عدم همراهی به میزانی‌ست که سازمان بهداشت جهانی آن را یکی از موارد تهدید سلامت جهانی برشمرده است.
در مورد واکسین کرونا علاوه بر این تردیدهایی که قبلا به‌طور کلی مطرح بوده، نگرانی‌های دیگری از جمله نگرانی‌های مربوط به سلامتی بعد از استفاده از واکسین و عوارض احتمالی آن، وجود دارد. برخی نگران هستند واکسینی که در این زمان کم ساخته و تولید شده و فرصت تست کمی داشته، کارایی لازم را نداشته باشد.
رقابت علمی، سیاسی و اقتصادی که بر سر کشف و تولید واکسین وجود دارد هم، از جمله عواملی است که باعث تردید عده‌یی در زمینه واکسین می‌شود. با آنکه نمی‌توان این نگرانی‌ها را به‌طور کلی رد کرد و در شرایط عادی، شاید محلی برای توقف و کنکاش بیش‌تر بود، اما در این شرایط بهتر است فارغ از مسایل سیاسی و اقتصادی به این مساله نگاه کنیم که چه کسانی واکسیناسیون را توصیه می‌کنند.
در سطح جهان، از سازمان‌های بین‌المللی مثل سازمان بهداشت جهانی گرفته تا نظام طبی و کدر درمانی کشورها به‌عنوان حامیان انجام واکسین، از جمله نهادها و افرادی هستند که در حرفه و پیشه خود، به‌دنبال کمک به سلامت انسان‌ها و نجات جان افراد بیمار می‌باشند. با آنکه زندگی همه مردم دنیا با شرایط پاندمی دچار تغییر و مشکلات شده است، ولی اکثریت این افراد در صف اول مبارزه برای نجات دنیا از چنگال این بیماری قرار دارند. در کنار رعایت موارد مراقبتی مثل قرنطین، ماسک و رعایت فاصله، انجام واکسیناسیون از طرف اکثریت مردم، سهمی است که آن‌ها می‌توانند در همکاری با کدر درمانی ادا کنند.
از آنجا که غالبا مدیریت بحران کرونا در دست دولت‌هاست، آن‌ها نیز باید اقداماتی را برای جذب مشارکت حداکثری مردم در کشور خود و همچنین در سراسر دنیا برای واکسیناسیون انجام دهند. از جمله این‌که در زمینه مطالعات، کشف و تولید واکسین، شفافیت داشته باشند.
دولت‌ها همچنین باید نگرانی‌ها را در زمینه استفاده از واکسین شناسایی کنند و آن‌ها را در روند کار خود اعمال کنند یا پاسخی موثر برای رفع آن نگرانی ارایه کنند، اگر مردم در زمینه قدرت ایجاد ایمنی و عوارض احتمالی آن از قبل اطلاعات داشته باشند، نتایج حاصل از واکسیناسیون را هم با واقع‌بینی رصد می‌کنند، می‌پذیرند و برای مراحل بعدی نیز همراهی خواهند کرد.
از آنجا که غالبا ادعا می‌شود که برای ایجاد ایمنی جمعی در مقابل این ویروس باید بیش از هفتاد‌درصد مردم جهان واکسین آن را دریافت کنند و از سویی کشورهای فقیر امکان خرید آن را ندارند، یکی از عوامل روشن و همراه‌کننده افکار عمومی با واکسین، اقدام جهانی کشورهای ثروتمند و توسعه‌یافته و سازمان‌های جهانی برای دسترسی کشورهای فقیر به واکسین است. از سوی دیگر کشورهایی که به‌خاطر کمبود امکانات علمی و تولیدی، امکان تولید واکسین ندارند یا به‌خاطر مشکلات مالی شرایط خرید واکسین را ندارند یا خرید آن باعث ایجاد مشکلات مالی جدی در کشورشان می‌شود باید با همراهی سازمان ملل و دیگر نهادهایی که استفاده همگانی از نتایج مطالعات و تولید واکسین را قسمتی از بهره‌مندی جهانی حق بر سلامت می‌دانند برای احقاق این حق برای مردم کشورشان تلاش کنند.
زهرا یزدان‌شناس، کارشناس ارشد حقوق بشر
