حضور بیشتر زنان فروشنده، رهایی از وابستگی مطلق مالی
در حال حاضر حضور زنان افغان و سهم آنان در بدنۀ فعالیتهای اجتماعی – اقتصادی، امیدواریهایی را خلق کردهاست و بهنظر میرسد که آنان تلاش دارند تا حضورشان را در تمامی ابعاد زندگی در کشور افزایش دهند.
در زمان حاکمیت طالبان، زنان افغان خانهنشین و در حصر خانگی بهسر میبردند، اما یک دهه بعد از سقوط طالبان، بسیار چیزها تغییر کرده است و زنان نیز مانند مردان، نانآوران بسیاری از خانهها استند و در این جریان افتخارات زیادی را کسب کردهاند.
در جامعه مردسالار افغانستان، هنوز شغلها به دسته زن و مرد تقسیم میشود؛ مثلا هنوز هم گلدوزی، قالینبافی، کار کردن به عنوان نظافتچی، خیاطی، معلمی و… از کارهای زنانه به حساب میآید و کارهای دیگری از جمله انجنیری، مدیریت، رانندگی و فروشندگی از کارهای مردانه به شمار میروند. در این میان اما، کسانی هم هستند که این مرزها را به وضاحت شکستهاند و با شجاعت تمام در شغلیکه مردانه پنداشته میشود، فعالاند و استوار و محکم به پیش میروند.
یکی از این وظایف،”دکانداری” است، امروز وقتی سری میزنیم به مارکیتهای تجارتی در کابل، دکانهایی توجهمان را بهخود جلب میکند که فروشندگان آن، زنان و بیشتر دختران جوان هستند.
این زنان از کارشان بسیار راضیاند و از زنان دیگر میخواهند که با سرمایهیی که دارند، کار و فعالیتی را آغاز کنند و از نظر اقتصادی مستقل شوند.
مریم، یکی از زنانیاست که شغل فروشندگی را انتخاب کرده است و در یکی از مارکیتهای تجارتی در پلسرخ کابل مصروف کار است. او دو سال است که فروشندگی میکند و میگوید که قبلا در یکی ازفروشگاهها شاگرد بوده و حدود هفت ماه میشود که خودش با سرمایه سه و نیم هزار دالری، دکانی به راه انداختهاست و لباسهای زنانه میفروشد.
وی میگوید:«زمانیکه در یکی از دکانها به عنوان شاگرد کار میکردم، راه و روش فروشندگی و کار فروش را فهمیدم و تصمیم گرفتم خودم با سرمایه خود دکانی داشته باشم و مستقل شوم.»
مریم از وضعیت کار راضی است. او علاوه میکند:«کار فروش در روزهای نزدیک عید بسیار خوب است، ماهانه از 50 تا 80 هزار فروش دارم و مفاد خالصش در ماه به 15 هزار افغانی میرسد.»
در همین حال، فروشندگان زن دیگر نیز در مارکیتهای تجارتی مشغول کار اند و اکثر این زنان از کارشان ابراز رضایت دارند و میگویند که بسیاری از خانمها با دیدن زنان فروشنده خوشحال میشوند و می گویند:« بسیار خوب است که شما در بیرون کار میکنید و مستقل هستید.»
سمیرا، در یکی از دکانهای بزرگ کوته سنگی کابل فروشنده است. او گفت:« من تازه به وطن برگشته ام و بیشتر برای شناخت مردم کار فروشندگی را انتخاب کردهام، از این طریق بیشتر میتوان آدمها را شناخت.»
وی تصریح کرد که بعضی از مشتریانش وی را تشویق میکند تا به کارش ادامه دهد.
خدیجه، یکی از مشتریانیاست که برای خرید در یکی از همین دکانها آمده است، وی دیدگاهش را در مورد فروشندگی زنان اینطور بیان میکند:«زنان با این فعالیتهایشان در واقع نشان میدهند که میتوانند مانند مردان کار کنند و مستقل باشند.»
وی افزود که فروشندگی زنان باعث میشود زنانیکه برای خرید میآیند، راحتتر خرید کنند، زیرا آنها از جنس خودشان هستند و دوم اینکه زنان «مهربانتر» اند.
این در حالیاست که زنان تا هنوز هم نتوانستهاند آنگونه که نیاز است، از جایگاه خوبی در جامعه برخوردار شوند و باورهای بد بینانه هنوز هم در جامعه در مورد کار زنان در بیرون از خانه وجود دارد. با این حال، این چند مورد میتواند نمونههایی افزایش حضور زنان در فعالیتهای اجتماعی باشد اینکه دوام این حضور، بتواند به آنان کمک کند که از وابستگی مطلق مالی بیرون شوند.