قرار است به‌تاریخ ۲۷حمل یعنی تا پنج‌روز آینده نشست صلح افغانستان در ترکیه برگزار شود. نشستی که جهان به آن چشم دوخته و کشورهای منطقه آن را سرنوشت‌ساز توصیف کرده‌اند.
در این نشست که حضور کشورهای منطقه و همسایه پررنگ خواهد بود، توقع می‌رود، گرهی از مشکل ۴۲ساله افغانستان باز شود.
بی‌تردید توافق نظر همسایه‌ها و کشورهای بزرگ جهان کلید صلح افغانستان است. از آنجاکه بخشی از صلاح صلح افغانستان به کشورهای همسایه و مهم منطقه‌یی داده شده، مایه امیدواری است و انتظار می‌رود گامی در جهت صلح برداشته شود.
اما در این میان آنچه مهم است، دست‌آوردهای دو دهه‌یی است که مختص مردم افغانستان است و در این دست‌آوردها هیچ کشور منطقه و غیر منطقه نقشی نداشته‌اند.
افغانستان امروز به‌هیچ وجه با افغانستان ۲۰سال قبل قابل مقایسه نیست. افغانستان امروز صدهاهزار تحصیل‌یافته جوان دارد که به لحاظ کمیت این تجربه در تاریخ کشور ما بی‌نظیر است. افغانستان امروز شاهد حضور ده‌‌هاهزار زنی است که در بخش‌های مختلف حیات جمعی این کشور فعال‌اند و نقشی بزرگی در حوزه‌های فرهنگ، اقتصاد، سیاست و حتا امنیت کشور دارند.
افغانستان امروز پاسدار ارزش‌های حقوق بشری است، چیزی که در طول تاریخ کشور چنین داعیه اصلا وجود نداشته است.
افغانستان امروز متعهد به پاسداری از آزادی بیان و اندیشه است و امروز هر کسی حق دارد نظر و دیدگاه‌های خود را آزادانه ابزار کند. افغانستان امروز آزادی مطبوعات و رسانه را به‌رسمیت شناخته و نظام موجود پیوسته از این آزادی و در مواردی از این ارزش مدرن با قاطعیت حمایت کرده است. به‌خصوص در چهار سال پسین کارهای زیادی برای حمایت از رسانه‌های آزاد، دفاع از حقوق خبرنگاران، تلاش برای دسترسی به معلومات رسانه‌یی، تقویت آزادی بیان و مواردی از این دست، صورت گرفته است.
در کنار اینکه برخی از نهادهای اجرایی در دستگاه‌های دولتی کارها و مسوولیت‌های خود را انجام داده‌اند، اما همه این دست‌آوردها از آن مردم است و به اراده، همت و تلاش مردم افغانستان کسب شده است.
همه به این واقعیت آگاهند که کمتر سیاست‌مداری حتا در همان کشورهای غربی، می‌توان سراغ کرد که با آزادی رسانه‌ها موافق باشد و از آن حمایت کند. کمتر سیاست‌مداری می‌توان پیدا کرد که با فعالیت‌های جامعه مدنی توافق نظر داشته باشد. سیاسیون به‌تنها چیزی که جدی می‌اندیشند و آن را در هر قالبی جستجو می‌کنند، منافع خودشان است.
باقی بحث‌ها شعار و پوششی برای رسیدن به آمال سیاسی‌شان است. بنابراین آنچه در ۲۰سال اخیر در افغانستان به‌دست آمده، در واقع ثمرۀ تلاش، کار و جدیت مردم و به‌خصوص نسل جوان این جامعه بوده است.
روند گفتگوهای صلح از ابتدا تا کنون صرف میان قشر سیاسی جامعه انجام شده است. هیچ یک از طرف‌های گفتگوهای صلح، نه امریکا، نه دولت و نه گروه طالبان به‌صورت جدی با جوانان و زنان صحبت نکرده است.
اخیرا داکتر عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی سلسله گفتگوها و نشست‌ها را با طیف‌های مختلف جامعه روی دست گرفته، ولی واقعیت این است که این نشست‌های داکتر عبدالله چقدر می‌تواند جنبه اجرایی داشته باشد؟
اگر این سلسله نشست‌ها با جوانان و زنان صرف صوری و شعاری نیست، در ترکیب هیاتی که از جانب افغانستان به نشست استانبول می‌رود تجدید نظر شده است؟
نمایندگان جدید و جدی زنان در این نشست کی‌ها استند؟ از حضور نسل جوان و قشری که به‌هیچ وجه نظام امارتی را تاب نخواهند آورد و از کنار دست‌آوردهای دو دهۀ اخیر به راحتی نیز نخواهند گذشت، خبری وجود دارد؟
فرزندان رهبران سیاسی در واقع نمایندگان منافع پدران و قشر خوداند. برای آنان هیچ فرقی ندارد که افغانستان فردا آزادی بیان داشته باشد یا نداشته باشد. مهم این است که در حکومت فردا در کدام ولایت والی است، یا چند سفارت و معینیت و ریاست برایشان در نظر گرفته خواهد شد.
جوانان و زنان این کشور با اینکه از نشست‌های صلح قویا حمایت می‌کنند، نگران این نیز استند که مبادا ارزش‌های ۲۰ساله اخیر در روی میز سیاست در بدل معاملات زودگذر منافع رهبران سیاسی و دیده‌گاهای منفعت‌جویانه مداخله‌گران بیرونی قربانی شود.
امید کریمی
