اداره عالی تفیش گزارشی از نتایج بازرسی حساب قطعیه سال مالی 1394 را نشر کرد و گفت که در این سال 26 درصد بودجه هیچ مصرف نشده است.
سید مهدی حسینی، معاون اداره عالی تفتیش روز سه‌شنبه در نشستی خبری گفت که در سال مالی 1394 خورشیدی 606 پروژه در نظر گرفته شده بود که 26 درصد این پروژه‌ها (158 پروژه) هیچ مصرف نداشته است.
آقای حسینی علاوه کرد که در این سال مالی، 172 پروژه دیگر درصد مصرفی‌شان کمتر از 50 درصد بوده است.
به گفته وی، از جمله پروژه‌های متذکره، 11 پروژه که اکثر آن‌ها توسط واحدهای بودجه‌یی تقاضا شده و در بررسی وسط سال شامل بودجه شده، ولی مصارف آن صفر است.
گفتنی است که بودجه سال مالی 1394 بیش از ۴۳۶ میلیارد افغانی بود که ۲۸۳ میلیارد آن بودجه عادی و ۱۵۲میلیارد افغانی دیگر بودجه انکشافی را تشکیل می‌داد.
بر اساس گزارش اداره عالی تفتیش، سقف مصرف بودجه در سال مالی 1394 خورشیدی 54 درصد بوده است. به گفته این اداره، وزارت‌خانه‌هایی وجود دارد که طی سال‌های گذشته نتوانسته بودجه انکشافی خود را به مصرف برساند.
کارشناسان سیاسی و برخی از نمایندگان مجلس، مصرف نشدن بودجه‌ها را ناشی از ضعف مدیریتی وزیران و کارکنان بلند پایه دولتی می‌دانند.
از سوی دیگر، مصرف نشدن بودجه انکشافی در وزارت‌خانه‌ها همواره مورد انتقاد بوده است، ولی تاکنون دولت نتوانسته ظرفیت اعضای کابینه را بالا ببرد تا بودجه‌های تعیین‌شده مصرف شود.
مجلس نمایندگان نیز تصمیم دارد 19 وزیری را که نتوانسته بر اساس قطعیه سال مالی 1394 کمتر از 70 درصد بودجه انکشافی خود را مصرف کرده را استیضاح کند.
مسوولان اداره عالی تفتیش این اقدام مجلس نمایندگان مورد تایید قرار داد، اما گفت بهتر آن است که به جای استیضاح کم‌کاری وزارت‌خانه‌ها را گوشزد می‌کرد.
به مصرف نرساندن بودجه انکشافی توسط وزیران حکومت وحدت ملی در حالی صورت می‌گیرد که فقر و ناامنی باعث شده صدها هزار تن کشور را ترک کنند و به کشورهای بیگانه پناهنده شوند.
بر اساس گزارش وزارت کار و امور اجتماعی میانگین فقر از 36 درصد در سال گذشته به 39 درصد در سال جاری افزایش داشته است.
از سوی دیگر چندی پیش رییس جمهوری از کارکرد وزارت زراعت و مالداری انتقاد کرده و گفته بود که بیش از نیمی از اتباع کشور مصونیت غذایی ندارند و بیشتر از 10 درصد شهروندان شب‌ها گرسنه به رخت خواب می‌روند.
به باور کارشناسان اقتصادی و سیاسی، مصارف بودجه دولت تاثیر مستقیم بر معیشت و سطح زندگی اتباع کشور دارد و کوتاهی در مصرف بودجه باعث افزایش فقر در جامعه می‌شود.
وزارت دفاع با کمترین مصرف در بودجه عادی
بر اساس گزارش اداره عالی تفتیش، وزارت دفاع ملی با مصرف 44 درصد از بودجه عادی خود کمترین مصرف و وزارت امور داخله با 71 درصد مصرف بودجه عادی در جایگاه دوم قرار دارد.
بودجه عادی به منظور پرداخت معاش کارمندان واحدهای بودجه‌یی دولت داده می‌شود.
براساس گزارش اداره عالی تفتیش، بودجه عادی واحدهای بودجه‌یی بیش از 284 میلیارد افغانی بوده که بیشتر از 235 میلیارد آن مصرف شده است.
به طور کل، واحدهای بودجه‌یی در سال مالی 1394 خورشیدی 56 واحد بوده که در قسمت بودجه عادی 83 درصد و در قسمت بودجه انکشافی 54 درصد بودجه‌شان را مصرف کرده‌اند. گفتنی است که بودجه سال مالی 1394 خورشیدی، بیش از 436 میلیارد افغانی بود.
راه مدنیت/ علیرضا احمدی
