قندوز، یکی از استراتژیک‌ترین ولایت‌های شمال که از چندی به این‌سو گواه قوی‌ترین حملات طالبان و حرکت اسلامی ازبکستان بوده است، این‌روزها طعم تلخ کشت‌وخون و غارت سال‌های حضور طالبان و امارات اسلامی را می‌چشد.
این ولایت حدود دو سال است که شاهد ناامنی‌های گسترده‌یی می‌باشد و اخیرن، حملات تهاجمی شورشیان بر این ولایت اوج گرفته است. به‌گونه‌یی که در یک ماه اخیر، چندین حملۀ تهاجمی صورت گرفته است.
اوایل ماه روان، قلعۀ زال برای چند ساعتی سقوط کرد و جمعه شب ولسوالی خان‌آباد به تصرف شورشیان طالب در آمد که گفته می‌شود در حال حاضر، ولسوالی‌های قلعه زال، دشت ارچی، گل تپه، چهاردره و منطقه آقتاش و بخش‌هایی از ولسوالی امام‌صاحب و خان‌آباد نیز در تهدید جدی طالبان قرار دارند.
قندوز آشکارا در آتش جنگ می‌سوزد و بر اساس گزارش‌ها، صدها خانواده بی‌جا شده و به ولایات هم‌جوار هجوم برده‌اند. از سویی هم گفته می‌شود که در حال حاضر، ولایت کندز از چهار طرف در محاصره قرار دارد که از چند روز به این سو، برق این ولایت نیز قطع شده است.
در هفتۀ گذشته، طالبان نخست با حمله به دندغوری و دند شهاب‌الدین، دندغوری را تصرف کردند و راه اکمالات از سوی مزار و کابل را مسدود ساختند. طالبان به‌گونه‌یی استراتژیک عمل کرده و در تلاش سقوط کامل کندز میباشند. اما سوال این‌جاست که چرا شورشیان متمرکز بر قندوز هستند و این ولایت چه اهمیتی برای آنان دارد؟
قندوز به‌دلیل موقعیت حساس‌اش همواره مورد توجه شورشیان طالب قرار داشته است؛ زیرا وجود شیرخان بندر و نزدیکی با ازبکستان و از جهت دیگر هم نزدیکی آن به مزار، بغلان، تخار و سمنگان، این ولایت را مورد توجه قرار داده است و از سال‌های 2004 که طالبان دوباره به فعالیت آغاز کردند، یکی از مراکز مهم برای برنامه‌های آنان، قندوز شمرده می‌شد واز آن زمان، پیش زمینه‌های سقوط این ولایت طرح شده بود.
تاسیس مراکز و مدارس دینی در مرکز و ولسوالی‌هایی این ولایت، نقش بارزی در زمینه‌سازی تفکر طالبانیزم در این ولایت داشته است. اما مساله‌یی که برای طالبان از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد، سقوط این ولایت و کنترول بر شاهراه بغلان – مزار و تحت کنترول قرار دادن شیرخان بندر، برای وارد کردن فشار بر ازبکستان و ولایت بلخ می‌باشد.
بر این اساس، شورشیان طالب با همکاری حرکت اسلامی ازبکستان که متمرکز به کشورهای آسیایی میانه میباشند، کندز را پایگاه و دروازۀ شمال می‌پندارند.
موضوعی که در ناامنی کندز نگران‌کننده است، دخالت‌های عناصری می‌باشد که در تلاش سقوط این ولایت و تضعیف روحیه نیروهایی امنیتی و فشار بر حکومت می‌باشد که می‌بایست دولت توجه بیشتری به این ولایت داشته باشد؛ زیرا این ولایت از نگاه سیاسی و اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد.
سقوط دوباره قندوز وجهه امنیتی و سیاسی دولت را خدشه‌دار ساخته و حتا کارکرد حکومت در مساله ناامنی کندز و توجه نکردن به این ولایت را زیر سوال خواهد برد.
درکنار آن که طالبان در ناامنی‌های قندوز نقش دارند، افراد مسلح غیرمسوول نیز که به‌دنبال منافع شخصی و گروهی خود میباشند، سبب تشدید ناامنی در این ولایت هستند. با این وجود می‌توان نتیجه گرفت در صورت عدم توجه دولت، احتمال سقوط ولایت قندوز بیشتر می‌شود که بدون شک ضربۀ شدیدی بر وجهۀ امنیتی حکومت خواهد زد.
افزون بر چالش‌های کنونی بر سر راه حکومت، شدت ناامنی‌ها در قندوز، کارکرد و توانمندی حکومت را زیر سوال میبرد؛ هدفی که مخالفان دولت در پی آن هستند.
