هلمند این روزها بار دیگر در التهاب آتش تروریزم میسوزد و ساکنان آن مثل همیشه در هراس از دست دادن دار و ندار و یا هم هستی و حیات‌شان به سر میبرند.
سقوط ولایت خانشین در هفتههای پیش، خطر افتادن شهروندان نادعلی و احتمال رسیدن شعلههای آتش در شهر لشکرگاه؛ مرکز این شهر خبرهایی ناگواری‌اند که لحظههای زندگی مردم این ولایت را با ناخوشی تلخی درآمیخته است. اما این خبرها گویا جزیی از زندگی در ولایت هلمند شده و هرازگاه به عنوان زنگ خطری نواخته میشود.
دفع خطرهای پیش‌آمده در این ولایت با تدابیر امنیتی و اعزام نیروهای حمایتی و پشتیبانی دفع میشود، ولی خطر ظهور دوبارهی نیروهای مخالف در این ولایت، همانند آتش زیر خاکستری است که همواره در کمین ساکنان این ولایت است. در واقع، هلمند سالهاست که محور بحرانآفرینی از سوی کسانیاست که ارباب تجارت تریاک در این ولایت بوده و از این مادهی مرگآور برای ترویج و توسعهی تروریزم استفاده میکنند.
با این حساب باید اذعان نمود که تنها برخورد نظامی و اعزام نیرو برای محو تروریزم در این ولایت کافی نیست، بل باید روی گزینههای اقتصادی و امور معیشتی مردم آن نیز تاکید و توجه صورت گیرد؛ زیرا نبود زمینههای کار و کسب و معیشت، مردم این ولایت را یا ناگزیر به پیوستن به گروههای تبه‌کار کرده و یا هم در کار و کسب کشت و تولید تریاک مشغول نگه داشته است.
متاسفانه امروزه این ولایت نتوانسته شاهد استفادهی مطلوب از پتانسیلهای اقتصادی خویش باشد؛ زیرا نبود مدیریت مفید در طول سه دههی گذشته، ظرفیتهای اقتصادی آن را به راه نادرستی سوق داده و مسیر استفادهی مخالفان مسلح و تاجران تریاک و مافیاهای جهانی را فراهم ساخته است. این ولایت که از وجود رودخانهی پرآب برخوردار است، به جای اینکه شاهد رونق زراعت حلال گردد، ظرفیت غیرقانونی کشت کوکنار را در خود پرورانیده است.
این درحالی است که رودخانهی هلمند نه تنها از وجود آبهای مناطق مرکزی بهرمند است، بل درياي ارغنداب نيز در ناحيهي لشكرگاه به هلمند ميپيوندد و توان مضاعفي به آن بخشیده است، اما دیده میشود که آب هلمند به خوبي مديريت نشده و به‌جز يك بند در منطقهي كجكي و كانالهايي كه عمر بیشتر از پنجاه سال دارند و تقريبن كارآيي خود را از دست دادهاند، كار ديگري صورت نگرفته است.
این درحالی است که موقعیت جغرافیایی هلمند ظرفیت ایجاد و اعمار پروژههای اقتصادی را دارد و اگر راهکارهایی برای ظرفیتسازی در زمینههای اقتصادی و معیشتی این ولایت مهیا شود، تا اندازهی زیادی مردم این ولایت به آرامش و آسایش رسیده و از چنگ تروریزم و تریاک رهایی خواهند یافت.
با این حال با تأسف باید گفت که سازندگي در هلمند بهرغم صرف هزينههاي بسيار چندان خوب به نظر نميرسد. تنها شهر لشكرگاه مركز ولايت فعاليتهاي توسعه‌یي را شاهد بوده است و در ساير نواحي به دليل ناامنيها چندان شاهد سازندگي نيست. به جز مسير شاهراه كابل- هرات و مسير دوراهي لشكرگاه تا اين شهر و سركها و كوچههاي داخلي آن، بقيهي راههاي مواصلاتي تقريبن به حالت اولیه باقی ماندهاند و عبور و مرور به سختي صورت ميگيرد.
از این رو، باید دولت واقعیتهای تلخ این ولایت را قبول نماید و مطابق با آن یک برنامهی درازمدت و همه‌جانبه را برای ثبات ولایت هلمند روی دست گیرد. گزارش اخیر نشان داد که تنها سه ولسوالی این ولایت در تصرف و کنترول دولت است و سایر ولسوالیها در اختیار مخالفان مسلح میباشد که نیروهای آنان نیز عمدتن از جمع مافیاهای تریاک میباشد. این وضعیت نه تنها در یکسال اخیر رونما گردیده، بل سالهاست که اين مناطق به حال خود رها شده و در اختیار مخالفان مسلح یا همان مافیایی قرار داده شده است که تاجران تریاک و عوامل تروریزم هستند.
هرچند مدتی‌ست که وضعیت هلمند بیشتر از پیش بحرانی و آتشین شده، ولی واقعیت این است که امنیت در هلمند در طول یک و نیم دههی اخیر بسیار شکننده و نااميدكننده بوده است. شايد بتوان گفت ولايت هلمند در طی یک و نیم دههی اخیر يك ولايت جنگي بوده است. دولت و نيروهاي خارجي بر اوضاع تسلط نداشته و تقريبن در مواقع حملات مخالفان از خود واكنش نشان دادهاند که متاسفانه بسياري از اين واكنشها با كشتار افراد ملكي و وحشيانه صورت گرفتهاند.
این ولایت همواره میدان هموار بازیهای بزرگ مافیاهای منطقه‌یی بوده و از این بستر، گروههای تبه‌کار و تروریست نیز استفادهی شایانی برده‌اند. بنابراین، برای مدیریت اوضاع ناامن هلمند و برچیدن بساط تروریزم و تریاک از این ولایت، عزم جدی و ارادهی قطعی در سطح کلان تصمیمگیری لازم است تا بتوان جلو ناامنیهای گسترده و رو به توسعهی کنونی را در این ولایت گرفت.
