پیامدهای عدم مدیریت زباله
قسمت دوم
بسیاری از پاسخ‌دهندگان در این خصوص از پیامدهای منفی عدم مدیریت زباله با تاکید تمام سخن گفته‌اند. از جمله اینکه زباله، حاوی مواد خطرناک است که اگر مدیریت نشود، امراض مختلف را به همراه می‌آورد. زباله‌های پراکنده موجب انتشار ذرات آلوده به هوا شده، هوا را آلوده می‌کند و از این طریق به سلامت ساکنان شهر صدمه می‌زند.
زباله موجب آلودگی خاک می‌شود و از طریق خاک وارد سیستم غذایی انسان می‌شود. پساب ناشی از زباله ممکن است وارد سیستم آب‌های سطحی و زیرزمینی شده، موجب آلودگی آب گردد و از این طریق به سلامت ساکنان شهر که آب را می‌آشامند صدمه وارد کند. زباله‌های پراکنده مجاری آب را مسدود می‌کند و ممکن باعث سیلاب و تخریبات ناشی از آن گردد. با مسدود شدن مجاری آب و گسترش گند آب‌ها در داخل شهر پشه‌های حامل امراض مختلف از قبیل کلورا و تب دینگو و امثال آن نیز رشد و گسترش پیدا می‌کند. از این جهت مدیریت زباله بخصوص در شهرها یک ضرورت اساسی است.
در این پاسخ‌ها، یکی از بدترین زباله‌ها، زباله پلاستیکی بیان شده که می‌توانید پیامدهای ذیل را به دنبال داشته باشد:
آلودگی هوا
تجزیه پلاستیک موجب آلودگی هوا می‌شود. با تجزیه پلاستیک مواد شیمیایی موجود در آن در هوا آزاد می‌شود. بخصوص سوختاندن پلاستیک موجب انتشار موادی در هوا می‌شود که برای سلامتی بسیار مضر است.
آلودگی خاک
زبالۀ پلاستیکی بر روی زمین موجب آلودگی خاک می‌شود. مایکروپلاستک با افزایش حرارت هوا در خاک جذب می‌شود و خاک را آلوده می‌سازد. آلودگی خاک موجب فرسایش خاک و همچنین ممکن موجب انتقال آلودگی در بدنه مواد غذایی از طریق خاک شود. هرگاه پلاستیک آتش زده شود، مواد باقی مانده آن نیز موجب آلودگی خاک می‌شود.
آلودگی آب‌های سطحی و زیر زمینی
پلاستیک‌های شناور بر روی آب ممکن است مواد شیمیاوی موجود در خود را آزاد نموده، موجب آلودگی آب گردند. مواد پلاستیکی همچنین ممکن است از طریق خاک وارد آب‌های زیر زمینی گردند.
امراض مختلف ناشی از پلاستیک
گفته می‌شود کسانی که در معرض آلودگی پلاستیکی قرار می‌گیرند از جمله به سرطان جگر و مشکلات در سیستم عصبی گرفتار می‌شوند. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مواد شیمایی موجود در پلاستیک ممکن است موجب سرطان سینه و دیابت نیز شود.
از بین رفتن موجودات آب‌زی
با ورود به دریاها موجب آسیب به ایکوسیستم و از بین رفتن موجودات آب‌زی می‌شود و از این طریق آسیب اقتصادی زیادی وارد می‌کند. زبالۀ پلاستیکی سالانه میلیون‌ها جانور آب‌زی را به کام مرگ می‌فرستد. گفته می‌شود آسیب اقتصادی پلاستیک به رودخانه‌ها و دریاها در حدود سیزده میلیارد دلار در سال است.
یکی از موارد زباله‌های مضر، زباله‌های پرخطر است. این نوع زباله عبارت از زباله‌هایی است که دارای مواد پرخطر باشند. کنوانسیون بازل مواد زاید خطرناک را به عنوان ضایعاتی که به طبقه‌بندی موجود در ضمیمه یک متعلق هستند تعریف می‌کند، مگر این که آنها دارای هیچ یک از خصوصیات ضمیمه سه نباشند (قابلیت انفجار، اکسید کنندگی، سمیت، فاسد کننده و …). این زباله‌ها شامل محصولات اضافی می‌شوند که منفجره، قابل اشتعال، رادیو اکتیویته، قادر به احتراق طبیعی، منتشرکننده گازهای قابل اشتعال در اثر تماس با آب، مواد زهردار، مواد عفونی، مواد فرساینده، سمی و موذی که قابلیت تولید ذرات خطرناک بعد از نابودی را دارند، می‌گردد.
این زباله‌ها همچنین شامل زباله‌های خطرناکی که در بردارنده ترکیبات خطرناک از قبیل آرسنیک، کادمیم، جیوه، سرب، محلول‌های اسیدی، حل‌کننده‌ها و اسید کربولیک‌های آلی‌هالوژنی شده و فسفر‌آلی هستند، می‌شود. زباله‌های پرخطر، به‌طور گسترده در اثرفعالیت‌های صنعتی، تجارتی، زراعتی و حتی خانگی، تولید می‌گردد. اندازۀ خطر ناشی ازاین زباله‌ها متفاوت می‌باشد. زباله‌های طبی نیز شامل یکی از انواع پر خطر است که به گفتۀ کارشناسان، بهترین شیوۀ دفع زباله طبی سوزاندن آن توسط دستگاه Incinerator است.
تحصیلات / فرهنگ عمومی و زباله
به باور کارشناسان و متخصصین محیط زیستی، آموزش و پرورش در ایجاد فرهنگ مدیریت زباله نقش اساسی و بنیادین دارد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد که بین متغییرهای سطح تحصیلات، سطح آگاهی شهروندان، آموزش شهروندان و مشارکت آنها در تنظیم زباله، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به میزانی که سطح تحصیلات و آگاهی شهروندان بالا است مشارکت آنان در مدیریت زباله نیز بالا است.
اما تحصیل زمانی می‌تواند در ایجاد فرهنگ مدیریت زباله موثریت بالایی داشته باشد که مدیریت زباله جزو برنامه‌های آموزشی قرار گیرد. افراد تحصیل یافتۀ زیادی داریم که از انداختن پوست میوه در داخل آبروها یا گذرهای عمومی باکی ندارند و شرمنده نمی‌شوند. یک دانش آموز یا محصل در حین تعلیم و تحصیل باید یاد بگیرد با زبالۀ که تولید می‌نماید چگونه برخورد کند. در بسیاری از کشورها، در کنار آموزش علمی، آموزش‌های عملی نیز برای مدیریت زباله وجود دارد و متعلمین از حین ورود به مکتب به گونه عملی یاد می‌گیرند که با زبالۀ که تولید می‌کنند باید چگونه برخورد نمایند.
در جامعۀ امروز که زندگی شهری رو به گسترش است، لزوم آموزش فرهنگ زندگی شهری کاملا مشهود است. زباله از پیامدهای اجتناب ناپذیر زندگی شهری و صنعتی‌شدن است. از این جهت شهروندان باید یاد بگیرند که چگونه با این پدیده برخورد نمایند.
برخلاف آنچه تصور می‌شود، مدیریت زباله تنها کار حکومت نیست. اگر همه شهروندان برخورد مسوولانه با این پدیده ننمایند و در تنظیم درست آن از خانه تا کوچه و دکان و جاده سهم نگیرند، زباله به یک چالش تبدیل می‌شود. از این جهت باید آموزش مدیریت زباله شامل همه شهروندان شود.
این آموزش در مکاتب و دانشگاه‌ها به شکل برنامه‌های درسی انجام می‌شود. در کنار آن، برنامه‌های عملی، از قبیل پاک‌سازی محیط مکتب توسط متعلمین هفته یک بار، نیز باید اجرا شود تا آنچه را می‌آموزند در عمل پیاده نمایند. به این صورت است که فرهنگ ایجاد می‌شود. در سطح شهروندان می‌توان این آموزش را به صورت کارگاه‌های موقت آموزشی در محله‌ها و یا از طریق رسانه‌ها برگزار کرد.
تحقیقی از موسسه سبز جوانان افغانستان در شهر کابل
