همیشه وقتی نام هرات به زبان می‌آید اولین چیزی که در ذهن هر شهروند خطور می‌کند همانا فرهنگی بودن و امن بودن ولایت هرات است. هرات از گذشته مهد تمدن و فرهنگ و زادگاه و پروشگاه زنان بزرگی مانند محجوبه هروی، مهری هروی و گوهرشاد بیگم بوده است. از گذشته تا به امروز زنان بی‌شماری در این سرزمین کوشیده‌اند تا همپای مردان کار کنند و در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی سهم بارز گرفته‌اند.
زیاد دور نمی‌روم. از پانزده سال قبل که طالبان این شهر را ترک کردند زنان و دختران در بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها سهم گرفتند، قلم به دست گرفتند و نوشتند و خوانند. گاهی کتابی، گاهی شعری، گاهی گزارش و خبرنامه‌یی، گاهی با تفنگ در دست و گاهی با قلم و گاهی با ظاهر شدن در صفحه تلویزیون و گاه با کار در کارخانه‌ها و یا در شفاخانه‌ها و سالن‌های حارنوالی و محکمه …. برای آوردن دموکراسی، صلح و ثبات جنگیدند و قربانی دادند.
همه این تلاش‌‌ها تنها با همت، توانایی، استعداد و خواست واقعی و مبارزه دوامدار خود بانوان به دست آمده است و به قولی زنان با زور خود افتادند و به پای خود ایستادند. در این میان حکومت همیشه وعده داده است و در نشست‌های ملی و بین‌المللی از نام زنان به عنوان یک کارت اعتباری استفاده شده است و به نوعی، واژه‌یی به نام زن به عنوان ابزاری برای جلب حمایت و کمک‌های بین‌المللی کاربرد داشته است و در طول یک و نیم دهه گذشته هیچ گونه باورمندی به حضور زنان و یا پلان مشخصی برای حل مشکلات زنان وجود نداشته است. حتی طی دوره‌های متمادی رای میلیونی زنان در صندوق‌های رای نتوانسته است در ثبات و بهبودی وضعیت زنان موثر واقع شود و همیشه تمام اقدامات برای زنان به حضور سمبولیک چند زن اکتفا شده است.
دید پروژه‌یی و مقطعی به موضوع زنان و بی‌باوری به حضور هدفمند و تاثیرگذار زنان در اجتماع و برخوردهای تباری، سلیقه‌یی و سیاسی در انتخاب محدود زنانی که در پست‌های کلیدی هستند روز به روز وضعیت زنان را بدتر از قبل کرده است.
تا جایی که امروز در ولایتی مانند هرات تنها “ریاست امور زنان” را یک زن اداره می‌کند و باقی ریاست‌ها و پست‌های کلیدی در این ولایت به مردان سپرده شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که طی پانزده سال گذشته حکومت هیچ گونه برنامه‌یی برای تطبیق قانون اساسی ندارد که در آن به سهم ۳۰درصدی زنان تاکید شده است. ما امروز به حضور کمتر از هفده درصدی زنان شاغل در ولایت هرات مواجه هستیم.
در همین هرات چهار میلیونی که تنها نیم میلیون نفوس آن را دختران دانش‌آموز تشکیل می‌دهند و هر سال هزاران دانشجوی دختر از مقاطع لیسانس و صدها تن از مقطع ماستری فارغ می‌شوند و با وجود صدها زن متخصص، متعهد، باسواد و با تجربه که در این ولایت متقاضی کار هستند؛ زنانی که با تجربه چندین سال کار و تحصیلات عالی به دلیل نداشتن حامیان سیاسی و یا شامل نبودن در زد و بندهای دیگر حتی نمی‌توانند فورمه‌های درخواستی برای کار به دست آورند.
در ولایتی که زنان حاضراند هم‌ردیف مردان به رقابت بروند، حتا از امیتازات مثبت این نظام هم دست شسته‌اند. در ولایتی که زنان متخصص و کاردان آن همیشه بهتر از مردان کار کرده‌اند و در هر مقامی که بوده‌اند پاکتر و شفاف‌تر حساب‌دهی کرده‌اند، امروز به طور سیستماتیک از ادارات دولتی حذف می‌شوند و جای آنان را مردانی می‌گیرند که نه از لحاظ تجربه و سواد؛ بل از لحاظ داشتن ارتباطات و رای‌زنی‌های سیاسی و یا مالی میدان مبارزه را برده‌اند!
این درحالی است که در گذشته زنان در ولایت هرات با مدیریت و کار درست توانستند در پست‌های کلیدی و مهم شایستگی خود را به اثبات برسانند، اما این زنان نه تنها حمایت و تشویق نشده‌اند؛ بل از پست‌های‌شان برکنار شده و برخلاف تعهد حکومت بدون هیچ ضمانت شغلی به زندگی کاری و مسلکی‌شان نقطه پایان گذاشته شده است.
همه این‌ها نشان‌دهنده این است که حکومت محلی و همچنین رهبران ما کوچکترین تعهدی در راستای احقاق حقوق زنان و بهبودی وضعیت زنان نداشته و به گونه‌یی از فساد و تبعیض نیز حمایت می‌کنند. به جرات می‌توان گفت؛ حذف سیستماتیک زنان از ادارات دولتی نشانه تعصب و تبعیض و دریغا که نشانه زن‌ستیزی و حاکمیت فساد و روابط است!
حداقل ما طی دو سال گذشته بارها برای بهبودی وضعیت زنان و حضور بیشتر و موثرتر زنان در ولایت هرات دادخواهی کرده‌ایم. زنان خواست‌های منطقی و قانونی خود را با والی ولایت و دیگر مسوولان در میان گذاشته‌اند، اما متاسفانه با بی‌توجهی مسوولان در هرات و مرکز مواجه شده‌ایم.
شاید بهتر این باشد حداقل زنان هرات اعطای تنها ریاستی به نام امور زنان را به لقای مسوولان ببخشند و بایسته همین خواهد بود که این ریاست هم به مردان واگذار شود. زنان باید به حضوری چنین متزلزل، سمبولیک و محافظه‌کارانه خاتمه دهند و در نظامی چنین فاسد و زن‌ستیز هیچ جایگاهی نداشته باشند. یا زنگی زنگ در خانه نشستن را قبول کرده و یا رومی روم شویم و در میدان مبارزه زنانه ایستاده شویم و برای به دست آوردن حقوق‌مان مبارزه کنیم و اجازه ندهیم به نام‌های مختلف ما را از صحنه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حذف کنند!
سمیه رامش؛ عضو شورای ولایتی هرات
