فقر محتوایی در رسانههای جمعی
آزادی بیان و رشد رسانههای جمعی از دستاوردهای پس از توافق بن به شمار میآید. رسانههای جمعی با گذشت بیش از ۱۵ سال، تجربههای بزرگی کسب کردهاند. قانون اساسی و قانون رسانههای جمعی کشور بسترهای مناسبی برای فعالیت آزاد رسانهها فراهم کرده است.
افغانستان از محدود کشورهایی است که خبرنگار زندانی ندارد. هرچند جنگ تاثیرهای خود را در عرصههای مختلف به جا گذاشته است، اما از طرف حکومت، بیشترین حمایتها از فعالیت آزاد رسانهها صورت گرفته است.
حکومت وحدت ملی به منظور تامین امنیت خبرنگاران طرزالعمل تامین امنیت خبرنگاران را تدوین کرده است. در همین راستا یک کمیته مشخص روی چگونگی رسیدگی به امنیت خبرنگاران کار میکند. درباره دسترسی به اطلاعات نیز کارهای مهمی صورت گرفته است. قانون دسترسی به اطلاعات نافذ بوده و دسترسی خبرنگاران به معلومات بیش از هر وقت دیگر بهتر شده است.
رسانههای جمعی از نظر کمی در وضعیت خوبی قرار دارد. اما روی محتوای رسانهها و غنامندی آن کار کمتری صورت گرفته است. رسانههای جمعی کشور اکنون باید روی کار حرفهیی و مسلکی بیشتر تمرکز نماید.
برای نمونه در هفتههای اخیر چند موضوع مهم اتفاق افتاد. افتتاح راه آهن آقینه، نشست قلب آسیا، صحبت تلیفونی رییسجمهور با ترامپ، بازگشت قریب به یک میلیون مهاجر به وطن از پاکستان، ایجاد خط هوایی میان هند و افغانستان و … اما هیچ یک از مسایل مهم در رسانههای جمعی به یک بحث جدی بدل نشد.
کمتر رسانهیی بود که به این مسایل به صورت جدی وعمیق پرداخته بود. این موضوعها از کلیدیترین مسایل کشور بوده، اما کمتوجهی رسانهها به این مسایل مهم و حیاتی، نشاندهندۀ این است که برخی رسانهها از عمق لازم برخوردار نیستند.
توجه رسانهها به مسایل حاشیهیی و کماهمیت، نشان از فضای سطحینگری در جامعۀ رسانهیی است. این امر سبب میگردد در درازمدت رسانهها جایگاه و اثرگذاری خود را در جامعه از دست بدهند.
رسانهها زمانی میتواند به صورت موثر عمل کند که از پشتوانههای فکری لازم و عمق مسایل برخوردار باشند. امروز در کشورهای مطرح جهان رسانههای اثرگذار و عمیق میتوانند در سمتوسو بخشیدن حکومت و فضای سیاسی جامعه نقش کلیدی داشته باشند، اما در افغانستان هرچند رسانهها جایگاه و اهمیت خود را دارد ولی انتظار همه این است که رسانهها از فصل سطحینگری عبور کرده و به مسایل کلیدی کشور و مردم بیشتر تمرکز کنند.
در این روزها سرخط برخی رسانههای به اصطلاح مطرح، موضوع اشتباه لفظی یک مقام سیاسی بود. افراد و اشخاصی که در یک موقعیت کلان سیاسی و اجرایی انجام وظیفه میکنند خالی از اشتباه نیستند، اما مصروف شدن رسانههای به اصلاح مطرح به یک موضوع کاملن حاشیهیی و جزیی، حکایت از سطحینگری و عدم عمق آن رسانهها به مسایل کلیدی دارد.
مردم انتظار دارند که رسانههای جمعی کشور از حالت سطحینگری خارج و به مسایل جدی مربوط به سرنوشت مردم بیشتر توجه کنند تا بتوانند در انعکاس مشکلات مردم و ارایۀ راه حل مفید باشند. در غیر آن، این نوع خبرها و گزارشها جز تشویش اذهان، کدام اثری نخواهد داشت.
احمد کابلی
با ابراز تشکر از راه مدنیت : واقعاً در آور است این موضوع ، ما باید بپزیریم که هیچ رسانه که فکر آزاد برای شگوفایی و تربیه سالم اطفال و جوانان این سرزمین ندارد، وزارت اطلاعات افغانستان تنها تماشاگر است ، شما از طرف شب کانال ها را تماشا کننید مانند وطن، 7، 24 ، ای ایم سی، وغیره اصلاً با فامیل تماشا نمیشود برنامه های اینها. در تمام کانالها سریال، بحث های سیاسی بی معنی که افکار عامه را خراب میسازد ، اهنگ ، فیلم و بس.