جای خالی اقتدار مردم در پارلمان
انتخابات پارلمانی با آنکه تاخیر زیاد داشت اما قرار است در سال جدید برگزار شود و این تاخیر میتواند برای دولت فرصتی باشد تا با در نظر گرفتن تمهیداتی، شرایط را بهگونهیی مهیا کند که پارلمان آینده مشکلات این پارلمان را نداشته باشد.
در جامعه دموکراتیک و مردمسالار، پارلمان رکن اصلی آن بهشمار میرود؛ اما متاسفانه در جامعه ما پارلمان بهنماد مافیا و بهمرکز قانونگریزی تبدیل شده است که دولت باید بهکمک مردم جلو اینگونه خودسریها و قانونگریزیها را بگیرد. مصونیت نمایندگان پارلمان باید قانونمند باشد و دولت بهگونه قانونی جلو این قانونگریزیها را بگیرد.
در شرایط حاضر و در دو دوره قبل، نمایندگان پارلمان بهجای قانونگذاری، بیشتر با لابیگری در عرصه اقتصاد و کارکرد فراقانونی بهپرکردن جیبهایشان پرداختند و با سوءاستفاده از مصونیتهای قضایی توانستند بهحداکثر امتیازات نامشروع برسند. دولت در دوره جدید فرصت دارد تا با جلوگیری از ورود افراد جنگسالار و قانونگریز، پارلمان را بهبازوی اقتدار مردم تبدیل کند.
جایگاه مردم در نظام کنونی افغانستان مشخص نیست و متاسفانه بهخواستهای مردم چندان اهمیتی داده نمیشود. دولت در این راستا برای احقاق حق مردم با بالابردن فهم مردم از حقوقشان میتواند عملکرد خوبی در ایجاد زمینههای دموکراسی و حکومت مردمسالار داشته باشد. دولت کنونی را میتوان گفت که ممثل اراده مردم است؛ اگر مشکلات زیاد هم فراروی دولت فعلی وجود دارد، میراث بد دولت پیشین است. البته با توجه بهتواناییهایی که در رییس دولت و تیم همراهش وجود دارد، میتوان توقع داشت که در سال جدید و با مدیریت درست، دولت انتخابات شفاف را راهاندازی کند.
پارلمان فعلی بههیچ عنوان نتوانسته است ممثل اراده مردم باشد و تمام کارکرد و زدوبندها همه بر سر منافع شخصی بوده و بس.
پارلمان کنونی مشکلات دولت را مضاعف کرده و نمایندگان کارشکن و قلدر نگذاشته است کارکرد دولت در راستای مبارزه با فساد بهجایی برسد. پیشزمینههای فکری و ذهنی مردم تا انتخابات آتی با روشنگری میتواند جهتدهی درست شود. نگرانی مردم از آیندهشان با انتخاب درست میتواند رفع شود و دولت در این زمینه وظیفه آگاهیدهی را دارد. دولت در شرایط کنونی برای مدیریت بحرانها با مشکلات بسیاری روبهروست؛ اما اگر دولت شیوه درست اطلاعدهی مردم را در پیش بگیرد، میتواند افکار عمومی را با خود همنوا کند. در این حالت است که مردم بهدولت اعتماد میکند و در انتخابات واقعبینانه برای یک آینده روشن بهپای صندوقهای رای میروند.
دولت با ساختن اعتماد میان خودش و مردم میتواند خیلی از مشکلات و معضلهای پیش رو را حل کند و با در دست گرفتن مدیریت افکار عمومی برنامههای سازندهاش را اجرایی کند. در یک جامعه دموکراتیک سه قوه وظیفه کنترل همدیگر را بهعهده دارند که در جامعه ما بهشکل زورگویانه بروز کرده است. مردم بهخوبی درک کردهاند که نمایندگان پارلمان، نمایندگان واقعی آنها نیستند و چانهزنی آنها نیز برای منافع شخصیشان بوده است.
مبارزه با فساد باید از پارلمان شروع شود و در شرایط کنونی دولت با توجه بهابزارهایی که دارد میتواند مشکلات خود را صادقانه با مردم در میان بگذارد و در راستای مبارزه با فساد، اول باید از قوه مقننه که ممثل اراده ملی است شروع کند. مصونیت قضایی نمایندگان مردم تا زمانی باید مدار اعتبار باشد که عملکرد فراقانونی نداشته باشند و زمانیکه این نمایندگان خودشان قانون را زیر پا میگذارند باید مورد سوال و بازخواست قرار بگیرند. بهنمایندگانی که فعالیتهای فراقانونی و مافیایی داشتند، نباید اجازه شرکت در انتخابات آتی را بدهند.
فضای مسمومی که اکنون در پارلمان حاکم است باید پاک شود. دولت میتواند با معرفیِ دوسیههای نمایندگان فاسد بهدادستانی از شرکت آنها در دور بعد انتخابات جلوگیری کند و با در نظر گرفتن تمهیداتی در کمیسیون مستقل انتخابات جلو هر گونه تقلب را بگیرد. انتخابات آتی پارلمان باید نمونه واقعی از یک انتخابات پاک و بهدور از تقلب باشد و این مساله بار مسوولیت دولت را سنگینتر میکند.
مردم از عملکرد دولت تا حدودی راضی هستند. با مقایسه عملکرد دولت فعلی با دولت پیشین میتوان دریافت که مشکلات فراروی دولت بسیار است و اینکه دولت تا حال توانسته دوام بیاورد، بیشتر مرهون فعالیتها و توانایی رییس دولت و تیم همراه اوست که بدون خستگی کار میکنند.
در شرایط فعلی توجه بهقانونمندی مردم و مبارزه با فساد باید در اولویتهای کاری دولت قرار بگیرد. حمایت خارجیها از دولت هم میتواند بخشی بزرگ از مشکلات و معضلهای دولت را حل کند. راهکاری که در دولت قبلی اصلن بهآن توجه نشد و متاسفانه دولت قبلی خود جزو از فساد لجام گسیخته و مافیایی بود.
توجه دولت کنونی در مبارزه با فساد و ایجاد یک جامعه قانونمند برای مردم مایه امیدواری است و توانسته افکاری عمومی را در جهت حمایت از خود تاحدودی همراه کند و این یک نقطه مثبت برای دولت است که خود امتیاز بزرگی نیز بهحساب میآید.
برگزاری انتخابات مهم است اما مهمتر از آن چگونه برگزارکردن انتخابات است؛ چون با همه هزینههای که میشود اگر انتخابات سالم برگزار نشود باز مردم تجربه تلخ دو دوره گذشته پارلمان را با خود خواهند داشت، دو دوره پارلمان با حضور نمایندگان بیلیاقت و بیکفایت که فقط و فقط بهمنافع شخصیشان میاندیشند و در راستای نهادینهساختن مردمسالاری و قانونمندی جامعه هیچ تلاش و کوششی نکردند.
حضور نمایندگان مردمی در پارلمان میتواند بهدولت در راستای ایجاد یک جامعه قانونمند کمک بسیاری بکند و اگر این اتفاق بیفتد، رسیدن بهصلح و آرامش دیگر برای مردم یک آرزو نخواهد بود؛ چراکه در چنین شرایطی دولت میتواند وظایف خود را بهبهترین شکل بهانجام رساند؛ چون حمایت نمایندگان پارلمان از طرحهای دولت بهدور از حساسیتهای شخصی امکان موفقیت دولت را دوچند میسازد.
محمدعلی عباسی افغان