«ملاعبدالغنی» مشهور به «ملابرادر» یکی از رهبران طالبان است که پس از ملامحمدعمر، زندگی رازآلودی دارد. او را یکی از بنیان‌گذاران جنبش طالبان می‌دانند که در سال ۱۳۷۳خورشیدی در انسجام این گروه نقش بارزی داشت.
ملاعبدالغنی در دوره طالبان و تا لحظه سقوط رژیم این گروه، در کنار طالبان باقی ماند و از میدان رزم تا بزم، همدم ملاعمر بود. وقتی حاکمیت طالبان سقوط کرد بسیاری از سران طالبان راهی پاکسان شدند که ملابرادر نیز در بین آنان قرار داشت. او که اکنون باید ۵۲ ساله باشد، از اهالی منطقه «دهراوود» ولایت ارزگان و از قومیت «پوپلزی» است.
به‌هرحال، پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱، اداره «پرویز مشرف» رهبر نظامیان کودتاچی پاکستان، در یک معامله نانوشته، روند فروش سران و فرماندهان طالبان را به نهادهای امنیتی امریکا مثل سازمان سیا و پنتاگون آغاز کرد.
در این اقدام، بسیاری از مقامات طالبان از جمله ملا «عبدالسلام ضعیف» سفیر این گروه در اسلام‌آباد، به امریکا فروخته و سپس راهی گوانتانامو شدند.
از همراهی پاکستان با امریکا، یک سال نگذشته بود که ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان یا آی.اس.آی، تغییر موضع داد و درصدد حمایت و تقویت طالبان برآمد.
دستگیری سران طالبان متوقف شد و به‌جای آن، شوراهای «کویته»، «میرام‌شاه» و «پیشاور» ایجاد گردید که در ایجاد شورای کویته، باز هم ردپای ملابرادر دیده می‌شود.
هم‌زمان با انسجام طالبان در پاکستان، فعالیت‌های تروریستی نیز پس از سال ۲۰۰۲ در افغانستان آغاز شد و در اندک زمانی شدت گرفت. پس از این لحظه که در استراتژی دولت پاکستان، طرحی برای دستگیری و یا برخورد با طالبان، وجود نداشت، سران این گروه آزادانه به جلب و جذب نیرو در شهرها و قصبات پاکستان پرداختند.
در همین سال‌ها که سازمان اطلاعات پاکستان دست طالبان را در این کشور باز گذاشته بود، موضوع «ملاعبیدالله» پیش آمد. ملاعبیدالله وزیر دفاع دوره طالبان بود که پس از سقوط حاکمیت طالبان به عضویت شورای کویته درآمد و فرد نزدیک به ملاعمر باقی ماند.
او در سوم جنوری ۲۰۰۷ توسط سازمان آی.اس.آی در بلوچستان پاکستان دستگیر شد. بازداشت این مقام طالبان در مقطعی اتفاق افتاد که اوج فعالیت طالبان در مرکز بلوچستان یعنی شهر کویته بود و روند سربازگیری «شبکه حقانی» این بازوی پرتوان طالبان از مدارس دینی در مناطق وزیرستان شمالی در آن طرف «خط دیورند» نیز شروع شده بود.
زمانی که این مقام طالبان دستگیر گردید، جلسات شورای کویته با حضور ملامحمدعمر و سایر سران طالبان نیز دایر بود اما آی.اس.آی نه تنها متعرض سایر اعضای شورای کویته نشد؛ بل جلسات این شورا هم زیر سایه این سازمان، برگزار می‌گردید.
ملاعبیدالله تا لحظه آخر که در پنجم مارچ ۲۰۱۰ در زندان آی.اس.آی در کراچی درگذشت، در سلول انفرادی و یا کوته‌قفلی نگهداری می‌شد. طالبان طی اطلاعیه‌یی در ۲۴ دلو ۱۳۹۰ برابر با ۱۳ فلروری ۲۰۱۳، رسما مرگ این مقام خود را در زندان پاکستان تایید کردند.
پس از مرگ ملاعبیدالله، ملاعبدالغنی برادر در سال ۲۰۱۰ در شهر کراچی دستگیر و راهی سیاهچاله‌های سازمان آی.اس.آی شد. این مقام طالبان نیز در حالی دستگیر گردید که بیش از ۲۰ تن از اعضای شورای رهبری طالبان که به اعضای شورای کویته معروف‌اند، در کمال امنیت در مناطق مختلف پاکستان زندگی می‌کردند.
برای علت دستگیری ملاعبیدالله و ملابرادر، دو گمانۀ نزدیک به واقعیت وجود دارد و آن این که این دو مقام طالبان قبل از دستگیری، خود را به شاخه‌های از طالبان پاکستانی که با ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان سرناسازگاری داشتند، نزدیک کرده بودند.
همچنین هم‌زمان با این، آنان به گونه مستقل با دولت افغانستان نیز در خصوص مذاکرات صلح، ارتباط گرفته بودند که سرانجام ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان را به واکنش واداشت. هر چه بود، ملاعبیدالله در زندان آی.اس.آی پوسید و مُرد و ملابرادر نیز دو روز پیش، پس از هشت سال حضور در بدترین مکان‌های جهان، از زندان آزاد گردید.
در میزان ۱۳۹۲ نیز شایعه شد که ملابرادر از زندان پاکستان آزاد شده است اما آی.اس.آی منتظر فرصت مناسب‌تری بود تا طعمه‌اش را آزاد کند.
اکنون که گفته می‌شود «زلمی خلیل‌زاد» نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان، تلاش‌هایش را برای صلح افغانستان آغاز کرده است، بعید نیست که پاکستان برای فریب مجدد امریکا و دولت افغانستان دست به آزادی این مقام طالبان زده باشد.
اکنون سوال این است که آیا ملابرادر، کاری برای صلح افغانستان انجام خواهد داد؟ پاسخ منفی است زیرا او اگر در زندان آی.اس.آی دیوانه نشده باشد، در حال حاضر با انواع و اقسام بیماری‌ها از جمله بیماری قند یا مرض شکر و همچنین بیماری کلیه، دست و پنجه نرم می‌کند و احتمالا تا آخر عمر، در بستر بیماری قرار خواهد داشت.
محمد مرادی؛ تحلیلگر
