بنا به گزارش برخی از رسانه‌های معتبر بین‌المللی افغانستان روز جمعه 29 هم جولای عضویت رسمی سازمان تجارت جهانی (دبیلو تی او) را کسب کرده است.
افغانستان که از سال ۲۰۰۳ میلادی تلاش‌های وسیعی را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی آغاز کرده بود، در سال ۲۰۰۴ به عنوان عضو ناظر این سازمان پذیرفته شد. اما پس از آن تلاش‌های این کشور برای کسب عضویت کامل این سازمان همچنان ادامه داشته است.
در سال گذشته یعنی 2015 تمامی اعضای این سازمان برای کسب عضویت افغانستان در سازمان تجارت تجارت جهانی رای مثبت دادند.
گفتنی است اکنون که افغانستان توانسته عضویت کامل این سازمان را کسب نماید، باید اصلاحات کامل ولازم را در سکتور تجارتی خود اجرا کرده باشد؛ زیرا اعضای این سازمان یکسری اصلاحات و مکلفیت‌هایی را بر دوش افغانستان گذاشته بودند که در صورت عدم اجرا، این امتیاز از افغانستان سلب می‌گردید.
افغانستان کشور محاط به خشکه و دارای موقعیت جغرافیایی است که می‌تواند آسیای جنوبی را با آسیای میانه وصل نماید. روی این اصل کسب عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی علاوه بر منافع اقتصادی محلی که برای کشور دارد؛ برای کشورهای منطقه، کشورهای جنوب آسیا و آسیای میانه نیز منافع بزرگ تجارتی را به همراه دارد.
کالای وافر جنوب آسیا و بازارهای خوب و مناسب آسیای میانه و همین طور منابع بزرگ نفت و انرژی آسیای میانه و بازار بزرگ محتاج به نفت و گاز جنوب آسیا می‌توانند از این فرصت منفعت بزرگی را ببرند.
در عین حال پاکستان که قبلن عضویت این سازمان را به‌دست آورده است، پس از این با افغانستان طبق میل خودش رفتار نخواهد توانست؛ زیرا افغانستان می‌تواند بر اساس پرنسیب‌های تجارتی که در این سازمان پذیرفته شده‌اند، از جانب پاکستان به سازمان شکایت کرده رفع مشکل نماید.
162 کشور عضویت سازمان تجارت جهانی را دارند، با این وصف افغانستان که از حیث موقعیت جغرافیایی‌اش همیشه دچار مشکلات ترانزیتی بوده است، با کسب این عضویت بسیاری از مشکلات ترانزیتی‌اش رفع وحل خواهند شد.
راه‌گیری و فشارهای ناموجه پاکستان (ایست دادن کالاهای تجارتی افغانستان در خاک پاکستان) همیشه یک درد سر برای افغانستان و چالشی برای بهبود تجارت در کشور بوده است، بعد از این گمان می‌رود که پاکستان دیگر چندان بهانه‌گیری و خودسری نتواند.
از جهت دیگر، افغانستان به عنوان کشور دارای ریکارد فساد مالی، نمی‌تواند بدون اصلاحات در نظام مالی خود، وارد این سازمان شود، بدون تردید که یک سلسله اصلاحات مالی در حوزه تجارت را انجام داده باشد تا بتواند عضویت سازمان تجارت جهانی را کسب کند. بنابراین در این حوزه نیز کسب عضویت یک دست‌آورد پنداشته می‌شود.
از آن جایی که در عصر ارتباطات و فناوی همه چیز جهان‌شمول شده و باید از قوانین بین‌المللی تبعیت گردد، افغانستان اگر نه از روی نیازهای داخلی که بر اساس پرنسیب‌های بین‌المللی نیز ناگزیر است وارد صلاحات مطابق به نیاز عصر گردد، در غیر آن، بیش از این کشورهای بزرگ جهان به بهانه کمک به ساختارهای تازه‌کار کشور، به ما دیگر مدارا نخواهند کرد و آنگاه مجبور خواهیم بود همه چیز را از نو آغاز کنیم.
ترکمنستان، ایران و ازبکستان سه کشور مهم وهمسایه افغانستان هستند که هنوز نتوانسته‌اند عضویت سازمان تجارت جهانی را کسب کنند. در حالی که شرایط و اوضاع تجارتی این سه کشور بدون تردید مطمین‌تر و بهتر از افغانستان استند؛ پس تنها دلیلی که افغانستان از اکثر کشورهای همسایه‌اش پیش‌قدم شده وعضویت آن را به‌دست آورده، نوع مدارایی است که جهان با این کشور لحاظ می‌کنند و برخی از نارسایی‌ها را به امید اصلاح و ریفارم نادیده می‌گیرند.
امیدواریم با توجه به این اصل، اصلاحات لازم در نظام مالی کشور وارد گردد و روی فساد مالی جدن کار شود.
مساله‌ی دیگری که در افغانستان مطح بحث است پروسجیرهای زمان‌گیر و بروکراتیک مالی و تجارتی است.
مراحل بروکراتیک علاوه بر گرفتن وقت بیشتر شهروندان سرمایه‌گذار و اهل کسب و کار، فرصت‌های فساد مالی و فساد اداری را نیز در کشور افزایش داده است.
وقتی کسی بخواهد جواز یک تشبث کوچک را بگیرد باید به ده اداره مختلف مراجعه کند و ده‌ها روز اداره به اداره سرگردان باشد، از کسی پوشیده نیست که چنین افراد شکارهای خوبی برای ماموران رشوه‌خوار شناسایی شده از این میز به آن میز شوت می‌شوند و یا از این اداره به آن اداره رجعت داده می‌شوند و این افراد با کارشکنی یکسان و دوامدار مواجه می‌شوند. هدف از این کار قانون‌مداری یا اخلاق‌مداری این ماموران نیست؛ بل حقوق وضع‌شده‌یی‌اند که خودشان در ازای انجام هر کار قانونی وغیر قانونی از مراجعان باید بگیرند و شیوه گرفتن این رشوه یا شیرینی به همین شکل است.
اگر این مراحل پیچیده و بروکراتیک کوتاه گردد در ضمن که کار یک کاسب یا متشبث زودتر حل می‌گردد، میزان فساد مالی و اداری نیز به مراتب کم شده و اوضاع اقتصادی کشور بهبود خواهد یافت.
روی هم‌رفته کسب عضویت سازمان تجارت جهانی برای افغانستان یک دست‌آورد است و این دست‌آورد همان طوری که قبلن یادآور شدم در ازای اصلاحات و بهبود نظام مالی و اداری باید به کشور داده شده باشد.
