راه مدنیت: ملک ستیز، پژوهش‌گر ارشد روابط بین المللی گفتگوی محمد حنیف اتمر، مشاور پیشین امنیت ملی و یکی از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری با تلویزیون طلوع نیوز را ملال آور خوانده گفته است: گفت‌وشنود آقای حنیف اتمر را دنبال کردم. راستش وضعیت طوری پیچیده‌است که یا باید با دقت و تحلیلِ عمیق صحبت کنید یا این‌که به کُلی‌گویی‌ها به عوام‌فریبی رجوع کنید. در چنین حالتی اگر سیاست‌مداران نتوانند با دقت، تمهید و کاوش به مسایل پردازند، به ناچار به گزینۀ دوم می‌پیوندند.
آقای ستیز گفته است که اتمر بابرائت و معصومیتِ سرد از عمل‌کردهایش در چهار سال پسین بر بنیاد کلی‌گویی‌هایی به‌سان«وحدت ملی، اجماع ملی و منافع ملی». آیا پرداختن همیشگی به این مؤلفه‌ها چیزی را تغییر می‌دهد؟ مگر این آقای غنی نیست که با فریادهای آتشین و آقای عبدالله با ژست‌ها زمردین، این مؤلفه‌ها را بلند‌تر از شما داد می‌زنند.
این تحلیل‌گر ارشد روابط بین الملل، اظهارات آقای اتمر در مور کنش ژیوپولیتیک پاکستان را بی‌مایه خوانده گفت: به باور این نامزد انتخابات ریاست جمهوری دیورند، هیچ اثری بر جنگ افغانستان ندارد. این‌که شما دیورند را نمی‌پذیرید، قابل درنگ است، اما این‌که شما آن‌را بر جنگ افغانستان بی‌اثر می‌پندارید، ضعف تحلیل شما را از مفهوم ژیوپولیتیک و نقش آن در تاریخ صد سال اخیر افغانستان به وضوح نشان می‌دهد.
آقای ستیز می‌گوید: نگرشِ یکی از مطرح‌ترین کاندیدای ریاست جمهوری به گروه طالبان نیز ناتوانی تحلیلی داشت. او بر سیاست جاری دولت در برابر مذاکرات صلح صحه گذاشته گفت: صلح باید با دولت و رعایت جمهوریت مطرح شود. مگر آقای اتمر هیچ راهبرد بهتری را برای روند جاری و بازیگران آن مطرح نکرد. این‌جا برخورد آقای اتمر به صلح از دید یک افغان‌ِ مشتاق به صلح مطرح بود نه به عنوان یک سیاست‌مدار و اپوزسیون پویا.
به باور آقای ستیز، نقد اتمر نیز، نقد سازنده نبود. او مخالفین‌اش را نقد نمی‌کرد، بل با ظرافت‌های منحصر به فرد، بدگویی می‌کرد. بهترین گزینه برای نقد سازنده از «انتقاد از خود» آغاز می‌شود. سپس بازیگران و در نهایت پیامد‌ها را به نقد و بررسی می‌گیرد. اگر آقای اتمر چنین می‌کرد در دوران حاکمیت پس از طالبان-که خود یکی از بازیگران آن بوده است- مورد نقد جدی قرار می‌گرفت. از این‌رو به نقد سطحی، کم‌عمق و کلی‌گوییِ عوام‌گرایانه پناه برد.
این پژوهش‌گر تصریح کرد، من به عنوان یک بیننده، با یک گفت‌وشنود کسل‌کننده و مضجر روبرو بودم. اتمر نمی‌توانست جذابیت‌اش را به نمایش بگذارد. او انسان خوش‌صحبت و با فرهنگی است. اما این تصویر در گفت‌وشنود دیشب، مبرهن نبود.
حنیف اتمر باشنده اصلى ولایت لغمان و وابسته به جناح پرچم حزب دموکراتیک خلق بود. موصوف سابقه کار در چارچوب وزارت امنیت دولتى (خاد) رژیم کارمل و داکتر نجیب را در کارنامه‌اش دارد. مراحل ابتدایى مسلک استخبارات را در مرکز تعلیم خاد و زیر نظر مشاوران روسى در داخل کشور و مراحل متوسط را در کورس‌هاى کوتاه مدت زیر نظر آموزگاران KGB در تاشکند و مسکو فراگرفته است.
پس از سقوط امارت اسلامی گروه طالبان، آقای اتمر در دو دوره حکومت آقای کرزی، به عنوان وزیر معارف، وزارت امور داخله، انکشاف دهات و در حکومت وحدت ملی به حیث مشاور امنیت ملی کارکرده است. اتمر امضا کننده پیمان امنیتی با امریکا است.
بسم الله نادری
تحلیل ملک ستیز به عنوان یک مرد قلم بدست وتحلیل گر روابط بین المللی کاملآ بجا وعمیق بوده است که صحبت های آقای اتمر را به گونه ای دقیق مورد واکاوی وکاوش قرارداده است.