اثرات پیدا و پنهان پورنوگرافی
پورنوگرافی یا هرزه‌‌نگاری، تجسم و نمایش بی‌پرده از رفتار جنسی با هدف هیجان، تحریک یا ارضای جنسی است که در قالب‌های مختلف از جمله کتاب، عکس، مجسمه، فلم و مجله ارایه می‌شود.
این اصطلاح ریشه یونانی دارد و به معنای روسپی‌نگاری است. با این که قدمت آن به آثار باقی‌مانده در غارهای دوران پارینه‌سنگی برمی‌گردد، اما از اوایل قرن ۱۹ در زبان فرانسوی استعمال و از اینجا به دیگر زبان‌ها منتقل شده است.
با آغاز قرن بیستم و گسترش رسانه‌های صوتی، تصویری و اینترنت به‌سرعت فراگیر و جهانی شد. هرزه‌پردازی یکی از ابزارهای قدرتمند جنگ علیه خانواده است که قلب، روح و وجدان زنان و مردان جوامع مختلف از غرب گرفته تا شرق را هدف قرار داده است.
در دنیای ارتباطات دست‌یابی به محتواهای جنسی به‌راحتی از طریق تلویزیون، فلم‌ها، کانال‌ها و سایت‌های اینترنتی مقدور شده است. به بیان دیگر با ظهور اینترنت و تلویزیون‌های ماهواره‌یی تمامی جوامع جهان هدف یک تهاجم هرزه‌پردازانه قرار گرفته که نتایج این هجمه روان‌شناختی و جامعه‌شناختی با توجه به آمارهای مربوط به «خانواده» در کشورهای مختلف با گذر زمان بیش از پیش آشکار می‌شود.
بر اساس مطالعات انجام‌شده، پیامدهای هرزه‌پردازی طیف وسیعی از صدمات جسمانی، اجتماعی و روانی را شامل می‌شود که در این مقاله به مختصری از ابعاد روانی و بالینی آن پرداخته می‌شود:
تاثیر و عملکرد این فلم‌ها مثل مواد مخدر است؛ احساس لذتی که برای اولین بار با تماشای آن‌ها به فرد دست می‌دهد، دیگر تکرار نخواهد شد، مگر آنکه با میزانی بسیار بیشتر به مصرف ادامه دهد. دقیقن مثل فرد معتادی که برای رسیدن به لذت اولیه مواد بیشتر مصرف می‌کند تا بتواند به آن لذت و سرخوشی روزهای اول اعتیادش دست یابد.
این‌گونه فلم‌ها، جایگاه زن را به‌صورت غیرانسانی و بی‌ارزش جلوه می‌دهد و زن را در نقش یک حریص پول‌پرست معرفی می‌کند که فقط برای مادیات و شهوت‌پرستی به سمت مردها می‌رود، معشوقه‌یی بی‌خرد، موجودی که میلی سیری‌ناپذیر برای داشتن رابطه دارد یا کسی که در تمنای جلب توجه است.
مردانی که به دیدن این فلم‌ها می‌پردازند نابکارانه‌ترین و خاینانه‌ترین دیدگاه ممکن را نسبت به همسرشان پیدا می‌کنند و در نتیجه از برقراری رابطه عاطفی سالم و پرمعنا با همسرشان ناتوان می‌مانند یا حتا ممکن است رفتار خشونت‌آمیزی (که نشأت گرفته از همین دیدگاه است) نسبت به او داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است این‌گونه فلم‌ها برای زوج‌ها ایجاد کنند، بالا بردن سطح توقع همسران از عملکرد جنسی همدیگر است. بسیاری از کسانی که در این‌گونه فلم‌ها بازی می‌کنند به دقت از لحاظ زیبایی ظاهری و توانایی بالای جسمانی دستچین شده‌اند و از آنجا که این فلم‌ها برای اهداف تجاری ساخته می‌شوند، در آن‌ها دست به کارهایی می‌زنند که احتمالن در رابطه معمول زناشویی اتفاق نمی‌افتد. آن‌ها برای انجام این کارها پول می‌گیرند و برای کسب درآمد بیشتر ممکن است دست به هر کاری بزنند. تماشای آن‌ها می‌تواند به صورت ناخودآگاه این تصور را ایجاد کند که برای مثال اندام همسرمان بایستی شبیه چنین افرادی باشد یا همسرمان باید بتواند همه کارهایی را که بازیگران این فلم‌ها انجام می‌دهند، انجام بدهد.
تاکنون بیش از ۲۰تحقیق در رابطه با تاثیر پورنوگرافی بر مغز انجام شده است. همگی این تحقیقات ثابت کرده تماشای فلم‌های پورنو آسیبی معادل مصرف مواد مخدر یا الکل بر مغز دارند. نتایج تحقیق جدیدی که محققان دانشگاه کمبریج انجام دادند نشان می‌دهد مغز افرادی که گرایش مکرر به تماشای فلم‌های پورنو دارند همانند مغز افراد الکلیک است. در این تحقیق به کمک تکنیک تصویربرداری MRI مشخص شد تماشای پورنو بخشی از مغز را هدف می‌گیرد که مسوول خلاقیت و احساس خوشبختی است.
آمار نشان می‌دهد در هر ثانیه در انترنت ۳۸هزار نفر فلم پورن جستجو می‌کنند و یک سوم این افراد را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. با هر بار تماشای فلم پورن در بدن ترشح تستوسترون، دوپامین و اکسی توکسین افزایش می‌یابد و این موضوع باعث خستگی مغز می‌شود و به حافظه و تمرکز فرد آسیب می‌زند.
ترشح دوپامین به میزان بالا در هنگام تماشای فلم پورن، باعث خستگی مناطق جلویی مغز می‌شود که در تصمیم‌گیری و کنترل رفتار دخالت دارد. دوپامین برای حس خوشبختی حیاتی است، اما وقتی فردی به تماشای این نوع فلم‌ها وابسته می‌شود ترشح دوپامین افزایش می‌یابد و این موضوع سلول‌های تولیدکننده را خسته می‌کنند. در نتیجه ترشح به مرور کم می‌شود و رسیدن به حس خوشبختی در فرد به تدریج کمرنگ خواهد شد و فرد ناچار برای رسیدن به آن راه‌های دیگری از جمله اعتیاد یا مصرف الکل را انتخاب می‌کند که این موضوع خود به مغز آسیب می‌زند.
اکسی توسین نیز هورمونی است که باعث ایجاد اعتماد بین افراد می‌شود. افرادی که به تماشای این نوع فلم‌ها اعتیاد دارند ابتدا اعتماد زیادی به همسرشان پیدا می‌کنند اما ترشح بیش از حد این هورمون به مرور زمان باعث تاثیر منفی بر زندگی اجتماعی، احساسی و زناشویی‌شان می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که این امر می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در زندگی زناشویی و حتا خشونت‌های خانگی شود.
محققان در بررسی‌های خود روی موش‌ها، منطقه مربوط به حس خوشبختی را تحریک کردند و ترشح زیاد ترکیبات شیمیایی در مغز در نهایت به مرگ موش‌ها انجامید. در انسان ترشح زیاد این ترکیبات باعث خستگی شدید مغز می‌شود و این مساله، حافظه، تمرکز، توجه و قدرت تصمیم‌گیری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مغز افرادی که به تماشای فلم‌های پورن اعتیاد دارند صرف تحریک می‌شود و این موضوع روی کارکرد مغزی و وضعیت روانی این افراد اثر منفی می‌گذارد.
نتیجه‌گیری
با این اوصاف عجیب نیست که بگوییم ریشه بسیاری از مشکلات زناشویی تماشای همین فلم‌های پورنو است؛ زنان زیادی هستند که با ناامیدی تلاش می‌کنند زندگی‌شان را حفظ کنند، ولی نمی‌دانند چطور باید این کار را بکنند، درحالی که همسرشان نسبت به آن‌ها کاملن سرد است یا در رابطه زناشویی توقعات غیرمنطقی دارد، هیچ‌وقت از او راضی نیست و او را کسل‌کننده و بدون جذابیت می‌داند.
از این رو، تماشای فلم‌ها یا عکس‌های پورن نه‌تنها صمیمیت و شور و تمایل جنسی بین همسران را افزایش نمی‌دهد؛ بل به شیوه‌های گوناگون باعث تخریب رابطه عاطفی بین همسران هم می‌شود. نتیجه تمام این‌ها چیزی نیست جز ناتوانی در خلق یک زندگی زناشویی سالم که بر پایه صمیمیت و احترام به همسر استوار شده است.
بنابراین فرد با تماشای این گونه فلم‌ها عملن مرگ روابط زناشویی-عاطفی و مهمتر از آن مرگ روابط انسانی و اجتماعی خود را به تماشا نشسته است.
راهکارهای در امان ماندن از گرایش به فلم پورن و رهایی از دام اعتیاد به آن:
کتاب بخوانید: کتاب‌های بسیار خوبی وجود دارند که اصول ابتدایی برقراری رابطه جنسی لذت‌بخش و پایدار را آموزش می‌دهند. از این کتاب‌ها می‌شود برای بهبود رابطه جنسی استفاده کرد.
با همسرتان صحبت کنید: از همسرتان بخواهید روش‌هایی را که باعث افزایش لذت او می‌شود، برایتان توضیح دهد. شما نیز برای او توضیح دهید چه چیز را بیشتر دوست دارید. همچنین از نیازها و انتظارات جنسی همدیگر مطلع شوید.
با یک مشاور متخصص مشورت کنید: در صورتی که از روش‌های بالا نتیجه نگرفتید یا اگر به جز در حوزه مسایل جنسی در حوزه‌های دیگری نیز احساس مشکل می‌کنید، حتمن مشکلتان را با یک مشاور متخصص در میان بگذارید.
برای رهایی از اعتیار به پورنوگرافی راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
– محیط خود را عوض کنید و کارهایی را که هر روز انجام می‌دهید را تغییر بدهید.
– از موقعیت‌های پرخطر (موقعیت‌هایی که سبب می‌شود فرد از مواد پورنوگرافی استفاده کند، مثل تنها بودن) اجتناب کنید.
– فهرستی از نتایج منفی و مثبت استفاده از مواد پورنوگرافی تهیه و با خود مرور کنید.
– دوستان و روابط خود را مرور کنید.
– راه‌هایی پیدا کنید که بتواند به اضطراب، خشم و افسردگی خود غلبه کنید.
– سعی کنید فعالیت‌هایی را پیدا کنید که سبب آرامش می‌شود و می‌توانید از آن‌ها لذت ببرید.
نویسنده: خدیجه محمدی؛ روان‌شناس و مشاور خانواده
