دریچه: به تاریخ سوم برج اسد ۱۳۹۷خورشیدی مراسم اختتامیۀ نخستین جشنوارۀ رمان کودک و نوجوان در مرکز معلومات افغانستان ACKU برگزار شد. فراخوان نخستین دور این جشنوارۀ ادبی به تاریخ پانزدهم برج عقرب ۱۳۹۶خورشیدی با هدف تقویت ادبیات کودک و نوجوان، تشویق نویسندگان، کشف استعدادهای خلاق در عرصۀ ادبیات و فرهنگ‌سازی از طریق تولیدات فرهنگی با پیام مثبت اعلام شده بود. خبرنگار بخش فرهنگی روزنامۀ راه مدنیت، نگاه ویژهیی دارد به چگونگی برگزاری این جشنواره و آثاری که در فرایند این جشنواره در قالب کتاب نشر شدند.
مرکز معلومات افغانستان در دانشگاه کابل در این روزها برنامه‌های خاصی را برای تغییر مثبت در افغانستان روی دست دارد.
از دیجیتال‌سازی مجموعه قوانین افغانستان گرفته تا کتابخانۀ دیجیتال و جمع‌آوری بیش از 150هزار سند تحقیقاتی دربارۀ افغانستان. این مرکز در کنار برنامه‌های تحقیقاتی و پژوهشی، برنامه‌های ویژهیی را برای رشد و پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز دارد.
در تازه‌ترین ابتکار، مسابقۀ سراسری رمان‌نویسی «ویژه رمان کودک و نوجوان» را به زبان‌های فارسی و پشتو برگزار کرد.
ادارۀ برگزاری این جشنواره از پس از نُه ماه کار دشوار این مسابقه را با موفقیت به پایان رساند و پس از ارزیابی و امتیازدهی هیات داوران، برندگان این مسابقه مشخص شدند.
کاظم حمیدی رسا؛ مسوول برگزاری جشنواره با اشاره به کار دشوار و چالش‌هایی که در برگزاری این جشنواره وجود داشت به روزنامه راه مدنیت گفت: «پس از 9ماه کار دشوار و نفس‌گیر، هشت اثر برگزیده به زبان‌های فارسی و پشتو به مرحله نهایی راه یافتند- چهار اثر به زبان پشتو و چهار اثر به زبان فارسی- به ترتیب حایز مقام شناخته شدند.»
وی با اشاره به ترکیب داوران این جشنواره گفت: «در مجموع شش داور برای داوری آثار در نظر گرفته بودیم، سه داور برای داوری آثار به زبان پشتو و سه داور برای داوری آثار به زبان فارسی.»
داوران بخش فارسی: محمدحسین محمدی، عزیزالله نهفته ، بتول سید حیدری. و داوران بخش پشتو: شریفه پاسون، بصیراحمد احمدی، علم‌گل سحر بودند.
مسوولان جشنواره گفتند که بدون در نظرداشت شرایط سنی برای اشتراک‌کنندگان، میدان را برای رقابت آزاد برای تمام نویسندگانی که به زبان‌های فارسی و پشتو می‌نوشتند، باز گذاشته و خواستند، همۀ کسانی که انگیزه نوشتن داشتند، در هرجا که بودند بدون محدودیت سنی در این رقابت آزاد ادبی سهم داشته باشند. این امر سبب شد شماری از مهاجران هموطن از اروپا، امریکا و کشورهای ایران و پاکستان نیز بتوانند آثارشان را به دبیرخانه جشنواره بفرستند.
در پیام دبیرخانۀ جشنواره آمده است: در این شکی نیست که ادبیات نقش سازنده در رشد و پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارد. کشور ما امروز از خشونت، افراط‌‌گرایی، نابرابری، تبعیض، مدیریت ناسالم، فقر علمی- فرهنگی و صدها مشکل دیگر رنج میبرد، در چنین وضعیتی به فرهنگ‌سازی نیاز است.
ادبیات و تولیدات فرهنگی، می‌توانند مهم‌ترین ابزار برای نهادینه‌ساختن ارزش‌های مدرن و جهان‌شمول انسانی باشند. ادبیات با پیام مثبت و درونمایه‌های آموزشی و ارشادی!
از مجموع ۱۳۲اثر رسیده به جشنواره به زبان‌های فارسی و پشتو، ۸ اثر داستانی به‌عنوان رمان‌های برتر که از سوی هیات داوران ارزیابی گردیده بود، حایز مقام شناخته شدند و به نویسنده هر اثر برگزیده مبلغ یک‌هزار دالر امریکایی جایزه نقدی تعلق گرفت؛ آثار برگزیدۀ این جشنواره نیز در قالب کتاب نشر شده و در سراسر کشور توزیع می‌گردد.
به گزارش دبیرخانه جشنواره، چهار اثر برگزیده به زبان فارسی عبارتند از:
«معجزۀ موسی» از زهرا نعیمی دانشجوی افغان ساکن مشهد ایران
رمان دوم «شهزاده و کتاب سرنوشت» نوشتۀ فریده محبی
رمان سوم: «جلا در آن‌سوی راه شیری»، سمیع‌الدین عمار
رمان چهارم : شهریار، نوشتۀ رضا پارسا.
چهار اثر برگزیده به زبان پشتو از این قرار است:
رمان «کبی او مونوک»، نویسنده: محب‌الله زغم
رمان «سوله او طبیعت»، نوشتۀ نعیمه غنی
رمان شماره سوم: «د پیریانو کلی» نوشتۀ گل‌رحمان رحمانی
رمان شماره چهارم: لارشود او ستره پیشه، نوشتۀ عبدالله الهام
به گزارش دبیرخانه جشنواره، در مراسم پایانی این جشنواره از یازده نویسندۀ دیگر – به زبان‌های فارسی و پشتو- که هر کدام جزو ده بهترین بودند، نیز تقدیر شد.
آثار تقدیرشده به شرح زیر است:
1- خوری- عبدالجمیل ممتاز- به زبان پشتو
2- مندکری- نصرت آرمان- پشتو
3- د گلانو یو خار- رنا زرمتی- پشتو
4- موگ بیرته خپل کلی ته زو- بشیر دودیال- پشتو
5- زغم او مینه- شکر الله همدرد- پشتو
آثار تقدیرشده به زبان فارسی
1- مراهم با خود ببر- زهرا نوری- فارسی
2- پامیر می‌خندد- سعادت سادات جواهری- فارسی
3- قصۀ مادرکلان -الهام امیری- فارسی
4- سفر اجباری به روستا- محمدامیری- فارسی
5- شاگرد سیاه- صدیقه هاشمی- فارسی
6- گنج بی پایان- زینب اخلاقی- فارسی
در این جشنواره علاوه بر معرفی برندگان، از داوران بخش فارسی و پشتو با اهدای لوح تقدیر سپاس‌گزاری شد. بخش دیگر این جشنواره به نقد و بررسی وضعیت ادبیات کودک و تولیدات ادبی برای کودکان و نوجوانان اختصاص یافته بود.
در این بخش، حسین حیدربیگی؛ مسوول بنیاد اندیشه به تاریخچۀ ادبیات کودک در افغانستان پرداخت و بر اهمیت فرهنگ‌سازی برای رشد و پرورش فکری کودکان تاکید کرد.
سخنران دیگر این جشنواره، محمدانور وفا سمندر؛ از چهره‌های مطرح زبان پشتو بود. او از برگزاری این جشنواره‌ها استقبال کرد و نقش این جشنواره‌ها را در بهبود وضعیت روانی- فکری کودکان ارزنده خواند.
سخنرانان دیگر این جشنواره بتول سید حیدری؛ داور زبان فارسی و شریفه پاسون از داوران بخش پشتو بودند.
اجرای موسیقی از بخش‌های جالب دیگر این جشنواره بود.
در این مراسم از خدمات ارزشمند بانو نانسی دوپری؛ پژوهش‌گر و افغانستان‌شناس فقید نیز نکوداشت شد.
در حاشیۀ جشنواره، غرفه‌های نمایشگاه کتاب توانای مرکز معلومات افغانستان، انتشارات تاک؛ انتشارات کودکانه، انتشارات گهواره برگزار شده بود. دیدار از بس سیار چهار مغز- با شعار بس سیار- با قصه‌های بسیار- نیز از حاشیه‌های دیدنی این جشنواره ادبی بود.
گفتنی است که این جشنواره به‌منظور تقویت ادبیات کودک و نوجوان و فرهنگ‌سازی در جهت رشد و پرورش فکری نوجوانان برگزار شده بود. بیشترینه آثاری که در این جشنواره جزو آثار برتر شناخته شدند، پیام‌های ارشادی دارند و درون‌مایۀ این آثار را صلح، همزیستی، عدالت اجتماعی، احترام به بزرگان، حکومت‌داری خوب، عدالت، برابری جنسیتی و… تشکیل می‌دهد.
تهیه و تدوین: گزارش‌گر فرهنگی راه مدنیت
