تحلیل

حنیف اتمر؛ دکمه خطر برای تفنگ‌سالاران و ملیشه‌ها

جنگ‌سالاران فیودال در حالی دست به اتهام‌های دروغین علیه این سیاست‏مدار می‌زنند که او به عنوان مشاور امنیت ملی افغانستان هم‎چنان تاثیر خود را در پله‌های بلند سیاست این کشور نشان می‏‌دهد.

حنیف اتمر از آغاز صفحه جدید سیاست در افغانستان پس از طالبان، همواره در نقطه مرکزیت سیاست و در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری قرار داشته است. او از سال 2002 تا 2006 به عنوان وزیر احیا و انکشاف دهات، از 2006 تا 2008 به عنوان وزیر معارف، از 2008 تا 2010 به حیث وزیر داخله در دولت کرزی خدمت کرده است. او به عنوان شایسته‌ترین مبارز علیه فساد از سوی کشورهای غربی در کابینه افغانستان شناخته شده است.

اتمر از معدود تکنوکرات‏‌ها در بالاترین سطوح می‏‌باشد که صرف از طریق رهبری و مدیریت و استراتژی موثر به این جایگاه رسیده است؛ در حالی که اکثر همکاران او در کابینه تفنگ‌سالاران و قدرت‌مندان نظامی بودند.

اتمر که متولد سال 1968 می‏‌باشد، جوان‏‌ترین عضو کابینه در سال‌های 2002-2010 بوده است.

در اولین روزهایی که اشرف‌غنی به حیث رییس‌جمهور افغانستان به کار آغاز کرد، اتمر به عنوان مشاور امنیت ملی او برگزیده شد. این یکی از اولین انتصابات سیاسی توسط رییس‌جمهور غنی به شمار می‏‌رود. اگرچند از لحاظ فنی یک مشاور صلاحیت اجرایی ندارد، اما اتمر با درایتی که دارد در نشست‏‌های شورای امنیت ملی حضور موثر خود را محسوس ساخته است. او در حال حاضر نظر به داشتن درک درست از سیاست‏‌های داخلی، منطقه‌یی و بین‌المللی یکی از شخصیت‏‌های با اعتماد رییس‌جمهور غنی است.

در اولین روز کاری خود به عنوان مشاور امنیت ملی، اتمر به امضای موافقت‌نامه دوجانبه امنیتی (BSA) با ایالات متحده به نمایندگی از دولت افغانستان موظف بود. این کار نشان‌دهنده اعتماد و اتکای رییس‌جمهور غنی نسبت به اوست. نظریات و تلاش‌‏های او برای رییس‌جمهور مهم‌تر از دیگر اعضای شورای امنیت ملی می‎باشد، حتا نسبت به آنانی که از صلاحیت اجرایی بیشتر برخوردارند.

ذکاوت و تلاش وی و اعتماد رییس‌جمهور بالای اتمر باعث ایجاد عداوت و کینه در برابر او شد. این عداوت از سوی سیاست‌مداران به‌خصوص تفنگ‌‌سالاران سابق و افراد وفادار به حامد کرزی؛ رییس‌جمهور اسبق ایجاد شده است. به عنوان مثال، سال گذشته زمانی که در پهلوی طالبان گروه داعش در ننگرهار ظهور کرد و تعداد زیادی از افراد ملکی را کشتند و بعضی مناطق را تصرف کردند؛ ظاهر قدیر، معاون ولسی جرگه افغانستان اتمر را متهم به عامل آن وقایع تکان‌دهنده در ننگرهار کرد.

دلیل این اتهام‌های قدیر، مخالفت اتمر از استفاده جنگجوهای او به گونه خودسر و فراتر از تشکیلات دولت در مقابل داعش بود. قدیر برای مبارزه و خنثاسازی داعش از ایران حمایت مالی دریافت کرده بود. اتمر با ملیشه‌سازی قدیر مخالفت کرد. دلیل مخالفت این بود که دخیل ساختن ایران در مسایل افغانستان باعث افزایش جنگ‏‌های فرقه‎یی می‏‌شد.

اتمر پیشنهاد کرد که تمام عملیات‏‌های نظامی ضد تروریزم تحت نظارت نیروهای امنیتی افغانستان راه‌اندازی شود. او می‏‌دانست که اگر این مساله جدی گرفته نشود، قدیر به خوبی می‏‌تواند یک گروه ملیشه‌یی قوی در پهلوی گروه‎های دیگر ایجاد کند. شبه نظامیان به لحاظ تاریخی به عنوان عوامل تهدید برای دموکراسی و حاکمیت قانون برای ملت‌ها در مرحله نوسازی پس از جنگ مطرح‌اند. بعدتر قدیر در هنگام سفر اتمر به ولایت ننگرهار از او عذرخواهی کرد.

جمعیت اسلامی، حزب سیاسی داکتر عبدالله، کنار آمدن با اتمر را دشوار یافت. به همین منظور آن‏‌ها اتمر را برای تغییرات سیاسی و گسترش دامنه ناامنی‌ها در شمال کشور متهم ساختند. اخیرا حزب جمعیت اسلامی از رییس‌جمهور غنی و اتمر  به منظور متمرکز ساختن و انحصار قدرت انتقاد کرده است. این حزب همچنین اظهار کرده که اتمر به دنبال دریافت حمایت از شرکای بین‌المللی افغانستان برای ایجاد یک گارد ده‌هزارنفری ریاست جمهوری است. هرچند این مساله به طور رسمی تایید نشده و تا هنوز یک شایعه باقی مانده است، اما گارد ریاست جمهوری به خوبی می‌‏تواند خطرهای احتمالی از جانب تفنگ‌‌سالاران را به حکومت کاهش دهد. پس از فروپاشی نظام طالبان، تفنگ‌‌سالاران و ملیشه‎های افغان به طور مداوم حاکمیت قانون و حکومت‌داری موثر را به چالش کشیده‌اند. در صورت تشکیل، این گارد می‎تواند برای مهار ساختن تفنگ‌سالاران و خودداری آن‎ها از استفاده از نیروی نظامی فراتر از تشکیلات دولت جلوگیری کند.

ماه گذشته کاروان جنرال عبدالرشید دوستم؛ معاون اول ریاست جمهوری افغانستان در ولسوالی غورماچ ولایت فاریاب مورد حمله قرار گرفت. پس از حمله، دوستم یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد و اتمر را متهم به توطیه علیه خود نمود. اعضای جمعیت اسلامی فرصت را مناسب دیده و شروع به حمایت از موضع دوستم کردند. به این امید که اعتماد رییس‌جمهور را نسبت به اتمر کاهش دهند.

با استفاده از این موقع یکی از معتقدان و وفاداران اتحاد شمال، رزاق مأمون مقاله‏‌یی به نشر سپرد که در آن از توطیه و برنامه‌ریزی اتمر جهت یک کودتای سفید علیه حکومت سخن گفته شده بود. این تلاش‌‏ها و در کنار آن تبلیغات دروغین شماری از رسانه‌ها برای دور ساختن اتمر از رییس‌جمهور غنی به ناکامی انجامید.

اول این که، با توجه به پیشینه کاری اتمر از لحاظ فنی این غیر ممکن است. او یکی کسانی است که اعتقاد راسخ به دموکراسی دارد و هم‏چنین هیچ قدرت نظامی در اختیار ندارد که بتواند از این نافرمانی حمایت کند.

دوم، رییس‌جمهور غنی هرگز با او در مسایل ملی مخالفت نکرده است. اتمر همواره با رسانه‎ها رابطه خوب داشته و هیچ گاهی در مقابل اتهام‌هایی که بر او وارد شده، عکس‌العمل احساساتی و خشمگینانه از خود نشان نداده است. او هرگز در مقابل فشارها از خود ضعف نشان نداده است. پس از همه اتهامات رسانه‎ها بالای اتمر، رییس‌جمهور در مقابل خدمات او عالی‌ترین مدال دولتی را برای او اعطا کرد.

اتمر نه تنها در سیاست‏‌های امنیتی ملی دخیل بوده است، بل موثریت خود را در برقراری روابط گسترده منطقوی و بین‌المللی افغانستان نیز به اثبات رسانده است. پس از آن‏که در نتیجه نشست وارسا در ماه جولای سال 2016 ناتو متعهد به کمک سالانه 4 میلیارد دالری به افغانستان تا سال 2020 شد؛ اتمر بازیگر اصلی جلب و بازگرداندن اعتماد و کمک‏‌های ناتو به افغانستان شناخته می‏‌شود. او هم‎چنین بازیگر اصلی قرارداد صلح با حکمتیار شناخته می‎شود که در ماه سپتامبر توسط رییس‌جمهور و حکمتیار امضا شد.

یگانه چیزی که مخالفان اتمر به صورت مشترک دارند، پس‌زمینه تاریک و دلگیر تفنگ‌سالاری است. آن‎ها می‎دانند که اتمر متحد درجه یک و استراتژیست غنی می‌باشد و در تلاش است تا رهبری دولت، قوای نظامی را از دست افراد به یک نهاد رهبری‌کننده بسپارد. این تنها دلیل خصومت تفنگ‌سالاران سابق با اتمر است، آن‏‌ها می‎دانند در یک نظام مردم‌سالار برای آن‎ها جایگاهی مطابق به خواست‌‌های شخصی‌شان وجود ندارد.

منبع: ايرو ايشيا نيوز

نويسنده: صميم‌الله عارف

http://www.eurasiareview.com/22112016-hanif-atmar-the-panic-button-for-afghan-mujahedeen-and-militia-men-oped/

نوشته‌های مشابه

‫2 دیدگاه ها

  1. لابی گری یک رهبر داعشی را می کنی آنگاه نام خوشنام “مدنیت” را بد می کنی.
    اتمر دست نشانده انگریزهاست این حقیقت بر هیچ کی پوشیده نیست که اتمر در گسترش نفوذ امریکا و انگریز نقش برجسته دارد او در سطوح بالای تصمیم گیری برای جابجا کردن تروریستان و ناقلان وزیرستانی قرار دارد که با گلاب منگل , جمعه خان همدرد, اسماعیل یون و ذاحیلوال و شخص غنی این پروژه ی فاشیستی را پیش می برند.

دکمه بازگشت به بالا