قسمت سوم: رویه دولت‌ها در سطح ملی
برای مهار بیماری کرونا در داخل کشورهای مختلف، دولت‌ها موظف هستند اطمینان حاصل کنند که هر نوع واکسین و درمان کووید-۱۹ برای همه کسانی که به آن نیاز دارند؛ ایمن، در دسترس، قابل استفاده و مقرون به‌صرفه باشد.
برای کنار آمدن با فضای مالی محدود کشورهای در حال توسعه با این بحران، این خطر وجود دارد که دولت‌های‌شان، به اقدامات ریاضتی از جمله کاهش در حمایت‌های اجتماعی، کمک‌های غذایی یا منابع صحی رو آورند. این امر باعث شدت‌یافتن فقر، تبعیض و شکاف نابرابری در این کشورها می‌شود. تاثیرات عمیق‌تر بحران کرونا در این جوامع، روند بهبود اقتصادی را به تاخیر می‌اندازد.
اقدامات ریاضتی پس از بحران مالی سال۲۰۰۸ باعث شده بود که سیستم‌های صحت عمومی و حمایت اجتماعی از بودجه کم‌تری برخوردار شوند، اشتغال‌زایی ناپایدار افزایش یابد و نابرابری بین فقیر و غنی افزایش یابد. در حالی که انبوهی از اقدامات حمایتی اجتماعی برای مقابله با پیامدهای اقتصادی، اجتماعی پاندمی اتخاذ شده است، اما این اقدامات تا حد زیادی ثابت و ناکافی به‌نظر می‌رسند؛ لذا نیاز اساسی برای ایجاد سیستم‌های حمایت اجتماعی جامع و پایدار بیش از پیش احساس می‌شود.
صنعت و منافع خصوصی را نمی‌توان مقدم بر حقوق زندگی و سلامتی میلیاردها انسان دانست. البته این بدان معنا نیست که در صورت موفقیت در تولید واکسین ایمن و موثر، شرکت‌ها نباید به اندازه کافی از نتیجه تلاش و کار خود بهره‌مند شوند، بل منظور این است که آن‌ها نباید در کنترول فروش و توزیع، به قاعده جاری اقدامات اقتصادی، به‌دنبال بالاترین پیشنهاد‌کننده باشند. صنایع دواسازی و سایر شرکت‌های درگیر در این تلاش باید به تلاش‌های جمعی و جهانی برای مهار موثر کووید-۱۹ بپیوندند.
در برخی موارد، بودجه عمومی، کمک زیادی به تولید واکسین‌ها، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، و همچنین تحقیق و توسعه محصولات مختلف در این زمینه کرده است. علاوه بر کمک‌های مالی، دولت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که این مشاغل منتخب و مورد حمایت دولت، موارد مربوط به اصول حقوق بشر را مد نظر دارند و متعهد به شفافیت و پاسخ‌گویی هستند.
مسابقه برای دستیابی و تولید واکسین کووید-۱۹، بیش از هر چیز باید یک مسابقه برای جلوگیری از مرگ‌ومیر بیش‌تر و محافظت از نوع انسان، بدون هر گونه تبعیض و بدون توجه به ملیت باشد. این رویه به‌عنوان چراغ امید در زمان‌های تاریک اجتماعی و اقتصادی عمل می‌کند. در ضرورت همکاری و کمک بین‌المللی این عقیده باید حاکم باشد که تقسیم منافع پیشرفت علمی، یک حق انسانی به اندازه حق سلامت است.
زندگی انسان‌ها، دسترسی و قابل استفاده بودن یک واکسین را نمی‌توان در اختیار نیروهای سنتی بازار قرار داد که توسط قوانین عرضه و تقاضا تعریف می‌شوند. اصول حاکم بر بازار به تنهایی شامل و پاسخ‌گوی این همه‌گیری جهانی نیستند و حمایت از میلیون‌ها نفر در شرایط آسیب‌پذیری را در اولویت قرار نمی‌دهند.
کارشناسان، همه دولت‌ها، همه سازمان‌های جامعه مدنی، دانشگاهیان و سازمان ملل را به تلاش برای اولویت دسترسی به واکسین‌ها و درمان‌ها برای همه مردم دنیا و اطمینان ازبهره‌مندی همگانی از منافع پیشرفت علمی، مطابق با اصول بین‌المللی حقوق بشر فرا می‌خوانند.
کارشناسان همچنین از درخواست مجمع جهانی صحت برای تشخیص نقش ایمن‌سازی گسترده علیه کووید-۱۹ به‌عنوان یک کالای عمومی جهانی برای سلامتی در پیشگیری، مهار و توقف انتقال ویروس به‌منظور پایان دادن به همه‌گیری و همچنین ارایه واکسین‌های ایمن، با کیفیت، کارآمد، در دسترس و مقرون به صرفه، حمایت می‌کنند.
اقدامات کشورها در زمینه تولید واکسین و درمان کرونا، باید با تعهدات بین‌المللی خود در زمینه اطمینان از دسترسی به دواها، درمان و واکسین کووید-۱۹، برای همه مردم دنیا مطابقت داشته باشد. به‌همین منظور برای مبارزه با بیماری همه‌گیر کرونا باید به روشی هماهنگ شده با اقدامات جهانی از جمله با پیوستن به «برنامه دسترسی جهانی به واکسین کووید۱۹، COVAX» و کنار گذاشتن اقدامات صرفا انحصاری همت گمارند.
کشورها باید اطمینان حاصل کنند که فن‌آوری‌های مهم، داده‌های حق مالکیت فکری و دانش فنی در مورد واکسین‌های کرونا به‌طور گسترده به اشتراک گذاشته شده و کشورهای در حال توسعه بر اساس مقیاس‌های ظرفیت‌های توسعه، برای تولید، توزیع و اطمینان از دسترسی برابر به این واکسین‌ها پشتیبانی می‌شوند.
ترجمه و تخلیص: زهرا یزدان‌شناس، کارشناس ارشد حقوق بشر
